پایتخت ایران اسلامی و ضرورت توسعه فرهنگی و هنری

از آنجا که فرهنگ، مجموعه‌ای پیچیده و دربرگیرنده تصورات، ارزش‌ها، عقاید و باورها، سنت‌ها، آداب و رسوم آیینی، ملی و مذهبی است و می‌تواند تمامی ابعاد حیات معنوی و بخش عمده از ابعاد حیات مادی زندگی بشر را با امر فرهنگ مرتبط دانست؛ به این دلیل نحوه نگرش در مورد فعالیت‌ های فرهنگی کلانشهر تهران اهمیتی دو چندان می‌یابد.

تهران به جهات متنوع و متکثری حائز اهمیت بوده و هست. مانند این نکته که تهران محل زندگی اقوام و طوایف گوناگون با زمینه‌های فرهنگی و تربیتی کاملا متفاوتی است.

باور به این که تنها امر فرهنگ است که می‌تواند زمینه گفت‌وگو میان شهروندان را مهیا سازد و آنان را از قید تعصب‌های بی‌دلیل قومی و دینی رهایی بخشد، مهم‌ترین عاملی است که می‌تواند زندگی جمعی گروه‌های مختلف قومی، دینی و اجتماعی را در کلانشهر تهران تسهیل کند.

به‌کارگیری یک برنامه فرهنگی هدفمند در جهت شیوه‌های مناسب زندگی در یک محیط چند فرهنگی و استفاده از مواهب چنین فرصتی است که امید می‌رود در دوران نوین مدیریت شهری به این موضوع اهمیتی ویژه‌ داده شود.

هرچند امروز در کلانشهرهای بزرگ مانند تهران بر تعداد اماکن فرهنگی هنری مانند: فرهنگسراها، خانه‌های فرهنگ، سالن‌های نمایش در برخی مراکز، گالری‌های هنرهای تجسمی، نمایشگاه‌های هنری دوسالانه (بی‌ینال‌ها)، جشنواره‌های هنری، نمایشگاه‌های کتاب، سمینارها و کنگره‌ها افزوده شده‌است اما با وجود کوشش‌های فراوان شهرداری، حوزه‌هنری سازمان تبلیغات‌اسلامی، وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی و دیگر نهادها، هنوز کثرت فضاها و فعالیت‌های فرهنگی پاسخگوی جمعیت تهران نیست.

این در حالی است که گسترش فضاهای فرهنگی هنری و تفریحی با توجه به پایتخت ایران اسلامی رشد قابل توجهی نکرده و ظرفیت‌های موجود متناسب با جمعیت سال‌های اخیر نبوده و نسبت به رشد و افزایش جمعیت تغییری محسوس نکرده‌ در حالی که گسترش شهروندی و مهاجرت به این کلانشهر در بعد داخلی و منظقه‌ای و بین‌المللی رشد قابل توجهی داشته‌ است که به نظر می‌رسد بررسی دقیق این موضوع در قالب کارگروهی از نهادهای متولی و بررسی آمار و ارقام قابل احصا می‌تواند در قالب یک برنامه آینده‌پژوهی راهگشای مدیران و متولیات و تصمیم‌سازان عرصه فرهنگ و هنر باشد.

مهدی توکلیان - فعال فرهنگی / روزنامه جام جم