عبور از مرز خطر کرونا با بار شیشه!

از آن مهم‌تر این‌که تقریبا تمام نوزادانی که از مادر مبتلا به کرونا متولد شده‌اند، تست‌شان از حیث آلودگی با ویروس کرونا منفی بوده‌است. با این حال با وجود نگرانی‌های زیادی که همه بارداران در دوران همه‌گیری کووید ۱۹ از حیث به خطر افتادن سلامت خود و جنین‌شان دارند با دکتر اعظم‌ السادات موسوی، متخصص زنان و زایمان، فوق‌تخصص انکولوژی زنان و رئیس انجمن زنان و زایمان درباره خطرات احتمالی ابتلا به کرونا در بارداران گفت‌وگو کرده‌ایم.

آیا باردارى به‌دلیل تغییرات هورمونى و فیزیولوژیکى باعث افزایش احتمال ابتلا به کووید ۱۹ مى‌شود؟

تغییرات هورمونی و فیزیولوژی باعث افزایش احتمال خانم‌های باردار به کرونا نمی‌شود و احتمال خطر درگیری زنان باردار مشابه خانم‌های غیرباردار است که در مطالعات مختلف هم این امر ثابت شده‌است.

پس چرا بررسى‌ها نشان داد دوره بالینی بیماری کرونا طی بارداری می‌تواند سخت‌تر باشد؟

آنچه بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد این است که با توجه به تضعیف سیستم ایمنی مادر باردار برای پاسخ‌دهی به آنتی‌ژن‌هایی که از جنین در خون مادر ترشح می‌شود، سیستم ایمنی مادر قادر نیست واکنش قوی به آلودگی با کووید ۱۹ نشان دهد. شاید این مسأله باعث شود شدت گرفتن بیماری در ابتدای بیماری در باردار و خطر درگیری ریوی در وی نیز بیشتر شود.

گفته مى‌شود علائم کووید مى‌تواند شبیه درگیری با دیگر بیماری‌های ویروسی و حتی نشانه‌هاى باردارى باشد. در این صورت از چه طریق قابل افتراق خواهد بود؟

در مطالعات موجود درگیری‌های ویروسی غیرکووید هم می‌تواند مشابه عوارض آغازکننده کووید باشد. اما باید این مسأله را در نظر داشت باشید که بیماری که این علائم را تجربه می‌کند تب، کوفتگی بدن و بی‌حالی را نیز به‌طور غیر‌معمول دارد.

اگر خانم بارداری به‌طور غیر‌عادی تهوع و استفراغ و بی‌حالی شبیه عوارض اوایل بارداری داشته ولی با داروهای ساده که قبلا کنترل می‌شده بهتر نشود، نشانه آن است که اتفاق جدی‌تری افتاده است. به‌علاوه با مراجعه به پزشک با بررسی تغییرات ضربان قلب و کاهش اکسیژن‌رسانی و نیز مشاهده تغییراتی در آزمایش‌های خون، بیماری قابل تشخیص خواهد بود.

اگر باردار به‌طور ناخواسته در تماس نزدیک با فرد مبتلا یا محتمل ابتلا به کووید ۱۹ باشد، باید چه مراقبت‌ها و ملاحظاتى داشته باشد؟

در چنین شرایطی باردار باید استرس را از خود دور کند زیرا دارویی برای پیشگیری از ابتلا به کرونا وجود ندارد و استرس‌های محیطی می‌تواند ضعف سیستم ایمنی ایجاد کند. اما این دسته از بارداران باید مراقب علائم حیاتی‌شان باشند، شرایط تب و تنگی‌نفس‌شان را چک کنند و اگر علائم دیگری مثل استفراغ، سرفه و بی‌حالی به‌وجود آمد قبل از این‌که بخواهند به بیماری دیگری این علائم را نسبت دهند به پزشک مراجعه کنند.

چرا تاکید مى‌شود بهتر است باردار مبتلا به کووید ۱۹ در خانه بسترى شود و در چه صورت مراجعه بیمارستانى ضرورى است؟

توصیه می‌شود خانم‌های باردار وقتی علامت‌دار می‌شوند از سوی پزشک ویزیت شوند و طبق شیوه‌نامه کشوری، اگر معیارهای خاص بستری مثل تنگی‌نفس، کاهش تعداد تنفس و افزایش ضربان قلب، تحمل‌نکردن مواد خوراکی و مقاومت به داروهای ساده تب‌بر یا بیماری زمینه‌ای و بارداری خاص وجود نداشته باشد در خانه دوره بیماری‌شان را طی کنند. اما اگر هر‌کدام از این علائم وجود داشته باشد توصیه اکید ما بستری باردار در بیمارستان است.

آیا سلامت جنین به‌دنبال آلودگى مادر با کووید ۱۹ ممکن است تهدید شود و این مسأله بستگى به مقطع باردارى دارد یا عوامل دیگری هم دخیل است؟

طبق مطالعات ما به‌طور خاص ویروس کرونا آسیب‌های اندامی، مغزی و قلبی را در جنین‌هایی که مادرشان مبتلا شده‌اند نداشته‌ایم. اما به‌دنبال عوارض بیماری تب‌دار در مادر و به‌ویژه عوارض زایمان زودرس بیشتر می‌شود و جنین بیشتر تحت تاثیر زایمان زودرس قرار می‌گیرد. مادرانی که به سلامتی بهبود می‌یابند جنین‌شان هم مشکلی نخواهد داشت.

اما طی دوران دو هفته‌ای بیماری کووید ۱۹ ممکن است مادر به‌دلیل تهوع، استفراغ و بی‌اشتهایی، تغذیه مناسب نداشته باشد و به این ترتیب جنین با اختلالات رشدی و کاهش میزان آب مایع آمنیوتیک مواجه شود و از این نظر باید مراقبت‌های ویژه‌تری برای کنترل وضعیت جنین صورت گیرد.

طى دوران نقاهت مادر چه ملاحظات تغذیه‌اى و درمانى در بارداری ضرورى است؟

مادر از نظر تغذیه‌ای باید مورد توجه ویژه قرار گیرد و به‌خصوص مصرف مایعات برای او بسیار مهم است تا هم مادر و هم جنین وزن‌گیری مناسب داشته باشند و مادر از سطح ایمنی مطلوبی نیز برخوردار شود.

در صورت بروز تب و تنگى‌ نفس چه اقداماتى در بارداری ضرورى است؟

هرگونه تب و تنگی‌نفس که به‌طور ناگهانی اتفاق بیفتد و شدت آن فزاینده باشد و به داروهای حمایتی معمول هم پاسخ ندهد نیاز به توجه ویژه‌ای و حتی بستری خواهد داشت.

در صورت بروز اسهال چطور؟

تامین آب و الکترولیت در زمانی که مادر باردار دچار درگیری‌های گوارشی ناشی از کووید ۱۹ و به‌ویژه اسهال می‌شود، کمک اساسی به عبور از عوارض شدیدتر ناشی از بیماری خواهد کرد.

دوره نقاهت کرونا در بارداران مشابه دیگر افراد مبتلاست؟

دوره نقاهت باردادان مشابه دیگر افراد است. فقط کمک به تغذیه و تأمین مایعات در بارداران طی دوران نقاهت کرونا اهمیت بیشتری نسبت به افراد غیر باردار دارد.

پونه شیرازی - سلامت / روزنامه جام جم