5 خطر احتمالی امواج وای فای

اینترنت به‌قدری با زندگی ما عجین شده است که نمی‌توانیم یک روز زندگی بدون اینترنت را تصور کنیم؛ بسیاری از کارها بدون وجود وای‌ فای و اینترنت گوشی روی زمین می‌ماند.

آنقدر این فناوری به زندگی امروزی ما نفوذ کرده است که با توجه به اتصال لپ‌تاپ، رایانه و حتی گوشی‌ های هوشمند به وای‌ فای، حالا این موهبت به یکی از بلاهای زندگی مدرن تبدیل شده است به‌طوری که نتایج برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض اشعه وای‌فای می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری بر سلامت بدن داشته باشد.

فرکانس‌های الکترومغناطیسی سیستم وای‌فای معمولا پُلاریزه هستند؛ به این معنا که خطرناک‌تر از امواج غیرپُلاریزه بوده و انرژی نسبتا بیشتری را بر گروه‌های شیمیایی باردار الکتریکی اعمال می‌کند.

شدت پالس‌های الکترومغناطیسی، شدت‌های خاص و طول نوردهی، ملاحظات مهمی در تعیین ایمن بودن وای‌فای هستند.

با این حال این از جمله‌های حوزه‌های پرمناقشه در بحث سلامت است و برخی تحقیقات نتایج این‌گونه را رد می‌کند. با این حال از آنجا که احتیاط شرط عقل است، نکاتی درباره خطرات احتمالی امواج وای‌فای را که در پژوهش‌ها اشاره شده است بررسی می‌کنیم.

مطالعات علمی متعددی از اثرات مضر امواج وای‌فای بر بدن انسان خبر داده است. محققان می‌گویند این امواج با افزایش تولید رادیکال‌های آزاد، استرس اکسیداتیو ایجاد می‌کنند.

افزایش این استرس صدمات اکسیداتیو به درشت‌مولکول‌های سلولی مانند پروتئین‌ها، چربی‌ها و دی‌ان‌ای وارد می‌کند. تابش الکترومغناطیس فرکانس رادیویی ساطع شده از دستگاه‌های وای‌فای می‌تواند بر تعداد، تحرک و یکپارچگی دی‌ان‌ای اسپرم تأثیر بگذارد.

شواهدی از اثر منفی بر قدرت باروری

محققان ژاپنی با بررسی تأثیر امواج وای‌فای بر دستگاه تناسلی دریافتند این امواج عملکرد اسپرم را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

آنها دریافتند قرار گرفتن در معرض امواج وای‌فای به مدت طولانی، تحرک اسپرماتوزوئیدها را کاهش داده و مرگ این سلول‌های جنسی را افزایش می‌دهد. آنها بر این باورند که استفاده از سپر وای‌فای که از تابیدن امواج الکترومغناطیس آن جلوگیری می‌کند، کیفیت اسپرم را بهبود می‌بخشد.

به‌گفته محققان، در سال‌های اخیر کاهش باروری در کشورهای توسعه‌یافته نگرانی‌های زیادی را ایجاد کرده است.

به گفته آنها، امواج الکترومغناطیس بی‌خطر هستند اما تابش آنها از دستگاه‌های وای‌فای ممکن است عاملی در روند کاهش باروری باشد. در نتیجه استفاده از سپر وای‌فای به‌خوبی می‌تواند از بدن در برابر اثرات منفی وای‌فای محافظت کند.

نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد اثرات منفی وای‌فای به حدی است که حتی پس از 24 ساعت قرار گرفتن در معرض این امواج به مدت طولانی می‌تواند روی کیفیت، تعداد و تحرک اسپرم‌ها اثر داشته باشد بنابراین هرچه زمان قرار گرفتن در معرض این اشعه‌ها بیشتر باشد، خطر بروز اثرات منفی بر اسپرم‌ها به‌مراتب بالاتر است البته این اثرات منفی در کوتاه‌مدت باقی نمی‌مانند بلکه حرف از تأثیر در طول سال‌هاست. محققان افزایش آمار ناباروری در سال‌های اخیر را تا حد زیادی به استفاده مداوم و طولانی‌مدت از وای‌فای ارتباط داده‌اند. این امواج، ترشح میزان هورمون تستوسترون را کاهش داده و مرگ سلولی را بیشتر می‌کند که به‌دلیل بالا رفتن دما و میزان استرس اکسیداتیو در بیضه‌ها رخ می‌دهد.

از‌سوی دیگر، گفته می‌شود اثرات منفی این امواج تنها دامنگیر آقایان نمی‌شود و خانم‌ها هم در این میان آسیب می‌بینند. قرار گرفتن در معرض وای‌فای تولید و ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون را کاهش داده و منجر به کاهش قابلیت باروری می‌شود. همچنین وای‌فای باعث ایجاد جهش‌های کروموزومی می‌شود که یکی از دلایل سقط جنین‌های ناگهانی به‌شمار می‌رود.

احتمال سرطان‌زایی

وای‌فای، داده‌ها را از طریق تشعشعات الکترومغناطیسی ارسال می‌کند. این نوع تابش، باعث تشکیل میدان‌های الکترومغناطیسی می‌شود.

این نگرانی وجود دارد که تشعشعات وای‌فای باعث مشکلاتی مانند ابتلا به سرطان شود. اما در حال حاضر، هیچ دلیل روشنی بر این ادعا وجود ندارد که این میدان‌ها قطعا باعث بروز سرطان می‌شود.

نتایج تحقیقات سال 2017 نشان داد انتشار امواج الکترومغناطیسی ساطع شده از دستگاه‌های بی‌سیم، خطر ایجاد «گلیوما» (نوعی تومور مغزی) را افزایش می‌دهد اما یک سال بعد، محققان مدعی شدند ارتباطی میان تابش این امواج با تومورهای مغزی وجود ندارد.

استرس اکسیداتیو ارتباط زیادی با بروز سرطان دارد و محققان این استرس اکسیداتیو را در رحم موش‌ها مشاهده کرده‌اند بنابراین باید مطالعات گسترده‌تری برای اثبات این مدعا انجام شود.

احتمال کاهش عملکرد شناختی

محققان در سال 2017 دریافتند که اشعه‌های وای‌فای به عملکرد شناختی موش‌ها آسیب وارد می‌کند. این اشعه تابیده شده از وای‌فای منجر به بروز بیماری‌های عصبی و مرتبط با عملکرد مغزی در موش‌ها می‌شود. اما این یافته‌ها هنوز روی انسان به اثبات نرسیده و باید تحقیقات گسترده‌تری صورت گیرد.

اما و اگرهای تأثیر روی سلامت قلب

محققان در سال 2015 اعلام کردند که قرار گرفتن در معرض اشعه وای‌فای ریتم ضربان قلب و فشار خون را در خرگوش‌ها تغییر می‌دهد. طبق این بررسی‌ها، این اشعه‌ها روی سلامت قلب تأثیر می‌گذارد اما این مکانیسم مشخص نیست و به مطالعات انسانی بیشتری نیاز است.

درست است که برخی خطرات استفاده مداوم از وای‌فای به اثبات رسیده و برخی دیگر در حد ادعا باقی مانده و هنوز مدرک مستدلی مبنی بر اثرگذاری اشعه‌های وای‌فای روی قسمت‌های مختلف بدن وجود ندارد اما احتیاط شرط عقل است و به‌نظر می‌رسد با توجه به خطراتی که در قرار گرفتن در معرض امواج وای‌فای وجود دارد، بهتر است تا حد امکان زمان استفاده از این امواج را کاهش دهید و حداقل زمانی که قصد استفاده از گوشی، لپ‌تاپ و تبلت را ندارید، دستگاه‌های وای‌فای را  خاموش کنید.

تاثیر احتمالی این امواج بر مغز

با وجود این‌که بسیاری از محققان بر این باورند که امواج وای‌فای سلامت انسان‌ها را تهدید می‌کند، گروهی دیگر از پژوهشگران معتقدند سیگنال‌های فرکانس رادیویی که از شبکه‌های بی‌سیم منتشر می‌شود به‌قدری ضعیف است که به اندام‌های مختلف بدن انسان آسیب وارد نمی‌کند.

مطالعات حیوانی روی تأثیر وای‌فای بر فعالیت مغزی نشان می‌دهد قرارگرفتن در معرض این امواج و نیز استرس باعث ایجاد رفتارهای اضطراب‌گونه می‌شود.

تغییرات بیوشیمیایی مشاهده شده در مغز جانوران شامل افزایش استرس اکسیداتیو در غشای مغزی و افزایش فعالیت «استیل کولین استراز» است که به‌عنوان یک آنزیم در اتصالات عصبی عضلانی یافت می‌شود.

علاوه بر این، یافته‌ها نشان می‌دهد قرار گرفتن در معرض وای‌فای با اختلال در یادگیری و حافظه، اختلال خواب و خستگی مرتبط است که دلیل آن، کاهش ترشح ملاتونین و افزایش ترشح هورمون «نور اپی‌نفرین» در شب است.

بررسی‌ها حاکی از آن است که کار کردن با هر‌گونه نمایشگر هوشمندی با این تغییرات ارتباط دارد. فعالیت مغزی ثبت‌شده با دستگاه، نتایج ترکیبی نسبت به وای‌فای را مبنی بر تغییرات عصبی روانی یا نبود تأثیر استفاده از وای‌فای نشان می‌دهد. همچنین تماس طولانی‌مدت با اشعه وای‌فای، عملکردهای شناختی موش‌های مبتلا به اختلال شناختی شبیه به بیماری آلزایمر را بهبود می‌بخشد.

در کودکان کم‌سن و سال، اشعه‌های فرکانس الکترومغناطیسی ساطع شده از موبایل و تلفن‌های بی‌سیم هیچ مشکلی برای عواطف یا رفتارها ایجاد نمی‌کنند. اما مادران می‌گویند قرارگرفتن به مدت طولانی در معرض تابش ناشی از این امواج، باعث بروز مشکلات رفتاری و عاطفی در کودکان می‌شود.

بخش قابل‌توجهی از اثرات وای‌فای ناشی از اضافه بار کلسیم است که نتیجه آن ایجاد استرس اکسیداتیو است. بالا رفتن میزان کلسیم باعث تولید اکسید نیتریک در بدن می‌شود و از آنجایی که اکسید نیتریک مانع از ترشح آنزیم‌ها در فرآیند سنتز هورمون استروئیدی می‌شود، باعث کاهش تولید استروژن، پروژسترون و تستوسترون می‌شود. سوپراکسیدها با اکسید نیتریک واکنش داده و رادیکال‌های آزاد تولید می‌کنند که علاوه بر بروز صدمات اکسیداتیو، باعث افزایش التهاب می‌شود.

ندا اظهری - دانش / روزنامه جام جم

منابع: Bio news و News Medical و Health Line