نگرش غربی نسبت به مدرنیته

به گزارش جام جم، دکتر لبیبی در این نشست گفت: مدرنیته فرایندی است که در برگیرنده دو بخش مدرنیزاسیون یا نوسازی و مدرنیسم یا نوگرایی است‌. نوسازی به مظاهر مادی، عینی، ملموس و قابل مشاهده اشاره دارد‌. تمام تحولات فناوری در این حوزه دسته بندی می شود مانند اختراعات و تولیدات جدید که در خدمت رفاه انسان قرار دارد اما گاه همین تولیدات مدرن میتواند مخرب نیز باشد‌ مانند تولید سلاحهای کشتار جمعی و تهدیدات ناشی از آن. اما مدرنیسم یا نوگرایی نوعی تفکر است و ماهیت ذهنی، اندیشه ای و ناملموس دارد.

وی ادامه داد: تفکر غربی شاخص هایی را برای مدرنیسم تعریف کرده است. مانند اومانیسم یا انسان باوری، هدونیسم یا لذت گرایی، رشنالیسم یا عقل گرایی، پلورالیسم یا تکثر گرایی و مانند آن. و انسان مدرن از نگاه غرب چنین باورهایی دارد. اما این شاخص ها گاه در تضاد با مبانی دین اسلام قرار می گیرند و گاه دین بصورت مشروط آنها را می پذیرد. لذا اگر از نگاه غرب تعریفی برای مدرن بودن داشته باشیم، این تعریف با مبانی دینی ما همخوانی ندارد اگرچه جامعه ما از فرهنگ سه گانه ایرانی، اسلامی و غربی تاثیر پذیرفته است. در واقع جامعه ما هرگز با تعریف غربی از مدرن بودن به جامعه ای مدرن تبدیل نمی شود اما می تواند جامعه ای پیشرفته باشد. ما می توانیم در روند پیشرفت همچنان رو به جلو حرکت کنیم اما نمی توانیم ارزشهای غربی را ملاک مدرن شدن بدانیم و خود را با آنها هماهنگ سازیم. لذا بهتر است بجای واژه مدرن از پیشرفت استفاده کنیم تا بار معنایی و ارزشی غربی بر آن تحمیل نشود‌.