برنامه‌ای که سال‌هاست روی آنتن است
۲۵ سال با جشن مردمی رمضان
رمضان، ماهی که بهار قرآن است و درعین‌حال بهار بسیاری از شکفتن‌های نو به نو هم هست. ماهی که بسیاری از مردم از هر طیف و طبقه‌ای دوست دارند از دم‌دم‌های افطار تلویزیون را روشن کنند و با هر شبکه‌ای حال‌وهوای خود را با ماه مبارک کوک کنند. برنامه‌هایی که از لحظه افطار شروع می‌شوند و تا پاسی از شب ادامه دارند. «جشن‌رمضان» یکی از همین برنامه‌هاست که هرساله ساعاتی پس از افطار روی آنتن شبکه پنج سیما می‌رود. این بیست‌وپنجمین سالی است که جشن‌رمضان روی آنتن شبکه دو می‌رود و جزو پرقدمت‌ترین برنامه‌هایی است که این ماه را برای نیکوکاری و کار خیر جشن می‌گیرد.
به گزارش جام جم، برنامه‌ای که از مجریانی چون کاظم احمدزاده تا بازیگرانی همچون هومن حاجی‌عبداللهی و جواد رضویان اجرایش کرده‌اند و هر سال با سبک و سیاقی برای مخاطبانش به پخش رسیده است. حالا در بیست‌وپنجمین سال پخش این برنامه به پشت صحنه برنامه رفتیم تا با تیم جدیدی که این شب‌ها آن را به تولید و پخش می‌رسانند گفت‌وگو کنیم.
از خیابان آزادی تا اتاق رژی
لوکیشن برنامه در خیابان آزادی قرار دارد. درست در کنار ایستگاه متروی بیمه. لوکیشن برنامه در یک فضای دوطبقه‌ای قرار دارد که در طبقه پایین استودیو و در طبقه بالا اتاق رژی، سردبیری و لابی برنامه است. ساعتی قبل از شروع برنامه می‌رسیم. همه در رفت‌وآمدند. کاوه امیری‌جاوید بیسیم به دست بین اتاق رژی و اتاق مهمان در رفت‌وآمد است. مجریان برنامه آماده گریم شده‌اند. سیدمیلاد ناظمی، سردبیر برنامه است که امسال برای اولین‌بار به اتاق فکر برنامه اضافه شده و بخش قابل‌توجهی از تغییرات برنامه نسبت به سال‌های گذشته به‌خاطر اوست. او در اتاقی دیگر با یکی از نویسنده‌ها گفت‌وگو می‌کند و این‌طور که متوجه می‌شوم درباره مهمانان برنامه سخن می‌گوید و چینش آیتم‌ها را در جدول پخش انجام می‌دهد. آیتم‌هایی که هریک از آنها نام یک فیلم‌سینمایی است که اسامی بسیار آشنایی هم دارند مثل اگاهی به آسمان نگاه کنب، ابه همین سادگیب و ... . مثل شب‌های دیگر برنامه سه مهمان دارد که یکی از آنها سینا حجازی، خواننده است که او را با ترانه‌های شاد و مفرح به سبک نویی که دارد می‌شناسیم
. ترانه‌هایی درباره تهران که اتفاقا در همین شب هم یکی از قطعاتی است که برای مخاطبانش می‌خواند. یکی از مهمانان هرشبی پشت‌صحنه برنامه هم فردی است که به نمایندگی از کمیته امداد امام‌خمینی(ره) در برنامه حضور دارد. فردی که گاه کمک می‌کند تا حواسش به افرادی که قرار است به آنها کمکی صورت بگیرد باشد. در استودیو نیز هر دو مجری آماده هستند. ثانیه‌شماری کرده و استودیو را پر از مه می‌کنند. ابتدا بابک افرا جلوی دوربین می‌رود و قرار است به سبک هر شب قصه‌ای بگوید. قدسیه صالحی این طرف صحنه است و بعد از پلاتوی اول به صحنه می‌رود. سه دو یک که می‌دهند ما هم از صحنه خارج می‌شویم تا با عوامل گفت‌وگو کنیم.
اضطراب اجرا از خوانندگی سخت‌تر است
بابک افرا که چند سالی است با تیتراژخوانی برنامه‌های تلویزیونی مورد توجه قرار گرفته است، امسال برای دومین بار اجرای برنامه جشن‌رمضان را بر عهده گرفت. او به‌عنوان مهمان ویژه‌برنامه این اجرا را برعهده دارد و مجری اصلی نیست اما به اندازه قدسیه صالحی، مجری اصلی برنامه، در بخش‌هایی از اجرا، گفتن پلاتوها و همراهی در گفت‌وگو با مهمان سهیم است. افرا از معدود خواننده‌هایی هم هست که حضورش در کسوت مجری نه‌تنها بازخورد منفی نداشته بلکه به گفته خودش تاییدها و بازخوردهای خوبی هم دریافت کرده است.
شما قبل از ورود به دنیای اجرا، معلم بودید. تا این‌که سال گذشته اجرای برنامه جشن‌رمضان را به عهده داشتید و حالا برای دومین سال متوالی این برنامه را اجرا می‌کنید. فکر می‌کنم اجرا غالب بر دنیای معلمی شده است؟
بله، من سال گذشته هم مجری این برنامه بودم و صادقانه‌اش این است که این اجرا خیلی به من چسبید و احساس کردم اجرا را دوست دارم. من سابقه معلمی دارم و معلمان هم خیلی سر کلاس با دانش‌آموزان‌شان صحبت می‌کنند. زمانی که به اجرای آنتن زنده رسیدم احساس کردم این کار به نوعی همان ارتباط معلمی سر کلاس است. البته من مدتی از معلمی فاصله گرفته بودم و حالا دوباره این فضا زنده شده بود. منتها در اجرا، مخاطبی خیلی گسترده‌تری دارید. من هم فکر کردم این فرصت را از دست ندهم.
اما این روزها مخاطب، شما را با حرفه موسیقی می‌شناسد. آیا در همین حوزه آموزش می‌دادید؟
نه، من معلم فیزیک بودم و در مدارس و کلاس‌های کنکور فیزیک تدریس می‌کردم. کلاس‌های ۱۵۰نفره و ۲۰۰نفره‌ای داشتم که باید برای مخاطب وسیعی آموزش می‌دادم و حرف می‌زدم.
در این چند وقت بیشتر هم مشغول خوانندگی بوده‌اید. حال با این‌که دنیای متفاوت اجرا، خوانندگی و معلمی را تجربه کرده‌اید، فکر می‌کنید اجرا سخت است یا خوانندگی؟
اجرا نوعی اضطراب دارد درصورتی‌که خوانندگی آن استرس را ندارد. شما در زمان اجرا علاوه‌بر این‌که در چارچوب فیلمنامه حرکت می‌کنید درعین‌حال باید در لحظه خلاقیت هم داشته باشید. همه شما را می‌بینند. در لحظه باید حرف‌هایی را که در گوشی گفته می‌شود، گوش کنید و حواس‌تان چندین جا باشد. در این میان اگر خطایی هم صورت بگیرد دیگر قابل برگشت نیست و همه اینها اجرا را سخت می‌کند اما در خوانندگی ما به استودیو می‌رویم و قطعه را ضبط می‌کنیم. اگر اشتباه بخوانیم متوقف شده یا تکرار می‌شود یا هر اشتباهی در هر بخشی باشد دوباره می‌توان تکرارش کرد. اجرای زنده چنین فرصتی را فراهم نمی‌کند و نوعی هوشیاری در لحظه را می‌طلبد. از این حیث احساس می‌کنم اجرای زنده سخت‌تر از کار موسیقی باشد، حتی به نظرم در کنسرت هم که زنده است این سختی از اجرای آنتن کمتر است. چراکه کنسرت هم فضای مفرحی دارد و اگر هم یکی دو اشتباهی صورت بگیرد کسی یقه شما را نمی‌گیرد و آنچنان مواخذه‌ای صورت نمی‌گیرد اما در همین آنتن زنده اگر اشتباهی کنیم سردبیر هشدار می‌دهد، تهیه‌کننده ایراد می‌گیرد، کارگردان تلویزیونی تذکر می‌دهد و همه با هم در گوشی من و روی آنتن حرف می‌زنند (می‌خندد) و این برای شما اضطراب ایجاد می‌کند.
انتقادهای زیادی هم معمولا نسبت به مجری ـــ بازیگرها یا مجری ـــ خواننده‌ها صورت می‌گیرد شما هم با این انتقادها مواجه شده‌اید و چه نظری در این باره دارید؟
سال گذشته وقتی پخش همین برنامه در رمضان تمام شد، گزارشی در یکی از روزنامه‌ها که فکر می‌کنم متعلق به یکی از روزنامه‌ها بود، منتشر شد که به تحلیل برنامه‌های رمضانی و کسانی‌که اجرا کرده بودند، پرداخته بود. من در این گزارش جزو کسانی بودم که آن روزنامه نمره قبولی داده بود و گفته بود اجرای من قابل قبول است. آنها خطاب به تلویزیون یا برنامه ساز نگفته بودند خواننده‌ای آورده‌اید که الکن است و نمی‌تواند حرف بزند یا مواخذه کنند که چرا از او استفاده کرده‌اید و برعکس اجرایم تایید شد و صادقانه باید بگویم این تایید برای من قوت قلب بود که فکر کردم امسال هم می‌توانم اجرایش کنم.
ریسک آن را هم باز پذیرفتید؟
به‌نظرم زندگی کوتاه‌تر از آن است که بخواهید فرصت تجربه‌های مختلف را از خود دریغ کنید، البته به شرطی که در آن تجربه‌ها نشانه‌ای از موفقیت هم ببینید و من چون سال گذشته تجربه ناکامی نداشتم و بازخورد خوبی از طرف خود خبرنگاران گرفتم، احساس کردم امسال هم می‌توانم ادامه دهم.
نگاه از دریچه جدید به رمضان
سینا حجازی، خواننده چهره‌ای است به ویژه در میان جوانان. او سبک خاصی در کارهایش دارد و بسیار پرانرژی است و همین باعث شده تا جوانان هم علاقه‌مند به کارهای او شوند. او فرزند صدرالدین حجازی، بازیگر است. صحبت‌های او را در زیر می‌خوانید.
شما در تیتراژخوانی به شکل گزیده‌ای عمل می‌کنید و شاید هر دو سه سال یک بار، یک تیتراژ بیشتر نداشته باشید، چرا این اتفاق افتاده است؟
ترجیح می‌دهم برنامه خوب باشد ولی مسائل مالی هم بی‌تاثیر نیست (می‌خندد) یعنی پولم که تمام می‌شود، تیتراژ می‌خوانم. با این حال در میان اینها کاری را انتخاب می‌کنم که حالش خوب باشد، مجری خوب یا تیم خوب داشته باشد و... اگر سریال باشد، کارگردان و عوامل مهم است و اگر برنامه ترکیبی باشد، مجری و دیگر مؤلفه‌های خود برنامه برایم مهم است.
حال و هوای آثارتان هم شاد و مفرح است، اینها می‌تواند در برخی ایام مناسبتی هم باشد؟
من در خانواده‌ای بزرگ شدم که پدربزرگم روحانی بوده ولی کارهایم از چنین فضاهایی دور بوده است.
ممکن است بخشی به علت کلیشه‌هایی باشد که گاهی در رمضان یا مناسبت‌ها در برخی برنامه‌ها شکل گرفته است؟
بله همین است. اگر برنامه مثلا رمضانی از دریچه جدیدی به این ماه نگاه کند، من هم استقبال می‌کنم. احسان علیخانی توانست تا حدی این کار را کند که از فضای جدیدی به ماه رمضان بپردازد و حالا الان هم برخی برنامه‌هایی که پشت سر او حرکت می‌کنند، با تفاوت‌هایی اما نسخه‌ای از همان آثار هستند. چقدر خوب است وقتی می‌بینیم پینک فلوید در فضایی کلیسایی شرکت می‌کند و حالا همین فضا را هم این طرف ببینیم. سعی می‌کنم در فضاهای متفاوت شرکت کنم. یادم است بعد از سال‌ها که در تلویزیون نبودم در برنامه‌ای به اسم ادخترونهب شرکت کردم که مجری، سوژه و مهمانان همه خانم بودند و زمانی‌که مژده لواسانی به من پیشنهاد کرد پذیرفتم، چون برایم جالب بود در برنامه‌ای که همه اتفاقات زنانه است، حالا یک مرد بخواهد صحبت کند.ت
افطار کنار خانواده نیستم
قدسیه صالحی تا امروز اجرای برنامه‌هایی همچون سلام تهران، سلام صبح بخیر و... را اجرا کرده است. حال این روزها در برنامه جشن رمضان مشغول فعالیت است. او درباره حضورش این طور روایت می‌کند.
تمجری اصلی برنامه جشن‌رمضان در گفت‌وگویی درباره حضورش در این برنامه و این‌که چقدر می‌توان برنامه رمضانی تلویزیون شاد باشد و معنویت و شادی را کنار هم جمع کرد، می‌گوید: سخت است اما می‌شود این دو را کنار هم آورد و می‌توان هم حرف معنوی بزنید و هم شاد باشید. ما هم امسال سعی کردیم در حد توان تلویزیون به این سمت برویم.
این مجری درباره جنس شادی در این برنامه جشن گونه توضیح می‌دهد: وقتی برنامه جشن است، یعنی مخاطب دوست دارد با دیدن آن حس خوب و شادی به دست آورد و ما هم سعی داریم این حس خوب و شاد را منتقل کنیم حتی با یک لبخند. البته زمانی به تهیه کننده هم گفتم اگر خودم مخاطب برنامه بودم، دوست داشتم آیتم‌های طنز به برنامه اضافه می‌شد. برنامه استندآپ کمدین کم دارد. برخی آیتم‌ها باید حذف شود یا اتفاقات طنزی اضافه شود. البته از طرفی هم باید گفت محوریت برنامه این است که شادی را همراه امید دادن تزریق کنیم. مثلا کارآفرینی که از صفر شروع کرده و حالا فرد درجه یکی در کارش شده یا خیری که کار تیمی کند و انتقال دهد شاید خیلی مؤثر است و اینها شاید از همان کمدین بیشتر امیدبخش باشند.
از صالحی درباره نظر مردم نسبت به برنامه می‌پرسم و این‌که چقدر بازخورد دارد که بیان می‌کند: خدا را شکر نظرات و بازخوردها خیلی خوب است. این چند شب حتی تعداد پیامک‌های برنامه به ۳۵هزار تا رسیده بود که برای یک برنامه تلویزیونی نشانه مثبتی استت. البته در این صورت حتما مخاطب میلیونی داشته، چون خیلی‌ها در زمانه کنونی پیامک نمی‌دهند.
مجری جشن‌رمضان درباره این برنامه که اولین اجرای مناسبتی او در ماه رمضان است و این‌که حالا بعد از سال‌ها باید سرکار افطار کند، توضیح می‌دهد: این همکاری برایم خیلی جذاب و گروه خیلی خوب است و چند سالی است که در تلویزیون اجرا می‌کنم و با همین گروه هم کار کرده‌ام که کاربلد هستند. اجرا در زمان رمضان جذابیت‌های خود را دارد و من هم روزه می‌گیرم و دم افطار ماشین می‌آید. افطار کنار خانواده نیستم و با همکاران در زمان برنامه افطار می‌کنم اما می‌ارزد، چون خیلی جذاب است.
وی از حال‌وهوای برنامه‌های رمضانی در زمان نوجوانی خودش می‌گوید و معتقد است: به نظرم آن زمان بیشتر سریال‌ها مهم بود و برنامه‌ها کمتر نقش داشتند. جشن‌رمضان البته از قدیمی‌ترین اینها بود که مردم در فضای باز می‌نشستند و کاظم احمدزاده و مجریان مختلف هریک در مقطعی این برنامه را اجرا کرده‌اند.
این مجری تلویزیون درباره سختی‌های اجرای صحنه و این‌که برنامه به دلیل کرونا به استودیویی تبدیل شده است نیز بیان می‌کند: اجرای استودیویی برای من راحت‌تر است. در صحنه هم باید حواست به آدم‌های آنجا بیشتر باشد و هم محیط و فضا را مدیریت کنید. از طرفی در میان مردم خانم و آقا و کودک و نوجوان حضور دارد و باید به نحوی تلاش کرد همه مخاطبین تلویزیون و صحنه و ... را با هم داشته باشید و اینها کار را سخت می‌کند.
صالحی همچنین درباره کرونا که باعث شد برنامه استودیویی شود، تصریح می‌کند: امیدوارم کرونا نباشد، دوباره مردم جمع شوند و به دور از کرونا در کنار هم باشند. بااین‌حال برنامه استودیویی مدیریت‌کردنش راحت‌تر است. از طرفی سلیقه مردم هم فرق کرده است و با سال‌های پیش متفاوت شده. نمی‌دانم اگر الان بگویم در فلان پارک یک برنامه در حال ضبط است چند درصد مردم حاضرند سر برنامه بروند. زمان‌های پیش این‌قدر مردم در فضای مجازی فعال نبودند و سرگرمی نداشتند. مردم عوض شدند. سلیقه‌ها عوض شده است.
برای بچه‌های کوره‌خانه‌ها فیلم می‌گذارم
کاوه امیری‌جاوید، برنامه‌ساز، کارگردان تلویزیونی و تهیه‌کننده سال‌هاست در عرصه برنامه‌سازی کار می‌کند. از رادیو شروع کرده است اما این سال‌ها بیشتر در تلویزیون بوده و از برنامه صبحگاهی شبکه سه تا برنامه سینمایی انقد سینماب و حتی برنامه‌های شبانگاهی در شبکه جام‌جم یا برنامه سحرگاهی در شبکه امید فعالیت داشته است. این تهیه‌کننده از سال ۷۹ وارد صداوسیما شده و حالا بیش از دو دهه است مشغول تولید و برنامه‌سازی است. با امیری‌جاوید دراین‌باره گفت‌وگو کردیم.
برنامه جشن‌رمضان خیلی قبل‌تر از اماه‌عسلب و برخی دیگر از برنامه‌های تلویزیون دغدغه‌اش کار خیر و آزادسازی زندانیان و ... بود. الان فکر می‌کنید این برنامه در ۲۵سالگی‌اش در چه نقطه‌ای ایستاده است؟
این برنامه در همان زمان هم برای کار خیر شکل گرفت و موفقیت آن باعث شد در تقویم تلویزیون جای بگیرد. به دلیل قدمت و جوهره‌ای که داشت همه این اتفاقات حداقل یک‌بار در این برنامه تجربه شد. آزادسازی زندانیان، جمع‌آوری کمک‌هزینه‌های مختلف ازدواج، جهیزیه و گستره‌ای از مددجویانی که حتی در طرح‌های کارآفرینی حضور دارند و اشتغال‌زایی می‌کنند. همه این اتفاقات در این ۲۵سال در جشن‌رمضان رقم خورد و برنامه‌های دیگر به‌صورت تخصصی قله‌های موفقیت این برنامه را ادامه دادند. ماهیت این برنامه جشن نیکوکاری بابت کارهای خوبی است که انجام می‌دهیم. درواقع برنامه مرور خوبی‌های خود ماست.
یعنی برنامه صرفا جنگ و تاک‌شو نیست.
تخیر، ما جشن می‌گیریم به‌خاطر کار خوب، به‌خاطر دور هم بودن، به‌خاطر ماه رمضان و ... همان اتفاقی که در ماه‌رمضان شاهد هستیم که جرم‌وجنایت‌ها کمتر می‌شود و آدم‌ها بیشتر سمت کار نیک می‌روند و اتفاقات با سهولت بیشتری رخ می‌دهد. ما می‌خواهیم همین حال‌وهوا را به برنامه بیاوریم. مدیران و تهیه‌کنندگان قبلی هم همین رویکرد را دنبال می‌کردند و سعی داشتند این حال را تسری دهند. این‌که می‌گویند خوبی کن حتی به یک لبخند یعنی لزوما نباید مادی باشد.
و همان شعاری که در برنامه شما هم تکرار می‌شود که زندگی خالی نیست ... .
ازندگی خالی نیست، مهربانی هست، ایمان هستب از جملاتی است که کمیته امداد سال‌هاست روی آن مانور می‌دهد. ما هم امسال بیشتر از آن استفاده کردیم و حتی آیتم‌هایی ساختیم تا در همین راستا باشد چون این جمله به نظرم همه مفاهیم را در خود دارد.
شما مرتب در برنامه درباره انجام کارهای خیر می‌گویید. خودتان چقدر اهل کار خیر هستید؟
به این معنا که بخواهم پولی جمع کنم کمتر بوده است و بیشتر ترجیح می‌دهم به‌جای این‌که پولی به کسی بدهم مثلا برای بچه‌های حاشیه‌نشین فیلم بگذارم. کاری که پیش از این هم انجام داده‌ایم. در برنامه هم ما دنبال کارهای خیر پایدار هستیم و نه صرفا پول‌جمع‌کردن. شخصی ممکن است یک مرکز پزشکی راه‌بیندازد اما گاهی دوام نمی‌آورد یا حتی یک مرکز تفریحی ممکن است راه بیفتد اما بعد از چند سال ورشکسته شود. اگر همین اتفاقات علمی و فکرشده باشد ماندگار و پایدار خواهد بود.
خانواده‌تان هم برنامه شما را دنبال می‌کنند و برایشان جالب است که تماشا کنند؟
برای ما از زمان قدیم تلویزیون عنصر مهمی بوده است. آن زمان سریال‌ها نقش اصلی را در این ماه داشتند و من و مادرم دنبال می‌کردیم و الان هم دخترم برنامه‌ها و انیمیشن‌هایی با این فضا را که در تلویزیون پخش می‌شود می‌بیند. از طرفی همه کارهای قدیمی، عروسکی و انیمیشن را که من دیده‌ام هم او دیده است و با هم دیالوگ مشترک داریم. فکر می‌کنم تلویزیون عنصر لاینفک حداقل زندگی من و مادرم از یک طرف و حتی دخترم در نسل جدید بوده است.
چقدر تجربه‌های برنامه‌سازی به خود شما کمک کرده است تا در فصل جدید جشن‌رمضان به کار بگیرید؟ به‌هرحال وقتی برنامه‌ای این همه سال روی آنتن است نیازمند تزریق ایده‌های جدید است.
من رزومه خوبی در پخش و شبکه‌های برون‌مرزی مثل شبکه خبر و پرس تی‌وی و تجربه خوبی هم در اتاق‌فکرهای مختلف دارم. من از سال ۷۹ به‌عنوان اپراتوری پخش وارد سازمان شدم و از سال ۸۰ با برنامه‌سازی در رادیوجوان کار را شروع کردم. رشته تحصیلی من تئاتر بود و بخشی از استادان من در برنامه‌سازی دستی داشتند و به همین دلیل خیلی زود از برخی از آنها کار یاد گرفتم. حتی رایگان هم کار می‌کردم اما سعی می‌کردم از هرکسی نکته‌ای و مهارتی یاد بگیرم و حالا همین تجربیات را در این فصل هم به‌کار گرفتیم. برنامه‌ای که این سال‌ها هم برند بوده و خیلی از شگفتانه‌ها در جشن رمضان اتفاق افتاده است. اولین بار حضور بازیگران در مقام مجری در این برنامه رخ داد. حتی خیلی از خوانندگان طی سال‌های گذشته در برنامه جشن رمضان شهرت به‌دست‌آوردند. خیلی‌ها نیکوکاری را هم در تلویزیون با جشن‌رمضان می‌شناسند و خیلی اتفاقات دیگر که پایه‌اش در جشن‌رمضان رقم خورد.
فاطمه عودباشی/رسانه روزنامه جام جم
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
لزوم کامل‌تر شدن حکم قابل تحسین دادگاه لاهه
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
تکرار اتهامات واهی علیه ایران
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
بازی اروپا در پازل اسرائیل | رای شجاعانه دادگاه کیفری بین‌المللی
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
قطعنامه اتحادیه اروپا دست ایران را باز کرد
گفت و گو
در گفت‌وگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
واقعیت غرب در آیینه یک جشنواره
محمد نصرتی در گفت‌وگو با جام‌جم مطرح کرد؛