چالش کم‌آبی در پاوه

به گزارش جام جم آنلاین کرمانشاه؛ یکی از بزرگترین رودخانه‌ها و سدهای استان در شهرستان پاوه وجود دارد و از طرح‌ها و پروژه‌های عظیمی که بر روی رودخانه سیروان به مرحله اجرا و بهره‌برداری رسیده است تنها نامشان به اسم پاوه گره خورده است.

مردم نجیب، ساعی و باغدار منطقه، فرماندار کنونی پاوه و نمایندگان مجلس در ادوار مختلف بارها در مطالبات مصاحبه‌ها و نشست‌های خود تاکید کرده‌اند که رفع تشنگی باغات پاوه چشم انتظار بهره‌مندی این شهرستان از آب سیروان است.

پروژه‌های بزرگ سامانه‌های مختلفی مانند سد داریان و سامانه گرمسیری از دل شهرستان پاوه آغاز می‌شود، اما متاسفانه نه لبان تشنه‌کودکان این خطه و نه باغات چهار هزار هکتاری شهرستان هیچ گونه بهره‌ای از آن نبرده‌اند.

مشکل کمبود آب، در شهرک‌ صنعتی و طرح‌های اشتغال‌زایی این شهرستان نیز مطرح است.

در بخش نوسود که مرزی‌ترین نقطه شهرستان است و رودخانه سیروان در آن جاریست، به چند روستا مانند «نروی» و «وزلی»با تانکر، آبرسانی می‌شود.

سال گذشته شهر «بانه‌وره » در بخش باینگان شهرستان با بحران آب شدیدی مواجه شد که به گفته‌ ساکنان این شهر، هنوز نیز در محلات پایین دست شهر هر 24 ساعت یکبار آب شرب مردم تامین می‌شود و محلات بالاتر آب خریداری می‌کنند.

در بخش‌ها و شهر و روستاهای دیگر شهرستان وضعیت آب شرب از این‌ها بدتر نباشد، خیلی هم بهتر نیست و از آغازین روزهای اردیبهشت امسال با جیره‌ بندی مواجه شده‌اند.

رئیس اداره آبفای شهرستان پاوه با اشاره به خشکسالی چند سال اخیر می‌گوید: هم‌اکنون تنها دو روستا و یک شهر در شهرستان پاوه با کمبود آب مواجه شده‌اند. برای روستاهای وزلی و نروی با تانکر آب رسانی سیار انجام می‌شود و برای شهر بانه‌وره و روستاهای اطرافش چاه لاران را حفر کرده‌ایم و آب آن آزمایش شده و سالم است.

«ناطق نادری» با بیان اینکه تنها مانع کنونی ما بحث اجتماعی این پروژه است که آن هم با رایزنی حل شده و به زودی پروژه انتقال آب آغاز می‌شود، می افزاید: اجرای این پروژه یکسالی زمان می‌برد و راه‌حلی دائمی برای حل کمبود آب شهر بانه وره و روستاهای اطراف است.

وی به جیره‌بندی آب در روستاهای بخش مرکزی اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: در محلات «چورژی» و« دوریسان» که پیشتر روستا بودند و به تازگی به محلات شهر پاوه پیوستند نیز، جیره‌بندی آب شروع شده است و با اتمام پروژه «هانی‌کوان» از آب آن به شبکه این دو محله تزریق خواهد شد.

وی در ادامه به پروژه انتقال آب چشمه بل اشاره می‌کند و می‌افزاید: براساس قول قرار گاه نجف، این پروژه و آبرسانی به بخش نوسود تا دو سال آینده انجام می‌گیرد. با تکمیل این پروژه مشکلات بی آبی و کمبود آب نوسود به طور کامل حل خواهد شد.

نادری درباره تکمیل پروژه انتقال آب هانی‌کوان می‌گوید: در حال حاضر از ظرفیت ۸۰ لیتر در ثانیه از آب هانی‌کوان استفاده می‌شود، با تکمیل پروژه این ظرفیت دو برابر خواهد شد و بسیاری از مشکلات کمبود آب سطح شهر پاوه در مناطق مختلف آن حل می شود.

وضیعت آبیاری باغات شهرستان بهتر از آب شرب نیست. یکی از بزرگترین امتیازات ثبت جهانی اورامانات تطبیق عالی زندگی مردم این خطه با محیط زندگی خودشان بود. در سراشیبی‌ها و مناطق صعب‌العبور منطقه، باغات زیبا و سرسبزی را می‌بینیم که پیشینیان کوشا با خون دل و زحمت فراوان آن را نهادند.

آنها اشتغال و سخت کوشی را از دل همین کوه‌‌ها و توپولوژی سخت تعریف کردند، اما متاسفانه اکنون وضعیت همین باغات به هیچ وجه مطلوب نیست. جالب آنکه از اهداف اولیه طرح گرمسیری را اشتغال پایدار مردم مناطق سرپل ذهاب، قصرشیرین و شهرستان های ایلام اعلام کرده‌اند.

طرح‌های انتقال آب طرح‌هایی هستند که با اجرای آن زمین های دیمی در این مناطق به زمین های آبی تبدیل می‌شوند، اما در شهرستان پاوه که خود مبدا بارش های فراوان و سرچشمه های خروشان و رودخانه سیروان است، بهار امسال اعلام شد که کشت محصولات فصلی ممنوع است و کاشت هر گونه سبزی، صیفی، جالیز و ...از طریق مراجع قضایی پیگیری خواهد شد!

مدیر اداره امور منابع آب شهرستان‌های اورامانات درباره سهم اورامانات از طرح‌ها و پروژه‌های انتقال آب، می‌گوید: در مجموع حجمی معادل ده میلیون متر مکعب آب از سد داریان به آبیاری باغات پاوه جهت آبیاری هزار هکتار از باغات اختصاص یافته است. در حال حاضر به صورت موقت یک میلیون متر مکعب آب برای آبیاری باغات با تراز ارتفاعی ۲۰۰ متر بالاتر از سطح مبنای سد که مابین داریان تا هیروی واقع شده اند، اختصاص یافته است.

«بهروز اخگر» اضافه می کند: در برخی از مناطق مصوب شد مدیریت جهاد کشاورزی و گاه با کمک امور عشایری استان از طریق خرید و به کارگیری تانکر های سیار آبرسانی نسبت به آبیاری موقت باغات به منظور عبور از بحران احتمالی سال جاری اقدام کند.

وی به تاثیر سیل‌بندها و بستن آن بر روی آب‌های جاری اشاره می کند و ادامه می دهد: سیل‌بندها علاوه بر کاهش خسارات ناشی از سیل، در عمل باعث ماندگاری بیشتر رواناب در منطقه شده و در جذب آب به داخل زمین تغذیه مصنوعی کمک شایانی می کند.

اخگر درباره برنامه‌های آتی امور آب منطقه در خشکسالی اخیر نیز می‌گوید: برداشت آب از منابع آب سطحی بلامعارض در شهرستان پاوه مانند سدها، شبکه ها، رودخانه ها و سراب ها با هماهنگی مدیربت جهاد کشاورزی به تصویب رسیده است. این اقدامات برای جلوگیری از خشک شدن موقت باغات بدون منبع آب و عبور از بحران در سال جاری است.
وی با اشاره به اینکه پاوه شرایط خاص زمین شناسی دارد که به علت نفوذ ناپذیری بیشتر حجم بارش ها در منطقه، به صورت رواناب به سمت کشور عراق سرازیر شده و مقدار کمی از حجم بارش به داخل طبقات زمین نفوذ می کند.

همچنین به دلیل وجود کارست توسعه یافته در منطقه و گسترش آن بصورت غار، کانال و دالان های زیرزمینی، بخشی از حجم آب نفوذ یافته به داخل زمین نیز به سمت سراب ها و چشمه های خارج از حوزه سرزمینی شهرستان پاوه جریان پیدا می کند.

همچنین براساس مصاحبه اخیر فرماندار پاوه اصلی‌ترین راهکار برای تامین آب پایدار برای باغات پاوه اجرای سامانه سردسیری است. «اردشیر رستمی »
این راهکار را مطالبه جدی مردم منطقه اورامانات و پاوه می داند و می گوید: مردم انتظار دارند از این سد و رودخانه که در حوزه سرزمینی پاوه نیز قرار دارد و اکنون از طریق سامانه گرمسیری دشت‌های مناطق گرمسیر کرمانشاه و حتی ایلام را هم سیراب می‌کند، تخصیص آب برای باغات پاوه نیز در نظر گرفته شود.

این تخصیص آب از طریق اجرای سامانه سردسیری خواهد بود و حتی از سوی وزارت نیرو نیز از محل همین سامانه تخصیص آب ۱۰ میلیون مترمکعبی برای باغات پاوه دیده شده اما باید ابتدا کارهای مطالعاتی پروژه و... انجام شود.
قرار است در سفری که قرار رئیس جمهور به استان داشته باشند مشکل کم‌آبی پاوه مطرح شود.

حال باید دید که با حضور رییس جمهور در استان و تدابیری که اندیشیده خواهد شد تصمیم سازان استان چه میزان از مشکلات آبی شهرستان پاوه را حل خواهند کرد.
تصمیماتی که نیازمند راهکار بلندمدت برای تامین آب شرب شهرستان در نقاط مختلف آن و البته باغاتش است.

بدون شک یکی از خواسته‌ها و مطالبات مهم مردم منطقه، اختصاص آب از رودخانه سیروان و سد داریان برای باغات است.

اکنون که سامانه گرمسیری در مراحل پایانی و بهره‌برداری قرار گرفته است، اما هیچ حق آبه‌ای به شهرستان پاوه اختصاص داده نشده است، انتظار می‌رود از سامانه سردسیری همان 10 میلیون مترمکعب آبی که برای آبیاری باغات فراوان و کهنسال منطقه در نظر گرفته شده است،اجرایی شود.

گزارش از کوثر فخری