افزایش باورهای دینی، عامل کاهش آسیب‌های اجتماعی

سردار سعید منتظرالمهدی، معاون سابق اجتماعی پلیس چندی قبل به کاهش چشمگیر جرایم در دهه اول ماه محرم اشاره کرد و گفت: باتوجه به قرار گرفتن در ماه محرم، در برخی حوزه‌ها و جرایم ازجمله سرقت مسلحانه، سرقت از مغازه، سرقت از منزل، سرقت به عنف، تجاوز به عنف، کیف‌قاپی، شرارت (چاقو و قمه‌کشی) و نزاع و درگیری (فردی و دسته‌جمعی) در دهه اول محرم نسبت به 10 روز قبل‌تر، به ترتیب 4درصد، 11درصد، 7درصد، 15درصد، 17درصد، 35درصد، 26 درصد و 11‌درصد کاهش داشته است. البته کل وقوع سرقت‌های مهم در این مدت با کاهش 11درصدی همراه بوده که بی‌شک از برکات این ماه عزیز است.

آماری‌که با ارقام ارائه‌شده توسط سردار حسین رحیمی، رئیس پلیس پایتخت در سال 99 تداوم پیدا کرد و او نیز با بیان این‌که هر سال شاهد کاهش آمار وقوع جرایم در برخی ایام و مناسبت‌های خاص هستیم، افزود:  «برابر آمارهای ما در دهه اول ماه محرم، مجموع جرایم رخ‌داده در پایتخت، بیش از 40 درصد کاهش داشته که امیدواریم این روند کاهشی را در تمام ایام سال هم داشته باشیم.»
این موضوع را علی شاماری، دادستان عمومی و انقلاب شهرستان صحنه نیز تایید و این را هم اضافه کرد که علاوه‌بر ماه محرم، در ماه‌های صفر و رمضان نیز وقوع جرم در جامعه کاهش چشمگیری دارد و این مسأله به دلیل تبلیغ ارزش‌های اسلامی به‌خصوص امر به معروف و نهی از منکر در جامعه است. شاماری البته نقش آسیب‌های اجتماعی در بروز جرم را هم موثر دانست و گفت: درصد قابل توجهی از آسیب‌های اجتماعی درنتیجه خشونت و ناتوانی افراد در کنترل خشم است. پیامبر گرامی اسلام(ص) با نرمی و لطافت توانست در مردم نفوذ کند و باید توجه داشت با خشونت، جرم و جنایت تمام نمی‌شود. بلکه پنهان می‌شود و کنترل آن بسیار سخت خواهد شد.
علاوه‌بر این موارد، در ماه محرم گاهی شاهد برخی بخشش‌ها هم هستیم. بخشش‌هایی از جنس گذشت از قصاص قاتل که باعث می‌شود افراد فرصت زندگی دوباره و بازیابی اخلاقی پیدا کنند.  ماه محرم فقط منحصر به بخشش قاتلان نیست و یک خانواده تویسرکانی اهل روستای سیدشهاب هم، اعضای بدن جوان‌شان را به نیت ماه محرم به هفت بیمار نیازمند اهدا کردند. مرتضی بیات، همان جوانی است ‌که در حادثه‌ای تصادف ‌کرد و دچار مرگ مغزی شد. پدر مرتضی‌ گفت وقتی پزشکان از سلامت فرزندم ناامید شدند به ما گفتند او مرگ مغزی شده و دیگر برگشت ندارد. خدا می‌داند در آن لحظات به من و مادرش چه گذشت. آن لحظه یک دفعه به یاد عاشورا و دردانه‌های امام حسین(ع) افتادم. قلبم آرام‌گرفت و گفتم پسرم را هم تقدیم حضرت علی‌اکبر می‌کنم.
 کاهش آمار جرایم در دهه اول محرم
دکتر امان‌ا.. قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس، با بیان این‌که هیچ نقطه و مکانی در جهان وجود ندارد که دین در آن وجود نداشته باشد، به تپش‌ گفت: دین یک عامل خودکنترلی مهم است که نقش تعیین‌کننده و مهمی در جلوگیری از ارتکاب جرم توسط افراد جامعه دارد. اگر خودکنترلی وجود نداشته باشد، افراد به خود اجازه می‌دهند از دیوار خانه مردم بالا بروند و دست به دزدی بزنند. براساس تحقیقات علمی پلیس‌که هر ساله انجام می‌شود، میزان دزدی و جرم و جنایت به دلیل وجود باورهای مذهبی در دهه اول ماه محرم کاهش پیدا می‌کند. در واقع، یکی از اثرات مهم محرم و به‌خصوص برگزاری مراسم عاشورا و تاسوعا، بازدارندگی از انواع آسیب‌های اجتماعی است. زمانی‌که این بازدارندگی در عمق ذهن و روح انسان جای گرفته باشد، هرگز به سمت ارتکاب جرایم نمی‌رود.
او با بیان این‌که پس از گذشت دهه اول محرم، آمار جرایم ارتکابی دوباره افزایش پیدا می‌کند، ادامه داد: ما در دین هم داریم که اگر فقر از دری وارد شود، ایمان از در دیگر خارج می‌شود. درست است که آیین‌های مذهبی تاثیر زیادی در خودکنترلی و بازدارندگی افراد از ارتکاب جرم دارد اما نقش مولفه‌های دیگر مانند فقر و بیکاری و اعتیاد و تورم و فاصله طبقاتی و امثال آن را نمی‌توان نادیده گرفت. تامین معاش زندگی در حال حاضر به 10 میلیون تومان پول نیاز دارد و ما با چهار میلیون جوان بیکار مواجه هستیم که هیچ ممر درآمدی ندارند. وقتی جوان شغلی نداشته باشد، طبیعی است که سراغ دزدی و سرقت می‌رود. در دهه 1945 جامعه‌شناسان تاکید کردند که دین را از بین نبرید، چون همین دین یک عامل بازدارنده است اما وقتی توزیع عادلانه درآمد و ثروت وجود ندارد، بیکاری و فاصله طبقاتی بیداد می‌کند، فحشا، اعتیاد، طلاق، قمه‌کشی و چاقوکشی وجود دارد. دولت برای تقویت دین، باید این مشکلات را حل‌کند. بسیاری از افراد قادر نیستند برای فرزند یا نوه خود از ترکیه سیسمونی تهیه‌کنند اما اقلیتی خاص این توانایی را دارد.
این جامعه‌شناس به دولت توصیه کرد که با رفع مشکلات موجود در جامعه کاری کنند، طعم دین در ذهن و قلب مردم شیرین و دلچسب باشد و از خشونت و وارد کردن فشارهای روحی و روانی به مردم و به‌خصوص جوانان بپرهیزند.

منبع: ضمیمه تپش روزنامه جام‌جم