جولان اخاذان سایبری در شبکه‌های اجتماعی

آنها این فضا را مثل کف دست‌شان خوب می‌شناسند و می‌دانند با راه‌اندازی کانال‌های پرطرفدار یا حتی پرسیدن چند سؤال ساده و گرفتن اطلاعاتی‌که به نظر بسیار پیش‌پا‌افتاده می‌آید، به‌راحتی می‌توانند رگ‌خواب طعمه‌شان را پیدا کنند و با اخاذی، پول بادآورده به جیب بزنند.

قربانی، پیرمرد سن و سال‌دار باشد یا زن و دختر جوان، بی‌پول باشد یا پولدار، فرقی به‌حال اخاذان نمی‌کند، سرکیسه‌کردن کسب‌و‌کار راهزنان فضای مجازی است.

بر باد رفتن  صد میلیون تومان درکانال همسریابی

کانال‌ها و سایت‌های صیغه‌یابی، یکی از مهم‌ترین‌ گلوگاه‌های راهزنان فضای مجازی برای انجام اقدامات مجرمانه است و مردان و پسران متعددی از هر طیف سنی و تحصیلی و حتی کم‌سواد، در تله گردانندگان این سایت‌ها و کانال‌ها گرفتار شده‌اند.

یکی از آنها، مرد جوان همدانی بود که سال 98 و به‌دلیل عضویت در یکی از این کانال‌ها، مبلع 100 میلیون تومان را از دست داد. او که از کسر شدن این مقدار پول از حسابش شوکه شده بود، به پلیس فتای همدان مراجعه کرد و ماجرا را این‌طور توضیح داد: «مدتی پیش در یک سایت همسریابی و صیغه‌یابی عضو شدم و بعد از این‌که فرد موردنظرم را انتخاب کردم، با استفاده از لینکی که مدیرکانال در اختیارم قرار داده بود، وارد یک درگاه پرداخت الکترونیکی شدم. پس از وارد شدن به درگاه جعلی و وارد کردن مشخصات کارت بانکی، 2000 تومان به حساب مدیر کانال واریز کردم اما این مبلغ از حسابم کم نشد و از فردی که انتخاب کرده بودم نیز خبری نشد. بعد از این قضیه، دیگر پیگیری نکردم تا این‌که متوجه شدم 100میلیون تومان از حساب بانکی‌ام برداشت شده است. بعد از آن بلافاصله رمز دوم خود را تغییر دادم و به پلیس شکایت کردم. با پیگیری این سرقت توسط پلیس فتای همدان مشخص شد سرقت از سوی همان سایت صیغه‌یاب انجام شده است.

در یک مورد مشابه دیگر، مرد دیگری در یزد توسط همین سایت‌های صیغه‌یاب نقره‌داغ شد. این مرد 30 ساله که باورش نمی‌شد 38‌میلیون تومان از حساب بانکی او کسر شده باشد، به پلیس فتای یزد گفت: «یک صفحه اینستاگرامی درباره ازدواج موقت تبلیغ کرده و شماره تماس خانمی را در آن قرار داده بود که با آن شماره تماس گرفتم. او برای آشنایی از من پول خواست، من هم پرداخت کردم اما تا مدت‌ها مرا سرکار گذاشت و بعد از هر بار تماس، وقتی از او درخواست ملاقات می‌کردم، دوباره به بهانه‌های مختلف از من درخواست پول می‌کرد. در نهایت متوجه شدم در این مدت کوتاه 38‌میلیون تومان از من اخاذی کرده است، بدون این‌که ملاقاتی با هم داشته باشیم و بعد هم دیگر تلفن خود را جواب نداد. من هم که خسته شدم از این وضعیت، تصمیم گرفتم شکایت کنم.»

اخاذی چندباره در اینستاگرام

زن جوان فکرش را هم نمی‌کرد یکی از اقوامش، فکر اخاذی از او را در سر بپروراند اما مجرم سایبری با دستکاری کردن حساب زن جوان به صفحه ایسنتاگرام او دسترسی پیدا کرد و پس از آن اخاذی‌هایش شروع شد. زن جوان که از پرداخت پول‌های اجباری خسته شده بود، در نهایت به پلیس فتا مراجعه کرد وگفت فرد ناشناسی به حساب او در اینستاگرام دسترسی پیدا کرده و از او اخاذی کرده است. او در توضیحات خود به پلیس فتای تهران گفت: چند روز پیش صفحه اینستاگرامم از دسترس خارج شد و پس از آن فرد ناشناسی به من پیام داد و گفت در ازای واریز پول صفحه‌ام را برمی‌گرداند. صفحه‌ام برایم بسیار مهم بود و برای همین تسلیم این اخاذی شدم و پولی که می‌خواست را به او پرداخت کردم اما به جای این‌که صفحه‌ام را برگرداند، چند بار دیگر هم از من اخاذی کرد و من هم به‌دلیل نیازی که به اطلاعات صفحه‌ام داشتم، تسلیم می‌شدم و پول را پرداخت می‌کردم اما هربار که صفحه‌ام را می‌خواستم، زیر بار نمی‌رفت و دوباره بحث پرداخت پول را وسط می‌کشید. بالاخره از اخاذی‌های او خسته شدم و تصمیم گرفتم شکایت کنم. 

شکایت زن جوان در پلیس فتای تهران ثبت شد و ماموران وارد عمل شدند. پلیس با بررسی‌های فنی، سایبری و پیگیری سرنخ‌هایی که وجود داشت، متوجه شدند مجرم از اقوام نزدیک شاکی است که با شناخت شاکی و اطلاع از اهمیت صفحه اینستاگرام او با همدستی یکی از دوستانش دست به این کار زده است. هر دو متهم با دستور قضایی بازداشت و به پلیس فتا منتقل شدند. متهم اصلی و شاکی رو‌در‌رو شدند‌. وقتی متهم دید راهی برای فرار ندارد، به جرمش اعتراف کرد و گفت: اخاذی پیشنهاد یکی از دوستانم بود و او به من گفت صفحه اینستاگرام شاکی را از دسترس خارج کنیم. بعد هم با یک شماره تلفن ناشناس به او پیام دادیم که اگر صفحه‌اش را می‌خواهد باید به ما پول پرداخت کند اما فکرش را نمی‌کردیم شکایت کند و دستگیر شویم.

سوءاستفاده از کم‌سوادی و فقر

ماجرایی دیگر در استان فارس اتفاق افتاد. فردی دستگیر شد که با سوء‌استفاده از کم‌سوادی یا بی‌بضاعت بودن افراد، کارت‌های بانکی‌شان را اجاره و در سایت‌های واسطه‌گر از مردم کلاهبرداری می‌کرد. روند کار کلاهبردار این‌طور بود که آگهی فروش یا اجاره‌خانه را در یکی از سایت‌های واسطه‌گر منتشر می‌کرد و سپس از مشتریان می‌خواست مبالغی را به عنوان بیعانه به او پرداخت کنند. مشتریان هم خوشحال از این‌که خانه‌ای زیر قیمت بازار پیدا کرده‌اند، با تبلیغ‌کننده یا همان کلاهبردار تماس می‌گرفتند و مبلغ درخواستی را به حساب او واریز می‌کردند و پس از آن، آگهی‌دهنده تلفنش را خاموش می‌کرد و مردم می‌ماندند و پولی که از دست داده بودند. شکایت‌ها سرانجام به پلیس فتای استان فارس رسید و ماموران وارد عمل شدند و پس از بررسی‌های لازم کلاهبردار را دستگیر کردند. او در اعترافات خود گفت: کارت بانکی بیش از 23فرد بی‌بضاعت و کم‌سواد را گرفته و با استفاده از آن از پنج نفر مبلغ 100‌میلیون تومان کلاهبرداری کرده است.

اطلاعات شخصی را در فضای مجازی منتشر نکنید

سرگرد احسان آنقی، رئیس پلیس فتای استان مرکزی با اشاره به روش‌های اخاذان اینترنتی می‌گوید: متاسفانه برخی کاربران رعایت اخلاق را در فضای مجازی انجام نداده و از شبکه‌های اجتماعی به‌‌عنوان محیطی برای سرگرمی، تسویه‌حساب شخصی، تهدید، اخاذی و توهین به دیگران استفاده می‌کنند. فضای مجازی محل مناسبی برای نگهداری اطلاعات خصوصی و ارسال آن به افراد ناشناس نیست و امکان سوء‌استفاده افراد فرصت‌طلب از این اطلاعات شخصی وجود دارد. شهروندان برای جلوگیری از سوء‌استفاده‌های احتمالی مجرمان سایبری، توصیه‌های پلیس فتا را جدی بگیرند و از اشتراک‌گذاری و ارسال هر‌گونه اطلاعات خصوصی در فضای مجازی خودداری کنند. سرهنگ حشمت سلیمانی، رئیس پلیس فتای استان فارس نیز در توصیه دیگری به شهروندان هشدار داد: بسیاری از شهروندان با دریافت مبالغی اندک اقدام به اجاره کارت‌های بانکی خود به دیگران می‌کنند‌. اجاره یا در اختیار قرار دادن کارت‌های بانکی خود به دیگران جهت اقدامات مجرمانه، جرم محسوب می‌شود.

منبع: ضمیمه تپش روزنامه جام‌جم