بلاگرها؛ سازندگان جهان‌بینی اینستاگرامی

بسیاری از صفحاتی که در اینستاگرام نمایش داده می‌شود متعلق به زنان است. زنانی که با منتشر کردن اطلاعاتی از زندگی شخصی خود بلاگر شده‌اند! بیشتر زنان بلاگر از این جهت بلاگر شده‌اند که می‌دانند چه چیزی را به مخاطب نشان دهند یا درست‌تر است بگوییم مخاطب چه انتظاری از بلاگر خود دارد. آنان به دنبال اغوای حس‌بینایی مخاطبان خود هستند.

اگر پست‌های اولیه بعضی از آنها را نگاه کنیم، عکس‌های ساده‌ای را می‌بینیم که از محل زندگی، از غذایی که پخته‌اند یا احساسات لحظه‌ای خود منتشر کرده‌اند.

 بعد از اندکی گذشت زمان، رفته رفته آنان وارد حیطه‌های دیگری از زندگی خود شده و حریم‌های بیشتری از خود را به نمایش گذارده‌اند.

انگار در حال فراگرفتن منطق اینستاگرام هستند؛ «نمایش». هر چه بیشتر نمایش دهید در اینستاگرام بیشتر مقبولیت خواهید داشت. برای روشن‌تر شدن موضوع، زنان بلاگر را از چند جهت می‌توان تحلیل کرد.
 اول؛ نمایش جذاب
تعدادی از زنان بلاگر برای معرفی خود از القاب مختلف استفاده می‌کنند که اغلب نام خودشان نیست. مثلا مامان پارمیس، دختر اصفهانی، بلاگر شیرازی، خانم آقا اسماعیل و… . آنچه در اولین اقدام از یک بلاگر انتظار می‌رود داشتن معرفی یا بیویخوب و جذاب است؛ بنابراین از نقش اجتماعی و خانوادگی خود یا هویت فرهنگی و شهری استفاده می‌کنند تا یک هویت بلاگری بسازند. در حقیقت بازنمایی نقش اجتماعی آنان در قالب کلمات زیبا به آنها هویتی جمعی می‌دهد تا بیشتر دیده شوند. این مسأله را برعکس نیز می‌توان دید. «همه چیز کالایی است که باید به دیدگان مردم فروخت».

این اصلی است که هرگز قابل زیر پا گذاشتن نیست. بر همین اساس هنجارهای مورد قبول جامعه به شکل همین کالا دیده می‌شوند. به عنوان نمونه آن چیزی که گاهی از یک زن انتظار می‌رود، مادر و همسری مهربان و اجتماعی است، بنابراین نقش همسر یا مادر بودن به عنوان کالایی ناب تبدیل می‌شود که باید «تصویر» این نقش را به دیگران فروخت. نکته اینجاست؛ لازم نیست در حقیقت و پستوی زندگی شخصی هم فرد مادر، همسر، معلم یا همسایه‌ای خوب باشد، مهم آن است که در تصویر فروخته‌شده نقشی مثبت داشته‌باشد.
 دوم؛ مصرف زدگی
بلاگری از زنان می‌خواهد مصرف‌کننده باشند. اگر نگاهی به صفحات بلاگر‌ها داشته‌باشیم، زیبایی صفحات از لحاظ رنگ و چیدمان جذب‌کننده است. الگوی مصرف به زنان بلاگر می‌گوید چه نوع لباسی را بپوشند، چه رفتاری داشته‌باشند. برای مثال تولد گرفتن. جشن تولد رایج‌ترین بخش صفحات بلاگرهاست. با سناریویی تکراری! یکدست بودن رنگ لباس‌ها، کیک‌های دو یا سه طبقه، تزئیناتی هماهنگ با لباس و دکور. هر قدر عکس‌ها خوش و آب رنگ‌تر باشد، مخاطب بهتر می‌پسندد. 
لباس‌ها، جشن‌های مختلف(تولد، عروسی و عقد، تعیین جنسیت، طلاق، ماهگردها و هفته‌گردها، افزایش تعداد دنبال‌کننده و…) تفریحاتی که دارند (مکان‌های دیدنی خاص شهر محل زندگی‌شان و شهرهای دیگر) نوع خوراک و رستوران‌ها، خودرو‌ها و لوازم خانه. سونامی از مصرف‌زدگی به سمت مخاطبان حرکت می‌کند. ساختار اینستاگرام که مبتنی بر تصویر است، این امکان را برای افراد فراهم می‌کند تا الگویی از مصرف بسازند. بلاگرها در حال تبدیل شدن به الهه‌های جدید هستند! رنگ‌ها و لباس‌ها را آنان تعیین می‌کنند. شامی را که برای خود تهیه می‌کنند، به اشتراک می‌گذارند و نوعی الگوسازی رقم می‌خورد. در مورد مسائل اجتماعی و فرهنگی پست یا لایو می‌گذارند. هیچ مسأله اجتماعی یا سیاسی از گزند آنان در امان نخواهد بود.
 سوم؛ زیبایی‌شناسی اینستاگرامی
معیار‌های زیبایی در هر دوره و جامعه متفاوت است. برای مثال در ایران دوران قاجار، زنانی زیبا محسوب می‌شدند که ابروانی به هم پیوسته داشته‌اند یا درشت هیکل بودند. در کشور فرانسه خانمی زیباست که آرایشی نداشته‌باشد و چهره‌اش طبیعی باشد . شاید بتوان گفت از نظر اروپاییان بدن‌های درشت زیبا نیست و انحنای بدن جزو معیارهای زیبایی است. الگوهای زیبایی دائما در حال تغییر هستند و در هر منطقه شکل مخصوص به خود را دارد. جهان بلاگرها اما این‌گونه نیست. آنان در چارچوب پلتفرمی چون اینستاگرام در عین تکثرهای فراوان به نوعی در حال ایجاد اندامی ایده‌آل هستند. به تعبیر دیگر آنان در حال ایجاد نوعی زیبایی‌شناسی اینستاگرامی هستند. در خلال ایجاد این زیبایی‌شناسی، زنی زیبا خواهدبود که با معیارهای این ساختار هماهنگ باشد. هر چیزی متفاوتی عملا طرد خواهدشد.
 چهارم؛ عشق هم سوژه می‌شود!
روابط عاشقانه به جای آن‌که امری مربوط به ساحت خصوصی فرد باشد، در قالب لفاظی‌ها و رنگ و لعاب‌های فیلترها به امری برای نمایش تبدیل می‌شود. پایداری در رسیدن به معشوق شاید در بسیاری از تاریخ ادبیات‌های جهان جایگاهی والا داشته‌است اما اکنون و با وجود پلتفرمی چون اینستاگرام، روابط به کلمات و تصاویر کاسته شده و در پس این تصاویر حقیقتی از عنصر عشق وجود ندارد. تصویر یک رابطه عاشقانه بسیار مهم‌تر از رابطه افراد با یکدیگر است. مهم نیست شما در زندگی فردی‌تان محبت جاری است و به همسر یا خانواده‌تان عشق می‌ورزید یا خیر. این مهم شده‌است که هر رابطه‌ای دارید آن را به بهترین شکل در اینستاگرام بازتاب دهید تا دیگران را به این نتیجه برسانید رابطه‌ای خوب دارید. عشق بازیچه‌ای برای تصویرسازی در اینستاگرام شده‌ است. بنابراین پلتفرم اینستاگرام و دریای بی پابان فعالان در آن نه تنها برای سرگرمی است بلکه توان ایجاد نوعی جهان‌بینی برای فعالان و دنبال‌کنندگان را دارد.

منبع: ضمیمه کلیک روزنامه جام‌جم