درس بیکاری

دهه‌ای که ذهنیت به جامعه ایرانی غالب شد که خوشبختی را در گرو داشتن مدرک دانشگاهی متصور بود. البته بازار شکل‌گرفته برای این موسسات آنقدر پررونق شد که کسی به هشدار‌های کارشناسان آموزشی توجهی نمی‌کرد. حالا در حالی ۴۰درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکار هستند که بسیاری از همان موسسات آموزشی هم ورشکسته شده‌اند و بحران صندلی‌های خالی دانشگاهی هر روز یکی از این موسسات را به تعطیلی می‌کشاند. همین حالا هم ارتباطی میان مدرک دانشگاه (یا همان تحصیلات آکادمیک) با مهارت‌آموزی فارغ‌التحصیلان وجود ندارد، به این معنا که همان دسته از فارغ‌التحصیلانی که حتی موفق به یافتن کار هم شده‌اند مهارت انجام کارشان را ندارند.

این موضوع را اگر به آمار‌های تازه منتشر‌شده از فارغ‌التحصیلان بیکار اضافه کنیم، شاید بتوانیم آن را هولناک بنامیم. درصد قابل توجهی از تحصیلکردگان هم شغل مرتبط با تحصیلات خود ندارند و همین موضوع هم به ناامیدی این قشر دامن زده است. به این معنا که دانشجویانی که حداقل چهار سال از عمر خود را به اضافه خرج هزینه‌های بسیار صرف دریافت آموزش‌هایی کرده‌اند
که هیچ کاربری در زندگی خود ندارد. بسیاری باور دارند که بازار کار و اشتغال دلیل اصلی وضعیت فارغ‌التحصیلان بیکار است، البته پربیراه نیست، اما نگاهی به جزئیات برخی آمار‌های منتشرشده نشان می‌دهد تناسبی میان فارغ‌التحصیلان بیکار و وضعیت اشتغال هم وجود ندارد. به عنوان مثال در آمار‌های منتشرشده در سال۹۵، رشته محیط‌زیست در صدر رشته‌های با بالاترین بیکاری قرار داشت، به این مفهوم که بیشترین فارغ‌التحصیل بیکار در کشور را در آن سال دانش‌آموختگان محیط‌زیست تشکیل می‌دادند و این در حالی است که وضعیت زیست‌محیطی کشور حداقل طی یک دهه اخیر به قدری وخیم است که حتی پیامد‌های امنیتی به خود گرفته و این نکته نشان‌دهنده عدم تناسب میان بازار اشتغال و دانش‌آموختگان بیکار است.
بررسی آمار مربوط به وضعیت نیروی کار در تابستان سال جاری که از سوی مرکز آمار ایران ارائه شده، نشان می‌دهد که ۹۵۵ هزار و ۳۹۸ نفر از جمعیت فارغ‌التحصیلان کشور، بیکار هستند؛ یعنی در تابستان امسال، ۱۳.۲درصد از کل جمعیت فعال فارغ‌التحصیل آموزش عالی بیکار بوده‌اند، این آمار نسبت به بهار سال جاری تعداد فارغ التحصیلان بیکار بیش از ۴۰۰۰ نفر افزایش یافته است. همچنین ۵۱۳ هزار و ۸۹۵ نفر از این جمعیت را زنان و ۴۴۱ هزار و ۵۰۳ نفر را مردان به خود اختصاص می‌دهند؛ از نظر درصدی نیز نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان گروه مردان ۹.۷ درصد و گروه زنان ۲۳.۲درصد است.

وضعیت فارغ‌التحصیلان بیکار در تابستان ۱۴۰۱
تعداد کل بیکاران کشور (۱۵ساله و بیشتر) ۲میلیون و ۳۳۳هزار و ۴۵۷نفر
تعداد فارغ‌التحصیلان بیکار ۹۵۵هزار و ۳۹۸ نفر
تعداد فارغ‌التحصیلان بیکار مرد ۴۴۱هزار و ۵۰۳نفر
تعداد فارغ‌التحصیلان بیکار زن ۵۱۳هزار و ۸۶۵نفر

روزنامه جام جم