گروهی از نمایندگان کنگره آمریکا در نامهای به روسای شرکتهای بزرگ فناوری از آنها خواستهاند با استفاده از اقدام اخیر دولت جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا در کاهش تحریمهای مربوط به دسترسیپذیری اینترنت برای ایران به حمایت از اغتشاشات در ایران بپردازند. این نامه که تصاویر آن در توییتر منتشر شده، خطاب به روسای شرکتهای گوگل، متا، آمازون، مایکروسافت، اپل و دیجیتال اوشن نوشته شده و به امضای ۱۳قانونگذار کنگره از جمله بن کاردین و رابرت منندز رسیده است. بن کاردین و رابرت منندز دو سناتور مشهور دموکرات هستند.
تنفس مصنوعی کنگره آمریکا به داعش
مانور آشکار منابع رسانهای و سیاسی غرب روی این درخواست اعضای کنگره، آن هم درست پس از وقوع حادثه تروریستی در شیراز بهوضوح از پیوند میان عوامل این فاجعه و صاحبان قدرت در کاخسفید و کنگره پرده برمیدارد. نمایندگان کنگره خطاب به روسای شرکتهای بزرگ فناوری نوشتهاند: «ما درباره اقدام اخیر در صدور مجوز عمومی D-۲ توسط وزارت خزانهداری آمریکا برای شما مینویسیم و از شرکت شما و شرکتهای تابعه آن میخواهیم از این مجوز استفاده کرده به توسعه دسترسی سرویسهای کلیدی ارتباطی برای ایرانیان داخل ایران بپردازید.» آنها با اشاره به اغتشاشات اخیر نوشتهاند: «حفظ ارتباط ایرانیها با جهان بیرون، دسترسی آنها به اطلاعات مستقل و مرتبط بودن آنها به یکدیگر حائز اهمیت اساسی است. ما از شرکتهای شما میخواهیم بهسرعت و به صورت قانونی، ابزارهای لازم برای دور زدن ممنوعیتهای دولت را در اختیار ایرانیها قرار دهید.»
از تحریم دارو تا تحریم اینترنت
این معافیت از آن نظر که با رویه کلی آمریکا در حفظ تحریمها و جلوگیری از ورود دارو و غذا به ایران مغایرت دارد تعجب بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران را به همراه داشت؛ به عنوان مثال، خزانهداری آمریکا در زمان وقوع زلزله کرمانشاه در بیانیههای مکرر درباره نقض احتمالی تحریمهای آمریکا هنگام کمکرسانی به قربانیان هشدار میداد. در همان زمان، گزارشهای متعددی درباره اخلال تحریمهای آمریکا در کمکرسانیهای بینالمللی برای زلزلهزدگان منتشر میشد. در یک مورد، به عنوان مثال گزارش شد فیسبوک ۲۰۰هزار دلار کمکهای مالی فعالان فضای مجازی برای خانوادههای قربانیان زلزله کرمانشاه را از بیم تحریمهای آمریکا بلوکه کرده است. نهتنها در دوران ریاستجمهوری ترامپ، بلکه در دوران ریاستجمهوری بایدن و حضوردموکراتها در کاخسفید نیز تحریمهای دارویی و اقلام پزشکی علیه ایران پابرجا باقی مانده و منجر به از بین رفتن جان دهها بیمار تالاسمی و کودکان پروانهای و دیگر بیماریهای صعبالعلاج شده است. حتی کشورهای پرادعایی مانند سوئد و فرانسه که در زمینه حقوق بشر همواره خود را مدعی درجه اول در جهان قلمداد میکنند، با جسارت و وقاحت تمام در برابر این تحریمهای غیرانسانی سر تعظیم فرود آورده وحتی اجازه تجارت شرکتهای درمانی متبوع خود را نیز با ایران نمیدهند.
وقتی اینترنت در دل آشوب معنا پیدا میکند
گویا مقامات آمریکایی هنگامی فضای مجازی و اینترنت را مطلوب قلمداد میکنند که از آن بوی آشوب و خشونت و کشتار به مشام برسد. آمریکا اولین بار در ۸مارس۲۰۱۰ (برابر با ۱۷اسفندماه سال ۱۳۸۸) با اضافه کردن متممی به یکی از بندهای قوانین معاملات ایران، تغییر قوانین تحریمهای آمریکا برای مجاز کردن ارسال خدمات و نرمافزارهای مربوط به تبادل ارتباطات شخصی در اینترنت برای ایرانیها را اعلام کرد. هدف از آن اقدام، تسهیل ارتباطات اینترنتی و مجازی برای کسانی بود که در فتنه خیابانی سال ۱۳۸۸ نقش فعالی ایفا میکردند. پس از حوادث پس از انتخابات ریاستجمهوری آن سال، شمار زیادی از اندیشکدهها، کارشناسان و تحلیلگران آمریکایی را به این نتیجه رسانده بود که از فضای مجازی به سبب ویژگیهایی که دارد میتوان برای راهاندازی آشوب و هدایت آن به کار گرفت. تحلیلهایی که در محافل کارشناسی و رسانهای آمریکا درباره آثار منفی تحریمها بر سازماندهی اعتراضات در ایران یا ارتباطات مخالفان با یکدیگر منتشر میشد، کم نبودند.
حتی کار به جایی رسید که هیلاری کلینتون، وزیر خارجه اسبق آمریکا در کتاب خاطراتش نسبت به اهمیت فضای مجازی و حوزه اینترنت پس از وقوع حوادث سال ۱۳۸۸ در ایران اذعان کرده است. کلینتون در بخشی از خاطرات خود در این خصوص مینویسد: «تیم من در وزارت خارجه مدام با فعالان در ایران در تماس بود و مداخلهای اورژانسی هم برای جلوگیری از تعطیلی توییتر به منظور تعمیر و نگهداری انجام داد. اگر توییتر قطع میشد، معترضان از یک ابزار کلیدی ارتباطی محروم میشدند.»
همانگونه که از این مواضع برمیآید، در اینجا نه ایرانیان و نه اینترنت هیچیک برای دولت و کنگره آمریکا موضوعیت ندارد. آنچه برای سردمداران قدرت در واشنگتن اصالت دارد، نقش فضای مجازی و اینترنت در ایجاد و تشدید ناآرامی و آشوب در داخل ایران است. آیا زمان آن نرسیده است تا از ژست دروغین حمایت از گردش آزاد اطلاعات توسط دولتمردان و قانونگذاران دموکرات و جمهوریخواه آمریکا رونمایی شود؟! آیا زمان آن نرسیده است تا افکار عمومی دنیا سناتورهای خونآشام آمریکایی را که پشت ماسک دموکراسی و آزادی بیان پنهان شدهاند را بیشتر بشناسند؟
روزنامه جام جم