دست خالی‌نتانیاهو در مواجهه با بحران‌ها

حزب‌لیکود به ریاست نتانیاهو نیز از ۱۲۰کرسی کنست، ۳۲کرسی به دست آورد. نتانیاهو در حالی به مسند قدرت در تل‌آویو برمی‌گردد که رژیم اشغالگر قدس با بحران‌های زیاد داخلی، منطقه‌ای و جهانی دست‌وپنجه نرم می‌کند. در این خصوص جام‌جم گفت‌وگویی با پروفسور حسین العسکری، مشاور اقتصادی امیرعبدا...، پادشاه سابق عربستان و استاد تجارت بین‌الملل دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا صورت داده است که در ادامه می‌خوانیم‌:

تاثیر بازگشت نتانیاهو را بر معادلات داخلی و منطقه‌ای رژیم اشغالگر قدس چگونه ارزیابی می‌کنید؟

باید بگویم کابینه جدید نتانیاهو که متشکل از احزاب افراطی از جمله صهیونیست‌های رادیکال است ضدعرب‌ترین و ضدمسلمان‌ترین ترکیب ممکن در تل‌آویو خواهد بود. قرار است این ائتلاف، همان حقوق حداقلی را که اعراب ساکن اسرائیل (اراضی اشغالی) دارند از آن‌ها بستاند؛ ضمن آن‌که بر اساس گمانه‌زنی‌های موجود، سربازان اسرائیلی نیز می‌توانند به‌راحتی به اعراب و فلسطینیان تحت هر شرایطی شلیک کنند و از هرگونه تبعات آن مصون باشند. در سطح منطقه‌ای نیز نتانیاهو ائتلاف خود را با اعراب خلیج‌فارس به‌ویژه عربستان سعودی، امارات و احتمالا کویت گسترش خواهد داد. سفر او به امارات طی روز‌های آتی نشان دهنده همین مسأله است. نتانیاهو هرگونه ابتکار عملی برای تحقق حقوق فلسطینیان را نفی می‌کند و روی تسریع شهرک‌سازی‌ها در اراضی اشغالی اصرار می‌ورزد. مجموع این عوامل قطعا تنش‌هایی را در داخل و خارج از تل‌آویو ایجاد خواهد کرد. در اینجا نمی‌توانیم سخن از تنش‌آفرینی‌های اسرائیل و نتانیاهو به میان آوریم بدون این‌که تبعات این تنش‌زایی‌ها و بحران‌سازی‌ها را نادیده بگیریم. این واکنش‌ها و فضای به وجود آمده از این اقدامات، تنش‌هایی را متوجه اسرائیل خواهد کرد که شاید در برخی موارد از سوی نتانیاهو قابل مدیریت نباشد.

بازگشت نتانیاهو به قدرت در حالی رخ داده که در آمریکا دولت دموکرات بر سر کار است و بر طرح دو دولتی اصرار دارد. روابط تل‌آویو و واشنگتن را در دوران حضور همزمان نتانیاهو و بایدن چگونه ارزیابی می‌کنید؟

قطعا نتانیاهو و بایدن بر سر برخی مسائل با یکدیگر اختلافاتی خواهند داشت. نتانیاهو ارتباطات بهتری با حزب جمهوریخواه آمریکا دارد و این موضوع را نیز بار‌ها ابراز کرده است. از دید بسیاری از افراد، این‌که ترکیب یک رئیس‌جمهور جمهوریخواه با نتانیاهو در واشنگتن و تل‌آویو شکل گیرد، وضعیتی ایده‌آل برای وی (نتانیاهو) محسوب می‌شود، اما به یاد داشته باشید فارغ از جابه‌جایی قدرت میان دموکرات‌ها و جمهوریخواهان در کاخ سفید و کنگره، اسرائیل، لابی‌های فوق‌العاده‌ای در آمریکا دارد و بر رسانه‌ها تأثیر می‌گذارد، بنابراین آن‌ها بدون توجه به این‌که چه کسی در آمریکا قدرت داشته باشد، تأثیرخود را بر جریانات و تصمیم‌گیری‌های کلان حوزه سیاست خارجی آمریکا خواهند گذاشت. به عنوان مثال در ماجرای احیای توافق هسته‌ای (برجام) مشاهده کردیم اسرائیل قبل از بازگشت نتانیاهو به مسند قدرت نیز مخالف مذاکرات وین بود و از احیای این توافق نیز در رایزنی با آمریکا و دولت‌های اروپایی جلوگیری کرد. البته به نظر من، برجام به دلایل گوناگون دیگر مرده است.

بسیاری از تحلیلگران می‌گویند نتانیاهو در برابر معمای جنگ اوکراین نمی‌تواند رویکرد شفافی در پیش گیرد و حتی امکان دارد موضع دوگانه وی نسبت به آنچه در کی‌یف می‌گذرد به پاشنه آشیل کابینه‌اش تبدیل شود. نظر شما در این خصوص چیست؟

اسرائیل در عین حمایت کلی از دولت زلنسکی در کی‌یف، آن‌طور که بایدن می‌خواست از جنگ اوکراین حمایت نکرده است. اسرائیل حتی در شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز از قطعنامه‌ای که آمریکا در خصوص جنگ اوکراین قصد صدور آن را داشت، حمایت نکرد. همچنین دولت زلنسکی از این‌که اسرائیل بخشی از تجهیزات نظامی وعده داده شده قبلی را تامین نکرده، گلایه‌مند است، اما در عین حال، مقامات روسی نیز بار‌ها رویکرد اسرائیل را در حمایت کلی از کی‌یف مورد انتقاد شدید قرار داده و حتی نسبت به استمرار این روند به تل‌آویو هشدار داده‌اند. تصور می‌کنم اسرائیل تلاش می‌کند به همان رویکرد غیرشفاف و دوگانه خود با پرونده جنگ اوکراین ادامه دهد. البته نتیجه این روند به سود تل‌آویو نبوده است. فراموش نکنیم که تل‌آویو قدرت لابی‌گری زیادی در رسانه‌ها دارد و از طریق آن‌ها به توجیه رفتار خود در جنگ اوکراین می‌پردازد.

روزنامه جام جم