«تاکایف» به‌دنبال پاکسازی بقایای نظربایف

این در حالی است که انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری در ژوئن۲۰۱۹ و اندکی پس از استعفای نورسلطان نظربایف، اولین رئیس‌جمهور این کشور برگزار و تاکایف با کسب حدود ۷۱درصد آرا، برنده انتخابات شد. با این حساب و در صورت پیروزی «تاکایف» در انتخابات دیروز که بسیار محتمل به نظر می‌رسد عملا او تا سال۲۰۲۹ رئیس‌جمهور قزاقستان خواهد بود و بیشتر عمر ریاست‌جمهوری را پس از «نظربایف» به‌نام خود ثبت خواهد کرد. موضوع برگزاری انتخابات زودهنگام و تغییر دوره ریاست‌جمهوری که چندی قبل ضمن ارائه پیام جدید قاسم ژامرت تاکایف‌، رئیس جمهور قزاقستان به پارلمان این کشور مطرح شد، با واکنش‌های مختلفی همراه بود و تحلیل‌های مختلفی را به‌دنبال داشت. همزمان با تمدید دوره ریاست‌جمهوری به مدت هفت سال، باید ممنوعیت انتخاب مجدد برای دوره بعدی نیز به اجرا گذاشته شود. یعنی چنانچه تاکایف در انتخابات زودهنگام دیروز به پیروزی برسد، رهبری قزاقستان را تا سال۲۰۲۹ به‌عهده خواهد داشت. ضمنا تاکایف اکنون ۶۹سال دارد و در صورت انتخاب و اتمام موفقیت‌آمیز دوره جدید هفت ساله ریاست‌جمهوری، کنار رفتن وی از این سمت، ممکن است به‌دلیل کهولت سن و شرایط جسمانی قابل توجیه باشد.

تداوم بی‌ثباتی در قزاقستان
با این وجود خطر بی‌ثباتی احتمالی در این کشور از بین نرفته و مخالفان گاهی موضوع پاسخگویی مقامات در برابر افرادی که در جریان حوادث ماه ژانویه ۲۰۲۲ آسیب دیده‌اند، مطرح می‌کنند. اعتراضات و ناآرامی‌های ۲۰۲۲ قزاقستان در ۲ ژانویه پس از افزایش ناگهانی قیمت بنزین آغاز شد که به‌گفته دولت قزاقستان به‌دلیل تقاضای زیاد و تثبیت قیمت‌ها انجام گرفت. نارضایتی فزاینده از دولت و رئیس‌جمهور سابق نورسلطان نظربایف نیز تأثیر زیادی در این تظاهرات داشت. در طول این اعتراضات، ۱۶۴نفر کشته و ۹۹۰۰ نفر دستگیر شدند. همچنین ممکن است بخش قابل‌توجهی از نخبگان وابسته به نورسلطان نظربایف، رئیس‌جمهور سابق که از منابع قوی مالی و حمایت‌های درون قبیله‌ای برخوردارند، به فکر انتقام باشند.
تاکایف، رئیس‌جمهور قزاقستان چند ماه قبل در سخنانی صریح با متهم کردن نورسلطان نظربایف، رئیس‌جمهوری پیشین این کشور به حمایت از ظهور یک «طبقه ثروتمند» از او و همکاران سابقش خواست تا دارایی‌های خود را با مردم تقسیم کنند. او گفت که آنها با این اقدام به کاهش نارضایتی‌ها در قزاقستان کمک کنند. نورسلطان نظربایف، ۸۱‌ساله از سال ۱۹۸۹ تا سال ۲۰۱۹ میلادی ابتدا به‌عنوان رئیس حزب کمونیست و سپس به‌عنوان رئیس‌جمهور قزاقستان در مسند قدرت در این کشور قرار داشت. براساس گزارش مجله فوربس، چند نفر از اعضای خانواده و همکاران سابق آقای نظربایف از ثروتمندترین افراد قزاقستان هستند. دینارا کولیبایوا، دختر دوم آقای نظربایف و همسرش تیمور کولیبایف، سهامداران عمده‌ هالیک بانک، بزرگ‌ترین بانک وام‌دهنده قزاقستان هستند. ارزش سهام آنها حدود ۲.۸میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.

گام بعدی، انتخابات پارلمانی
براساس پیشنهاد تاکایف، انتخابات زودهنگام پارلمانی قزاقستان نیز باید طی نیمه اول سال آینده میلادی برگزار شود. به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور قزاقستان به‌دنبال تجدید ترکیب پارلمان به صورتی است که حاکی از فرا رسیدن دوره به اصطلاح «پسانظربایف» باشد. با این وجود، در شرایط بحران اقتصادی و اجتماعی قزاقستان، محدود شدن منابع این کشور، محیط ژئوپلیتیک به‌سرعت در حال تغییر و افزایش فشارهای خارجی ممکن است تحقق سناریوی مورد نظر تاکایف با برخی از مشکلات و موانع مواجه شود.