وقتی گوشی‌های هوشمند می‌لرزند

به گزارش جام جم آنلاین، بحث‌ها درباره زلزله بزرگ تهران دوباره سرزبان‌ها افتاده است، ماجرا از این قرار است که دیروز برخی شهروندان تهرانی هشدار وقوع زلزله را روی تلفن‌های همراه خود دریافت کردند، اتفاقی که البته خیلی زود از سوی مسئولان تکذیب و در نهایت مشخص شد این اتفاق به دلیل اشتباه در ارسال یک پیام رقم خورده است.

‌ به گفته معاون وزیر کشور، ‌تیم تحقیقاتی شبکه همراه اول  دیروز در حال انجام اقدامی فنی بودند تا بتوانند در ‌ شرایط بحرانی مانند سیل و زلزله برای مخاطبان ‌پیام هشدار‌ ارسال کنند. اما روز گذشته آنها به اشتباه چنین پیامی را ‌برای ‌تعدادی از شهروندان‌ ارسال کردند.

با این حال این اتفاق  خیلی‌ها را دوباره متوجه شرایط نامناسب تهران در برابر زلزله کرد. برای نمونه برآوردهای برخی محققان از این حکایت دارد که اگر یک زلزله 7 ریشتری در تهران اتفاق بیفتد دست کم دسترسی 4 میلیون نفر برای حدود 80 روز به آب آشامیدنی لوله کشی قطع می‌شود.

این درحالی است که در برخی کشورهای موفق محققان در حال مطالعه روی طرحی هستند که براساس آن می‌توان با کمک اطلاعات ثبت شده از سوی گوشی‌های هوشمند داده‌های مناسبی در خصوص زلزله به دست آورد‌ و در کمترین زمان ممکن شهروندان را از خطراتی مانند زلزله آگاه کرد.

ثبت زلزله با کمک گوشی‌های هوشمند

این روزها در بیشتر کشورهای جهان محققان به کمک شبکه‌‌هایی از دستگاه‌های شتاب‌نگار و لرزه نگار تلاش می‌کنند اطلاعات بیشتری در خصوص زمین لرزه‌ها به دست بیاورند. این درحالی است که در کنار استفاده از این تجهیزات برخی کارشناسان نیز تلاش می‌کنند با استفاده از اطلاعاتی که گوشی‌های تلفن همراه امکان ثبت‌شان را دارند‌ از وقوع زمین لرزه در یک منطقه اطلاع پیدا کنند.   

دکتر مسعود مجرب، زلزله شناس دراین باره به جام جم آنلاین می‌گوید: البته چنین طرح‌هایی هنوز در فاز مطالعاتی قرار دارند و به مرحله اجرا نرسیده‌اند. با این حال محققان در ژاپن و کالیفرنیا قدم‌هایی در این خصوص برداشته‌اند تا بتوانند از طریق ثبت لرزش‌ گوشی‌های تلفن همراه برای صدور هشدار زلزله اقدام کنند.

‌آن طور که او توضیح می‌دهد دستگاه‌های لرزه نگار براساس اطلاعات دقیق و اندک کار می‌کنند. اما محققانی که می‌خواهد از طریق ثبت لرزش گوشی‌های هوشمند اقدام به ثبت زمین لرزه کنند بر مبنای اطلاعات گسترده و قطعیت پایین کار می‌کنند.

این درحالی است که کارشناسان تاکید می‌کنند که بررسی اطلاعات میلیون‌ها تلفن هوشمند به کامپیوتر‌های قوی و برنامه‌های مناسبی نیاز دارد.

دکتر مجرب ادامه می‌دهد: ‌‌ در واقع برخی گروه‌های تحقیقاتی ‌بر این باور هستند که‌ به جای استفاده از شتاب‌نگار و لرزه‌نگارها می‌توان از اطلاعات گوشی‌های تلفن همراه استفاده کرد، چون میلیون‌ها گوشی همراه وجود دارد که بعد از زلزله می توان  با بررسی اطلاعاتی مانند ‌‌میزان تماس، پیام‌ های رد وبدل شده و‌ قطعی‌های ایجاد شده در شبکه آنها را بررسی کرد و از این طریق اطلاعات قابل توجهی درباره زلزله به دست آورد.

 با این حال او تاکید می‌کند که  چنین طرح‌هایی هنوز در فاز مطالعاتی هستند و وارد مرحله اجرا نشده‌اند‌.

 امکان پیش بینی زلزله

درباره وقوع زلزله 7 ریشتری در تهران نظرهای متفاوتی وجود دارد، برخی ادعا می‌کنند این محدوده جغرافیایی هر 200 سال شاهد چنین زمین لرزه‌ای بوده است. عده‌ای نیز بر این باورند که در وقوع زلزله 7 ریشتری در تهران تردیدی نیست. اما زمان آن مشخص نیست، چراکه کارشناسان تاکید می‌کنند برای پیش بینی وقوع زلزله به اطلاعات مناسبی نیاز است.

‌برخی کارشناسان معتقدند پیش بینی زمین لرزه قابل انجام است. اما به تجهیزات ‌ و یک شبکه مناسب نیاز دارد تا از این طریق بتوان پارامترهای مربوط به زلزله را بررسی کرد، پارامترهایی مانند‌ تغییرات سطح آب، میدان مغناطیسی زمین و گازهای مرتبط با زلزله مانند گاز رادون. ‌اما با توجه به اینکه چنین اطلاعات و تجهیزاتی در دسترس نیست، پیش بینی‌هایی که در باره وقوع زمین لرزه صورت می‌گیرد،‌ کاملا غیر علمی است.

دکتر مجرب در این باره می‌گوید: پیش بینی زلزله اکنون امکان پذیر نیست، مگر اینکه در منطقه‌ای تعداد پیش لرزه‌ها افزایش پیدا کند و در چنین شرایطی با بررسی اطلاعات پیش لرزه‌ها می‌توان گفت احتمال وقوع زمین لرزه بزرگ در این منطقه وجود دارد.