الگویی برای سبک‌زندگی

در این فصل، شنبه‌ها و دوشنبه‌ها با حضور کارشناس برنامه رضا ناظری و مهمانان حاضر در استودیو به بررسی موضوعات پیرامون روابط زوجین و آموزش مهارت‌های توسعه فردی و زندگی زناشویی پرداخته می‌شود و یکشنبه‌ها و سه‌شنبه‌ها با نام «مثبت کام شیرین» ضمن تکمیل بحث روز پیش به پیامک‌های مردمی پاسخ داده می‌شود و با یکی از مخاطبان به صورت تلفنی گفت‌وگو خواهد شد. سیدعلیرضا مرتضوی، یکی دیگر از کارشناسان این برنامه است که اجرای بخشی به نام «کافه هفت‌‌ساله‌ها» را بر عهده دارد. در این بخش با زوج‌هایی که عمر زندگی مشترک‌شان از هفت سال گذشته، گفت‌وگو می‌شود. مستند گزارشی «یه حبه قند» نیز سراغ پدربزرگ و مادربزرگ‌هایی می‌رود که زندگی مشترک‌شان طعم شیرینی داشته و درباره عوامل پایداری زندگی‌شان با آنها به گفت‌وگو می‌پردازد. در بخش «پاکت نامه» نیز یک نامه عاشقانه زوجین به یکدیگر خوانده می‌شود. اجرای این برنامه را یک زوج جوان به نام‌های زهرا شوقی و امیر رضایی برعهده دارند. در گزارشی که پیش‌رو دارید،«جام‌جم» با مرتضی یعقوبی تهیه‌کننده و مجریان برنامه هم گفت‌و‌گویی داشته که می‌خوانید.

کام شیرینی‌ها در یک سوله

سوله‌ای در پشت محوطه مرکز توانبخشی شهید بهشتی قرار دارد که گروه سازنده «کام شیرین» مدت‌هاست آنجا مستقر شده‌اند. هوا به شدت سرد است و به خاطر سر و صدایی که گرم‌کننده‌ها ایجاد می‌کنند، گروه در سرما به کار خود ادامه می‌دهند. روزی که ما برای تهیه گزارش از این برنامه و با هماهنگی‌های لازم به استودیو سر زدیم، گروه در حال ضبط پلاتوهای بخش کارشناسی بود. وارد استودیو که می‌شویم، با چهار دوربین و یک کرین مواجه می‌شویم که تصویربرداران پشت دوربین‌ها ایستاده‌اند و به شدت مشغول کار هستند. مجری‌ها نیز در کنار کارشناس برنامه پشت میزی ایستاده‌اند که لوگو و نام برنامه روی آن نقش بسته و پلاتو ضبط می‌کنند. سمت راست سوله یک میز سوئیچ قرار دارد که کارگردان پشت آن میز نشسته که تصاویر دوربین‌ها را بررسی می‌کند و با دقت در حال کار است. تهیه‌کننده و منشی صحنه هم مقابل مونیتورهای‌شان نشسته و روی تصاویر و برنامه متمرکز شده‌اند. یک نمایشگر بزرگ هم مقابل مجری‌ها و خارج از دکور قرار دارد که آنها می‌توانند برنامه را از طریق این نمایشگر تماشا کنند. دور تا دور استودیو با گلدان‌های زیبایی تزئین شده است و سمت چپ دکور هم یک کتابخانه قرار دارد و سمت راست دکور یک پنجره. هوا به قدری سرد است که با کات‌دادن تهیه‌کننده، مجری‌ها برای گرم‌شدن به سرعت خودشان را به بخاری بیرون دکور می‌رسانند. سراغ تماشاچی‌ها را می‌گیریم که یکی از عوامل می‌گوید ضبط آن بخش از برنامه روز گذشته انجام شده است. نوبت به بخش پیامک‌ها می‌رسد. مجری‌ها پیام‌ها و سوالات مردم را می‌خوانند و رضا ناظری، کارشناس برنامه هم به سوالات مخاطبان پاسخ می‌دهد. در این میان امیر رضایی یکی از مجریان هم سعی می‌کند فضای برنامه را با شوخی‌هایش تلطیف کند. پس از پایان این بخش، نوبت به تماس‌های تلفنی می‌رسد. یکی از بیننده‌ها سوالش را می‌پرسد و کارشناس نیز با دقت به آن گوش کرده و پاسخش را روی آنتن می‌دهد. فضای برنامه به قدری برای عوامل هم جالب است که به صحبت‌های کارشناس با دقت گوش می‌کنند. برای پلاتوی پایانی هم مجری‌ها با فاصله از هم می‌ایستند و با گفتن هر جمله یک گام به جلو برمی‌دارند و کنار میز می‌ایستند و با مخاطبان خود خداحافظی می‌کنند.

امیر رضایی و زهرا شوقی زوج جوانی هستند که اجرای این برنامه را به طور مشترک برعهده دارند. آنها پیش از این هم در برنامه‌های خانه مهر و جمع ایرانی اجرای مشترک داشتند. اما درباره ویژگی‌های اجرای «کام شیرین» می‌گویند.

اجرای دونفره با همسر چه تفاوت‌هایی دارد؟

امیر رضایی: لازم است در ابتدا نکته‌ای را توضیح دهم. من و خانم شوقی یک تیم دونفره به نام «زمیر» را تشکیل داده‌ایم که تلفیقی از اسم من و ایشان است. چند برنامه را هم به صورت تیمی اجرا کرده‌ایم که از شبکه جهانی جام جم پخش شده است.

زهرا شوقی: من در برنامه‌های دیگری که به همراه یک همکار آقا اجرا می‌کردم، محدودیت‌هایی به عنوان یک خانم داشتم که بعضی موارد را نمی‌توانستم بازگو کنم. اما استقبال از برنامه «جمع ایرانی» و «خانه مهر» و حتی «کام شیرین» از تیم اجرای من و آقای رضایی به گونه‌ای بود که ترجیح دادیم این تیم را در اجرا حفظ کنیم. خیلی از مواردی که در حوزه سلامت جسمی‌و روحی بین زن و شوهرها هست را مجری‌ها نمی‌توانند بیان کنند. اما از آنجا که ما زن و شوهر هستیم، این امکان را داریم که در این باره در خلال برنامه گفت‌وگو کنیم. مخاطبان هم حرف‌های ما را می‌پذیرند.

رضایی: در «کام شیرین» کاملا تجربیات زندگی خودمان را مطرح می‌کنیم. یعنی گاهی پیش می‌آید سوالاتی را با دکتر مطرح می‌کنیم که سوالات خودمان است. یا این که دکتر ما را در موقعیت‌هایی قرار می‌دهد که ببیند واکنش ما در چنین موقعیت‌هایی در زندگی چه بوده است. یعنی سعی می‌کنیم همه چیز باورپذیر و ملموس باشد.

بازخورد این اتفاق را بین مخاطبان چطور دیده‌اید؟
شوقی: بازخورد این اتفاق برای زندگی خودمان خیلی خوب بوده است. چون ما در این برنامه خیلی چیزها را خودمان یاد می‌گیریم.

رضایی: در این مدت خانم شوقی با من خیلی مهربان‌تر شده «می‌خندد».

شوقی: آقای رضایی که شوخی می‌کند. اما واقعا دغدغه ما این بود که در «کام شیرین» مخاطب ما را می‌پذیرد یا نه. چون پیش از ما مجری توانمندی در این برنامه حضور داشته است و ما در فصل هشتم به این گروه پیوسته‌ایم. اما خوشبختانه استقبال خیلی خوب بود. وقتی ما درباره دغدغه‌ها صحبت می‌کنیم، چون زوج هستیم برای مردم قابل قبول است.

رضایی: ما معتقدیم که زندگی مشترک یک تخصص و یک مهارت است. درست مثل یک شغل که باید مهارت آن را داشته باشید، وقتی ازدواج می‌کنید باید مهارت و تخصص با هم بودن را یاد بگیرید. برای این که در درجه اول هر آدمی ‌دوست دارد خواسته‌های خود و شرایط خودش در زندگی اتفاق بیفتد و این که از نظر من مشکلی که در زندگی‌های دونفره ایجاد می‌شود این است که هر کسی می‌خواهد از عینک و نگاه خودش آن زندگی را ببیند. «کام شیرین» به ما می‌گوید بیایید تا به یک تفاهم برسید و تفاهم از دید این برنامه تحمل تفاوت‌هاست. یعنی ما تحمل کنیم که نظر طرف مقابل، مخالف نظر ما باشد. این که ما بتوانیم این مهارت را پیدا کنیم که کجا به نفع همدیگر کوتاه بیاییم، آن وقت می‌توان گفت زندگی به کام شیرین می‌شود.

پس یکی از نکات مثبت این برنامه برای شما این است که خودتان هم به نوعی آموزش می‌بینید که در زندگی مشترک وقتی با موانع و مشکلاتی مواجه می‌شوید، چگونه برخورد کنید؟

شوقی: بله البته سعی می‌کنیم خودمان را به جای مخاطب بگذاریم و سوالات آنها را از کارشناسان بپرسیم. اتفاق دیگری هم که در این میان افتاده این است که در زندگی زناشویی ممکن است اختلاف نظرهایی وجود داشته باشد. اما اجرای دونفره ما با هم در برنامه باعث می‌شود که ما هیچ‌وقت با هم قهر نکنیم یا ناراحت شویم. بنابراین سعی می‌کنیم مسائل‌مان را پیش از برنامه حل کنیم. چون ما بازیگر نیستیم و مجری هستیم. بنابراین نمی‌توانیم مقابل دوربین نقش بازی کنیم.

رضایی: یعنی من تا قبل از برنامه باید منت‌کشی کنم«می‌خندد». البته خانم شوقی در اجرا پیشکسوت بنده است.

در برنامه‌های دیگر این فرصت برای‌تان پیش نیامده بود که از تجربیات زندگی مشترک‌تان در اجرا استفاده کنید یا برنامه‌های دیگر بتواند مثل «کام شیرین» چنین تاثیراتی در زندگی مشترک شما بگذارد؟

شوقی: در برنامه «خانه مهر» پیش آمده بود، اما نه تا این حد. یعنی کام شیرین برای ما تجربه خاص‌تر و گسترده‌تری است. ما در این برنامه راجع به همه چیز با هم صحبت می‌کنیم و هر دو این برنامه را خیلی دوست داریم.

رضایی: بخشی از آن به بحث محتوای برنامه برمی‌گردد که برای من دغدغه است. یعنی ما زمانی که گروه «زمیر» را تشکیل دادیم، شعاری برای آن انتخاب کردیم: «زندگی خوشمزه به جای زندگی خوشگل». چون معتقدیم خیلی از زندگی‌ها خوشگل بوده اما خوشمزه نیستند. ما به دنبال خوشمزه‌کردن زندگی هستیم. یعنی خصیصه‌ای که در اجرای ما وجود دارد، این است که خانم شوقی خانمانه و جدی‌تر اجرا می‌کند و من به خاطر روحیه‌ای که داشته و کودک درون بسیار فعالی دارم، سعی می‌کنم فضای شاد و کودکانه‌ای را ایجاد کنم. بنابراین هر دو در کنار هم به یک عقلانیت و آرامشی می‌رسند. از این رو می‌توانم بگویم دغدغه زمیر این است که حداقل به زوج‌هایی که در اطراف ما هستند مهارت یک زندگی خوشمزه را آموزش بدهد.

پیش از این که اجرای برنامه را برعهده بگیرید، در فصل‌های گذشته به عنوان مخاطب بیننده «کام شیرین» بودید تا از تاثیرات آن در زندگی مشترک استفاده کنید؟

شوقی: من چند قسمت از برنامه را دیده بودم. اما وقتی قرار شد مجری برنامه باشم، برنامه را با دقت بیشتری تماشا کردم. یکی از دلایل دیگر حال خوب ما در این برنامه رفاقتی است که بین عوامل پشت صحنه وجود دارد. با این که ساعت‌های ضبط ما طولانی است. بنابراین رفاقت و حال خوب پشت صحنه خیلی به ما انگیزه و انرژی می‌دهد.

رضایی: دقیقا. ما مثل یک خانواده‌ایم و برایمان مهم است که مثلا صبحانه را کنار هم بخوریم. کام شیرین، هم موضوعش شیرین است و هم فضا و عواملش شیرین است.

تبیین زندگی ایرانی - اسلامی‌

مرتضی یعقوبی از ابتدا تهیه‌کنندگی این برنامه را برعهده داشته است. وی درباره شکل‌گیری این مجموعه و تغییرات فصل جدید به جام‌جم می‌گوید: ما در هفت فصل گذشته در سه حوزه تشکیل، تحکیم و تعالی خانواده این برنامه را تولید کردیم که به فراخور فراوانی موضوعاتی که برای ما پیامک شد و سوالاتی که مخاطبان از ما پرسیدند، موضوعات و محتوای هر فصل شکل گرفت. فصل هشتم هم به تبع همین پیامک‌ها شکل گرفت و حال در حوزه تحکیم خانواده و روابط بین زوجین صحبت می‌کنیم.

وی ادامه می‌دهد: می‌توانم بگویم هر فصل یک سرفصل داشت. مثلا در بحث تشکیل، تحکیم و تعالی تا فرزندآوری هم پیش رفتیم. اما در فصل هشتم تغییراتی ایجاد کردیم که این تغییرات از سمت گروه خانواده شبکه دو هم بوده است. یعنی اتاق فکر ما یک فضای اشتراکی بین گروه خانواده و مدیر گروه خانواده بوده و باعث شده ما تغییرات بسیار خوبی را در برنامه ایجاد کنیم تا برنامه کاراتر شود. یعنی هدف ما در کام شیرین در فصل هشتم این بوده که برنامه کاربردی‌تر شود و بتواند نسخه بهتر و قابل انجام‌تر در اختیار مخاطب قرار بدهد.
وی همچنین می‌افزاید: این کارایی چند رکن را دنبال کرد؛ یکی از آنها دو بخشی‌شدن برنامه است. یعنی این برنامه در روزهای زوج با حضور مردم مثل گذشته روی آنتن می‌رود. البته با این تفاوت که در این فصل برنامه با حضور زوج‌ها روی آنتن می‌رود و هر دو باید در برنامه حضور داشته باشند. ضمن این که برنامه سوژه‌محورتر شده است.

یعقوبی درباره انتخاب یک زوج برای اجرای برنامه هم توضیح می‌دهد: در درجه اول خود این اتفاق هم می‌تواند یک سوژه باشد و حتی خودشان هم می‌گویند ما هم زندگی‌مان را در اینجا بیان می‌کنیم. چون معتقدند مشکل خودشان در اینجا حل شود، می‌تواند باعث حل‌شدن مشکلات یک‌سری از زوج‌ها هم شود. در روزهای زوج هم که زوج‌ها مهمان ما می‌شوند، کارشناس از تجربیات زیستی آنها هم بهره می‌گیرد و آن چیزی که در تصحیح آن رابطه و مشکل باید بیان شود، توسط کارشناس مطرح می‌شود.

این تهیه‌کننده درباره آیتم‌های جدید این فصل هم بیان می‌کند: روزهای فرد ما «مثبت کام شیرین» را داریم که بخش جدیدی از برنامه است. ما مباحثی را که نتوانستیم در روز گذشته مطرح کنیم، کارشناس و مجری‌ها در این روزها جمع‌بندی می‌کنند و راهکارهای بیشتری می‌دهند. اتفاق خوب دیگری که در این برنامه افتاده این است که پیام‌های بسیاری از طرف مخاطبان دریافت می‌کنیم که آنها را دسته‌بندی کرده و در طول برنامه با کارشناس مطرح می‌کنیم. یکی دیگر از اتفاقات خوب این سری ارتباط تلفنی و پاسخ به سوالات مخاطبانی است که در شهرستان زندگی می‌کنند و فرصت حضور در برنامه را ندارند که این امکان برایشان فراهم شده است. نکته مهم دیگر این که باشگاه مخاطبان «کام شیرین» راه‌اندازی شده که در این بخش با مخاطبان‌مان تعامل گرم برقرار کرده‌ایم.

وی که پیش از «کام شیرین» تهیه‌کننده برنامه‌های معارفی تلویزیون بوده است، در این باره می‌گوید: ریشه کام شیرین به گروه معارف شبکه دو برمی‌گردد. چون طراحی برنامه در آن زمان انجام شد. البته فقط بر مبنای سبک زندگی ایرانی- اسلامی طراحی شده و هنوز به مرحله تولید نرسیده بود. ولی بعد تغییراتی روی آن انجام شد و نام آن هم تغییر کرد. البته همچنان رویکرد برنامه بر مبنای سبک زندگی ایرانی- اسلامی است.
یعقوبی همچنین عنوان می‌کند: ما در این فصل پادکست برنامه را هم طراحی کرده‌ایم و قسمت‌های برنامه را به ۱۵دقیقه تبدیل کرده و در اختیار مخاطبان قرار داده‌ایم تا اگر به هر دلیل نتوانستند برنامه را تماشا کنند، از طریق پادکست با ما در ارتباط باشند و از تکنیک‌ها و مهارت‌های زوجین بتوانند استفاده کنند.

یه حبه قند

یعقوبی، تهیه‌کننده برنامه درباره ویژگی‌های این برنامه که باعث شد تولید آن به فصل هشتم برسد، بیان می‌کند: ما به عنوان برنامه ساز باید دنبال نوآوری و طراحی‌های جدید باشیم تا هم مخاطبان‌مان را از دست ندهیم و هم این که بتوانیم تاثیرگذار باشیم. مثل آیتم «یه حبه قند» که جزو آیتم‌های جدید است و به پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها اختصاص دارد و مخاطبان بسیاری هم دارد. «کافه هفت‌ساله‌ها» هم جزو بخش‌های پربیننده برنامه است که به زوج‌هایی اختصاص دارد که از تجربیات هفت ساله زندگی مشترک‌شان می‌گویند. از طرفی سعی می‌کنیم در تولید هم تا جایی که می‌توانیم به‌روز باشیم تا از دغدغه‌ها و مسائل به‌روزتری در برنامه صحبت کنیم. در غیر این صورت می‌توانستیم برنامه را ضبط کنیم و چند ماه روی آنتن باشیم. اما با همفکری‌هایی که صورت گرفت تلاش کردیم به‌روز باشیم.

روزنامه جام جم