راهکارهای رفع بحران آلودگی هوا در کلانشهرها

این معضل به نوبه خود سالانه سبب مرگ زودرس حدود هفت‌میلیون نفر و بروز علائم بیماری‌های تنفسی، قلبی و حساسیت‌ها می‌شود. البته کودکان و سالمندان آسیب‌پذیرتر هستند. درصد آسیب‌پذیری به میزان قرارگرفتن در معرض این مواد زیانبار بستگی دارد. مواد آلاینده دارای ترکیباتی با توانایی نابودی بافت‌های مختلف بدن و تخریب سلول‌ها هستند. آلودگی هوا و پیامدهای آن علاوه بر تاثیرات منفی بر سلامت انسان و زیست‌بوم به‌دلیل تاثیر بر کاهش کیفیت زندگی و کاهش عمر جمعیت و تعطیلی مراکز آموزشی و... بر اقتصاد و فرهنگ نیز ضرباتی را وارد می‌کند.

اقدامات انسانی مانند سوزاندن سوخت‌های فسیلی و مجموعه فعالیت‌های صنعتی و حمل‌ونقل‌های شهری و بین‌شهری در شکل‌گیری این معضل موثر هستند. مدت‌هاست آلودگی هوا در چندین شهر ایران نیز چالشی محسوس و ملموس است. افزایش روزافزون جمعیت کلانشهرها، ایجادشدن شهرک‌های اقماری پیرامون آنها و وجود منوکسید کربن، نیتروژن دی‌اکسید، ازن، سرب و آزبست در هوای شهرها مسبب معضلات بسیاری شده است.

بسیاری از کشورهای جهان در راستای رفع این معضل بهره‌گیری از وسایل نقلیه عمومی، به‌حداقل‌رساندن استفاده از وسایل نقلیه موتوری، رانندگی بدون اتلاف سوخت یا با سرعت مناسب و نگهداری صحیح از وسایل نقلیه مانند تنظیم باد لاستیک‌ها و ... را به مردم توصیه می‌کنند. اولویت‌بخشی به محیط‌زیست و توجه به سایر زیستمندان در زندگی روزمره، بهره‌جویی از روش‌های تولید انرژی با اتکا به انرژی‌های تجدیدپذیر و خودداری از سفرها و ترددهای غیرضروری و مدیریت سوخت و بهره‌جویی از سوخت‌های با کیفیت بهتر نیز مسائلی قابل‌توجه هستند. هرچند که رفع معضل آلودگی هوا در کوتاه‌مدت میسر نیست.

در راستای رفع چنین بحرانی در مورد کلانشهری مانند تهران همکاری وزارت صنایع، نفت و سازمان حفاظت محیط‌زیست، شهرداری و ... یک ضرورت است.مطابق پژوهش‌ها و داده‌های موجود عمده آلایندگی ناشی از حضور وسایل نقلیه موتوری اعم از کامیون‌ها و... است. قرارگرفتن تهران در مرکز فعالیت‌های اقتصادی و سیاسی و فرهنگی و نهادینه‌نشدن فرهنگ صحیح ترافیک و رشد تصاعدی جمعیت پایتخت از موارد قابل‌توجه پیرامون آلودگی این کلانشهر هستند.

در گذشته طرح‌هایی مانند تعویض خودروهای فرسوده و افزوده‌شدن شبکه مترو به بخش حمل‌ونقل شهری به قصد چاره‌اندیشی در این حوزه صورت گرفته است. در ادامه همچنان باید بر مواردی نظیر استانداردسازی خودروهای نو، ممنوعیت استفاده از وسایل نقلیه موتوری فرسوده و طرح‌های تشویقی مرتبط با آن و ارتقای حمل‌ونقل عمومی و مدیریت ترافیک، بهبود کیفیت سوخت مصرفی و .. توجه داشت.

روزنامه جام جم