راز ۴دهه اقتدار و استقلال

در ضمن مشکل آمریکایی‌ها، جمهوری اسلامی نیست. مخالفت و کودتا علیه دکتر مصدق نشان داد آنها با اصل استقلال و قوی شدن ایران مخالف هستند.این‌که گفته شود چرا جمهوری اسلامی با قدرت‌های بزرگ سرشاخ می‌شود، سؤالی واقعی و دقیق نیست؛ چراکه آغازگر دشمنی با مردم ایران، آمریکایی‌ها و اقدامات خصومت‌آمیز آنها بوده است.

آمریکایی‌ها به دنبال بازگرداندن ایران به حوزه خود و تسلط مجدد بر کشورمان هستند.نکته‌ اساسی دیگر که در پاسخ پرسش باید مورد توجه قرار گیرد، کیفیت رابطه‌ قدرت‌های زورگو با سایر ملت‌هاست که براساس سلطه‌گر ـ سلطه‌پذیر تعریف می‌شود. بنابراین، رابطه با این قبیل کشورها مستلزم پذیرش سلطه آنها بر ابعاد و ساحت‌های گوناگون حیات کشور است.در یک کلام، وابستگی در همه‌ حوزه‌ها، مهم‌ترین پیامد نزدیکی و رابطه با کشورهای زورگوست.

بنابراین، اکنون که بیش از چهاردهه از قدرت‌های زورگو تبری می‌جوییم، می‌توانیم دستاوردهای آن را در حوزه‌های متعدد مشاهده کنیم. برای نمونه، دستاورد این امر در حوزه‌ نظامی ـ دفاعی، دستیابی به توان دفاعی راهبردی و بازدارنده است.در حوزه منطقه‌ای، کسب نفوذ منطقه‌ای در سطح راهبردی است؛ آن هم در شرایطی که در منطقه همواره با مانع‌آفرینی‌های متعدد همین مستکبران مواجه بوده‌ایم مثل دستیابی به پیشرفت‌ در حوزه‌ های‌تک و دانش‌های راهبردی مانند فناوری نانو، فناوری فضایی و سلول‌های بنیادی؛ در حالی که این حوزه‌ها، حوزه‌ انحصاری قدرت‌های بزرگ به شمار می‌آید و اگر از این قدرت‌ها تبری نمی‌جستیم، اجازه نمی‌دادند به سمت دستیابی به این دانش‌ها حرکت کنیم.

در حوزه‌ اقتصادی ـ رفاهی نیز اقدامات فراوانی صورت گرفته و دستاوردهای خوبی حاصل شده است،‌ اما اگر در این حوزه، مانند سایر حوزه‌ها پیشرفت‌های چشمگیری نداشته‌ایم، دقیقا به دلیل چشم دوختن به خارج و اتکا نکردن اقتصاد کشور به استعدادهای بیشمار داخلی و در یک کلام، تبری نجستن از دشمنان بوده است.چرا جمهوری اسلامی ایران برای قدرت دفاعی و نظامی خود اهمیت بالایی قائل است؟ایران به دلیل قرار داشتن در یک موقعیت حساس و تضادهای خود با قدرت‌های بزرگ باید همواره بر میزان بازدارندگی خود بیفزاید.

در اهمیت قدرت نظامی(دفاعی و تهاجمی) برای نظام جمهوری اسلامی ایران باید به چند نکته بسیار مهم اشاره کرد:

۱. منابع قدرت را به دو دسته ملموس(مادی) و ناملموس(معنوی) تقسیم می‌کنند و از جمله منابع محسوس قدرت، توان نظامی، تعداد نظامیان و... است. اهمیت قدرت نظامی نیز به دلیل این است که دولت‌ها در تحلیل نهایی ممکن است برای دفاع از خود به کاربرد نیروی نظامی نیاز پیدا کنند.از سوی دیگر، با تهاجم نظامی بیگانگان به مرزهای یک کشور، در صورت ضعف قدرت نظامی آن کشور، هرچند به لحاظ سایر مؤلفه‌های قدرت از استحکام لازم برخوردار باشد، موجودیت آن در معرض تهدید جدی قرار می‌گیرد. از این رو همه کشورها نسبت به تقویت بنیه‌ نظامی خود اهتمام لازم را دارند.

۲. در ارتباط با جمهوری اسلامی ایران، این مسأله از دو جنبه اهمیت مضاعف می‌یابد؛ اول، قرار گرفتن ایران در منطقه‌ای حساس و دوم، تضادهایی که قدرت‌های بزرگ با نظام جمهوری اسلامی دارند؛ بنابراین، جمهوری اسلامی باید پیوسته بر توانایی‌های نظامی و راهبردی خود بیفزاید.

۳. نگاهی به سهم بودجه دفاعی در بودجه کشور، بیان‌کننده ناچیز بودن سهم مالی حمایت جمهوری اسلامی از مقاومت در منطقه است. درواقع، آنچه در طول سال‌های گذشته، بر مناسبات منطقه‌ای جمهوری اسلامی و حمایت کشورمان از مقاومت منطقه حاکم بوده است بیش از آن‌که جنبه مادی و مالی داشته باشد، جنبه معنوی و ارزش سیاسی داشته است.
البته این نکته مهم است که اختصاص بخشی از بودجه دفاعی ارزی کشور در مسائل منطقه‌ای و حتی جهانی در راستای دفع تهدیدهای فزاینده امنیت ملی کشور، نه تنها نباید هزینه به شمار آید، بلکه نوعی سرمایه‌گذاری برای حفظ و تقویت امنیت و منافع ملی است و امروز خیلی از کشورها، از جمله آمریکا و برخی از قدرت‌های اروپایی در همین راستا برای خود در منطقه غرب آسیا حوزه نفوذ و منافع تعریف می‌کنند. همچنین گفتنی است، اندک هزینه مالی و ارزی در مسائل منطقه‌ای گاهی در حوزه دیپلماسی اقتصادی منجر به آورده‌های چندبرابری ارزی برای ایران می‌شود.

۴. آنچه بیش از هر چیزی بر ضرورت تقویت دفاعی می‌افزاید، سابقه‌ تاریخی ملت ایران است که در برهه‌های گوناگون تاریخ معاصر ایران، به دلایل گوناگون و ازجمله ضعف جدی در حوزه قدرت دفاعی، عرصه‌ تاخت و تاز بیگانگان بوده است. از سوی دیگر، یکی از دلایل مهم این‌که در برهه کنونی، با وجود همه‌ تهدیدات دشمنان، آنها به لحاظ واقعی ناتوان از تهاجم نظامی به کشور بوده‌اند، به قدرت دفاعی بازدارنده و راهبردی نظام برمی‌گردد.به بیان دیگر، اهمیت ذاتی این موضوع، تهاجم بیگانگان به کشور در گذشته است که به دلایلی چون ضعف قدرت دفاعی مربوط می‌شد و عینیت داشتن تهدیدات نظامی بیگانگان علیه نظام اسلامی و کشور، ضرورت تقویت و ارتقای توان نظامی کشور را نشان می‌دهد.ضمن این‌که باید توجه داشت، براساس آخرین آمارهای پایگاه‌های بین‌المللی فعال در حوزه‌ تجزیه و تحلیل توان و هزینه‌های دفاعی کشورهای گوناگون جهان، مانند مؤسسه تحقیقات صلح استکهلم(SIPRI)، مرکز مطالعات بین‌المللی و استراتژیک(CSIS) و...، ایران در سطح منطقه، کمترین هزینه‌های دفاعی را دارد.

روزنامه جام جم