وقتی حرف از حوزه زنان و رسیدگی به مطالباتشان به میان میآید، کار به موضوعات سیاسی کشیده میشود. درواقع نمیتوان در کشور درباره دفاع از حقوق زنان حرفی زد و یک خواسته اجتماعی منتج به هزینههای سیاسی نشود، چراکه به جای پرداختن به ابعاد اجتماعی و مدنی ماجرا، ابعاد سیاسی موضوع برجسته میشود.
اما اگر در چنین شرایط پرآشوبی، بخواهیم به یکی از چالشهای حوزه زنان در جامعه ایرانی اشاره کنیم که هنوز بعد از سالها مطالبهگری بر زمین مانده و کسی اقدامی برای آن نمیکند، موضوع تکراری و همیشگی اصلاح «قانون درون خانواده» است. قانونی که شاید در بعضی از بندهای آن به حمایت از زنان پرداخته اما در همان بندها هم شاهدیم که چالشهای متعددی ایجاد کرده است.
قوانین درون خانواده، متاسفانه در جامعه بهصورتی تصویب و اجرا شده که باعث ضعف زنان و قدرتمند شدن مردان شده و هرچه فعالان مدنی و حقوقی حوزه زنان برای اصلاح این اقدام فریاد میزنند، صدایشان به جایی نمیرسد و گوش کسی بدهکار نیست. فقط بخش حمایتی این قانون از زنان، همان مسأله نفقه و مهریه بوده که خود همین دو موضوع هم چالشآفرین شده است.
برای اصلاح قانون، تاکنون توسط هیچ یک از دولتیها و مجلسیها قدم چشمگیری برداشته نشده و نه دولتی لایحهای تنظیم کرده و نه حتی مجلسی طرحی اصلاحیهای آماده کرده است. اسم بحث حمایت از زنان که میآید، گوش هیچکس بدهکار نیست و قلم همه از کار میافتد، طوری رفتار میکنند که اگر در سطح حقوقی و قانونی از زنان حمایت لازم صورت گیرد، دور از شرع و عرف است.
اغتشاشات اخیر هم هرچند به اسم زن و حمایت از آن بود اما هیچ یک از مطالباتی را که زنان جامعه ایرانی در طول این سالها، خواستار آن بودند، بیان نکردند و فقط به موضوعاتی پرداختند که اکثریت زنان مسلمان خواستار آن نبودند. درواقع مطالبه آنها نهفقط از آنچه زنان در ایران میخواستند، دور بود بلکه زن ایرانی را آنقدر دون و پست کردند که سطح مطالباتشان در حد برداشتن روسری یا نداشتن حجابی که حاکمیت آن را تعیین کرده است، پایین آوردند.
زنان در جامعه اسلامی ایران، چنین مطالباتی را نداشته و ندارند. آنها بهدنبال اصلاح حقوقی و قانونی هستند که باید در طول این ۳۰سال به آن پرداخته میشد اما کمتر مورد توجه قرار گرفته است. آنطور که رهبر انقلاب در دیدار زنان فرهیخته اشاره کردند، قوانین درون خانواده باید آنقدر محکم و قوی باشد که به هیچ زنی ظلمی نشود و اگر ظلمی شد، قانون تمام قد پشت زنان باشد، در صورتی که وضعیت فعلی قوانین اذعان میکند، زنان مورد ظلم قرار گرفتهاند. انقلاب نیز با نگاه متحجرانه به زن مخالف بود به همین منظور همواره شاهد بودیم که زنان نقش چشمگیری در پیروزی انقلاب و بعد از انقلاب داشتند.
همچنانکه بنا به تاکید رهبر انقلاب و همچنین حضرت امام خمینی بنیانگذار کبیر انقلاب، نقش زنان در این مسیر کمتر از مردان نبود. ارج و نگاهی که رهبر کبیر انقلاب به زنان داشت، باید در سطح قانونگذاری در نظامی که در بستر همین انقلاب، حاکمیت جامعه را بهعهده دارد، دیده شود. وقتی امام خمینی(ره) در همان سالهای ابتدای پیروزی انقلاب، خانم مرضیه دباغ را به فرماندهی سپاه همدان انتخاب کردند، باید این نوع نگاه را در تمام ابعاد سیاستگذاری جمهوری اسلامی به عینه شاهد باشیم.
لزوم اصلاح قوانین درون خانواده و تغییر نگاه سیاستگذاری کلان کشور به زن، باید مورد توجه ارکان بالا دستی حاکمیت قرار گیرد و مطابق با آنچه که ابتدای انقلاب به آن پرداخته شد و رهبر معظم انقلاب همواره به آن تاکید دارد به منصه ظهور برسد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد