مالیاتی علیه سوداگری

دولت و مجلس تصمیم دارند به منظور تنظیم بازار و مقابله با سوداگری مالیاتی را از دلالان دریافت کنند تا سرمایه به سمت تولید هدایت شود. هرچند دیروز در فضای مجازی این مصوبه این‌گونه عنوان شد که از دارایی‌های مردم مالیات اخذ شود اما بررسی جام‌جم در این زمینه نشان می‌دهد قرار است مالیات از افرادی گرفته شود که کالاها را نه برای مصرف بلکه برای سرمایه‌گذاری و سود خریداری می‌کنند و پس از مدت کوتاهی می‌فروشند. درباره مصوبه مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی گزارشی تهیه کردیم که جزئیات آن را در ادامه می‌خوانید.

مالیات بر فعالیت‌های سوداگرانه سال‌هاست مطرح می‌شود اما هنوز حکم قانونی برای آن وجود نداشت و نمایندگان مجلس اخیرا مصوب کرده‌اند با استفاده از ابزار مالیاتی باید به کمک اقتصاد آمد. پیش از این هم مجلس درباره موضوع مالیات بر سوداگری پیشنهادهایی داشت و چند ماده از طرح مذکور را یا مرتب گذاشته بود یا برای بررسی بیشتر به کمیسیون اقتصادی ارجاع داد که دیروز نمایندگان مجلس تراکنش‌های عادی بانکی بین مردم بدون انجام فعالیت تجاری، همچنین پرداخت‌های مربوط به اجاره مسکن را از مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی مستثنا کردند. همچنین نمایندگان این طرح تصویب کردند که انتقال دارایی‌ها چون املاک با انواع کاربری و حق واگذاری محل، انواع خودروی سواری دارای پلاک شخصی مشمول مقررات مربوط به شماره‌گذاری، انواع طلا، نقره، پلاتین و جواهرآلات، انواع ارز، انواع رمز پول و رمز دارایی مشمول مالیات بر عایدی سرمایه شود. در تبصره‌ای هم استثنایی در نظر گرفته شد در صورتی که دارایی‌های ذکر شده در این ماده نزد بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری غیربانکی ایرانی سپرده‌گذاری شده باشد، در دوره سپرده‌گذاری مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نمی‌شود.

ارثیه معاف است
مهم‌ترین بحث مصوبه مربوط به عایدی سرمایه حاصل از انتقال دارایی‌های، چون ملک مسکونی متعلق به «شخص غیرتجاری بالای ۱۸ سال» در صورتی که دوره تملک آن بیش از سه سال باشد و ملک مسکونی دیگری نداشته باشد مشمول مالیات نمی‌شود. همچنین خودروی سواری دارای پلاک شخصی متعلق به «شخص غیرتجاری بالای ۱۸ سال» در صورتی که دوره تملک آن بیش از سه سال باشد و خودروی سواری پلاک شخصی دیگری نداشته باشد از مالیات مستثنا شد. نمایندگان در جریان بررسی طرح مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی مصوب کردند؛ بخش درآمدی که از طریق پدر، مادر، همسر، اجداد، فرزند یا اعضای خانوار محقق شده، مشمول پرداخت مالیات موضوع این ماده نشوند.

سوداگران ناراحت می‌شوند
هادی قوامی، نماینده دولت در‌خصوص ابعاد طرح مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی با بیان این‌که قانون مالیات بر سوداگری برای نگرفتن مالیات است، گفت: اگر کسی دلالی نکرد و در بازار سکه، ارز و خودرو با هدف سوداگری وارد نشد، مالیاتی پرداخت نمی‌کند.

وی افزود: علاوه بر معافیت‌های اعمال شده، آن معافیتی که در طول عمر به هر فردی داده شده که صد برابر حداقل مالیاتی است که امسال در بودجه در سقف ۱۲‌میلیون تومان در نظر گرفته شده، یک میلیارد و ۲۰۰‌میلیون تومان می‌شود، یعنی یک خانوار پنج نفره حدود شش میلیارد تومان معافیت می‌گیرد. این مالیات نوعی از مالیات بر مجموع درآمدهاست و تلاش می‌کند که اقتصاد را به سمت شفافیت هدایت کرده و بستر فساد را محدود کند، درآمدهای ناشایست که به تصمیمات قانون‌گذار آسیب زده و شرایط را برای اقتصاد کشور دشوار و محدود می‌کند، لذا این قانون مالیات برای نگرفتن است، یعنی اگر کسی دلالی نکرد و در بازار سکه، ارز و خودرو با هدف سوداگری وارد نشد، مالیاتی پرداخت نمی‌کند.

وی ادامه داد: اگر یک فرد درآمد خود را به سمت تولید هدایت کرد که این امر باعث افزایش اشتغال و کاهش تورم و شفافیت در اقتصاد شد، این قانون شامل وی نمی‌شود. ولی این قانون راه برای کسانی که می‌خواهند در کوتاه‌مدت به ثروت‌های افسانه‌ای و بادآورده دست یابند، سد می‌کند.

دلالی کاذب کم می‌شود
محسن علیزاده، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان این‌که طرح مالیات بر سوداگری از ایجاد بازارهای مالی غلط جلوگیری می‌کند، گفت: این مالیات برای مقابله با دلالی کاذب است، زیرا بی‌توجهی به این موضوع نقش بسیار مهمی در آشفتگی بازار خودرو، مسکن و ارز داشته است. وی اضافه کرد: این طرح می‌تواند از سوداگری در بازار ارز، مسکن و خودرو جلوگیری کند، لذا اگر این طرح به‌طور صحیح به تصویب رسیده و از سوی دولت اجرا شود، حتما می‌تواند اثرگذاری بسیار زیادی در اقتصاد و معیشت مردم داشته باشد.

نیازمند فرهنگ‌سازی مالیاتی هستیم
مصطفی نخعی، نماینده مجلس نیز در این باره گفت: با در نظر گرفتن این موضوع در طرح مالیات بر سوداگری، دیگر این طرح به عامه مردم اصابت نخواهد کرد، بنابراین جای نگرانی در این بخش وجود ندارد.

وی با بیان این‌که باید پیوست فرهنگی طرح فوق از سوی دولت به‌درستی تبیین شود، بیان کرد: سازمان‌هایی که می‌خواهند این طرح را اجرایی کنند، حتما ابتدا باید این‌گونه موضوعات را در درون خود به یک فرهنگ تبدیل کنند تا روشنگری و فرهنگ‌سازی لازم مدنظر قرار گیرد.

نخعی بیان کرد: ما اگر بهترین قوانین را تصویب کنیم و اما اقناع سازی لازم را صورت ندهیم، نمی‌توانیم به اهداف متعالی دست پیدا کنیم.

سلمان اسحاقی، دیگر نماینده مجلس شورای اسلامی نیز در جریان بررسی این طرح مهم و اثرگذار در شرایط اقتصادی کشور در مجلس شورای اسلامی در اخطاری بیان کرد: بحث مالیات پازل به هم ریخته‌ای در کشور است که سرمایه‌داران و افرادی که از این به‌هم ریختگی سوءاستفاده می‌کنند از آن بهره‌مند می‌شوند، لذا اگر به مالیات شکل درستی دهیم مردم ذی‌نفع خواهند شد.

مالیات از یک درصد جامعه
محمدرضا پورابراهیمی داورانی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز درباره این طرح توضیح داد: اخذ مالیات در قالب طرح مالیات بر سوداگری مشمول ۹۹ درصد مردم نمی‌شود. به‌عنوان مثال یک خانواده چهار نفره می‌تواند چهار خانه و چهار خودرو داشته باشد و شامل مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی نشود. وی با اشاره به جو‌سازی رسانه‌ای علیه طرح مالیات بر سوادگری و بیان این موضوع که با تصویب این طرح خیلی از مردم دیگر قادر به خرید و فروش طلا، ارز و مسکن و خودرو نخواهند بود، بیان کرد: هدف طرح مالیات بر سوادگری اساسا معطوف به فعالیت افرادی است که دست به سوداگری و سفته‌بازی و دلالی کاذب می‌زنند.

پور‌ابراهیمی تصریح کرد: همچنین یک خانواده چهار نفری می‌توانند به تعداد اعضای خانواده خود مسکن داشته باشد، یعنی یک خانواده چهار نفری می‌توانند چهار واحد مسکونی مجزا داشته باشند و این مسأله معافیت قطعی دارد و اصلا شامل طرح فوق نمی‌شود.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس بیان کرد: همچنین در‌خصوص موضوع خرید ارز در این طرح گفته‌ایم که تا مدت سه سال هیچ مبنایی نداشه باشد ضمن این‌که در ارتباط با ارز گفته‌ایم که اگر فردی سپرده ارزی داشته باشد معافیت دارد و حتی سود سپرده ارزی به وی داده شود. همچنین در زمینه اندوخته طلا ما تا میزان ۱۵۰ گرم را به‌طور کل مستثنا و جدا کرده‌ایم، بنابراین معافیت‌ها در این بخش تعریف شده است. به واقع موضوع این طرح به‌هیچ‌وجه به عام مردم اصابت نخواهد کرد. به واقع این سوداگران هستند که با ایجاد جنگ روانی در این بخش می‌کوشند دل مردم را خالی کنند.