ماراتن دنباله‌دار در آناتولی

کمال قلیچداراوغلو در رشته توییتی خطاب به جوانان ترکیه‌ای می‌گوید ۱۲روز زمان باقی مانده تا با همراهی یکدیگر از آنچه او «تونل تاریک» خوانده، خارج شوند اما در مقابل، اردوغان که نتایج انتخابات را بهتر از پیش‌بینی‌های قبلی صورت‌گرفته در نظرسنجی‌ها قلمداد می‌کند، نسبت به حفظ قدرت امیدوارتر از گذشته به نظر می‌رسد!

نظرسنجی‌هایی که ابطال شد!
قلیچداراوغلو که در انتخابات ریاست جمهوری روز یکشنبه در تقابل با رجب طیب‌اردوغان با کسب حدود ۴۵ درصد در جای دوم ایستاد، همراه رئیس‌جمهور فعلی ترکیه به دور دوم انتخابات راه یافته است. آرای قلیچداراوغلو در حالی حدود ۴۵ درصد بوده که بیشتر مراکز نظرسنجی تخمین زده بودند او بتواند رای بیشتری نسبت به اردوغان کسب کند. هرچند این مراکز، پیش‌بینی کرده بودند که انتخابات ریاست جمهوری ترکیه دو مرحله‌ای خواهد بود. با این حال، در اکثر رسانه‌های غربی تاکید شده بود که قلیچدار اوغلو به صورت قطعی از اردوغان پیش گرفته است. هرچند موسسات نظرسنجی (که قبلا مدعی پیروزی آسان‌تر قلیچدار اوغلو بر اردوغان بودند)، مدعی هستند در لحظات آخر انتخابات، آرای خاکستری بیشتر به سود اردوغان به گردش درآمده است اما قطعا این موضوع نمی‌تواند توجیهی برای پمپاژ حجم عظیمی از نظرسنجی‌های ادعایی در روزهای منتهی به انتخابات از سوی این موسسات باشد! بنابراین، انتخابات ترکیه، نقطه آشکارساز شکست بسیاری از موسسات نظرسنجی در داخل و خارج این کشور بوده است.

آیا آرای طرفداران سنا تعیین‌کننده است؟
اگرچه سینان اوغان حدود ۵ درصد از آرای شهروندان ترکیه‌ای را در انتخابات ریاست جمهوری کسب کرده اما حمایت یا عدم حمایت وی از یکی از دو نامزد راه‌یافته به دور دوم، بسیار تعیین‌کننده خواهد بود! همان‌گونه که اشاره شد، دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه قرار است روز ۲۸مه در سراسر این کشور برگزار شود و شهروندان ترک باید میان رجب طیب اردوغان و کمال قلیچدار اوغلو یکی را انتخاب کنند. سینان اوغان که در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری حدود ۵ درصد آرا را به دست آورد، دیگر در این رقابت حضور نخواهد داشت و بسیاری از ناظران ترکیه معتقدند حمایت او از یکی از نامزدها، می‌تواند معادله انتخابات این کشور را رقم بزند. اوغان پس از اعلام نهایی نتایج گفته بود تنها در صورتی از قلیچدار اوغلو حمایت می‌کند که حزب دموکراتیک خلق‌ها از ائتلاف با او کنار رود. این در حالی است که این حزب که ریشه کردی دارد، یکی از متحدان اصلی قلیچدار اوغلو در انتخابات اخیر بوده و سیاستمداران کرد در این حزب نقش پررنگی دارند. در مقابل اما سینان اوغان ریشه‌های ملی‌گرایی پررنگ ترکی دارد و نگاه چندان مثبتی به کردهای این کشور ندارد. در عین حال حمایت یکپارچه کرد‌های ترکیه از قلیچدار اوغلو نقش قابل‌توجهی در آرای او داشته و عدم حمایت این اقلیت در جامعه ترکیه از او، می‌تواند به معنای شکستش در انتخابات پیش‌رو باشد. از سوی دیگر البته برخی دیگر از تحلیلگران ترکیه بر این باورند آرایی که به اوغان داده شده، بیش از این‌که نشان‌دهنده تمایل افراد به شخص او باشد، بیشتر باید آن‌ را در چارچوب آرای مردد ارزیابی کرد. به عبارت دیگر افرادی که همچنان نتوانسته‌اند بین اردوغان و قلیچداراوغلو یکی را انتخاب کنند، تصمیم گرفته‌اند اوغان را به عنوان گزینه خود برگزینند.

طغیان استانبول و آنکارا علیه اردوغان
یکی از موضوعاتی که تاحد زیادی منجر به نگرانی اردوغان در دور دوم انتخابات شده، مربوط به حمایت کمتر از وی در دوکلانشهر بزرگ ترکیه یعنی آنکارا و استانبول است. هر چند آرای دقیق انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به تفکیک شهرها و مناطق گوناگون منتشر نشده اما آمار غیررسمی نشان می‌دهد که رهبر حزب عدالت و توسعه حمایت‌های حداکثری را در استانبول و آنکارا از دست داده است. در چنین شرایطی اگر اردوغان پیروز انتخابات شود، با لشگری از مخالفان و سیاست‌هایش در دو شهر اصلی ترکیه مواجه خواهد شد. فراتر از آن، میان کلانشهرها و شهرهای کوچک‌تر، نوعی دو قطبی شکل خواهد گرفت که قطعا دولت برنده انتخابات را دچار معضلاتی خواهد کرد. اما اگر قلیچدار اوغلو در انتخابات ریاست جمهوری و در دور دوم پیروز شود نیز دوران آسانی را پیش رو نخواهد داشت! باتوجه به این‌که ائتلاف حزب عدالت و توسعه و حزب ملی‌گرا (‌به رهبری دولت باغچه‌لی) در انتخابات پارلمانی پیروز شده و ۳۲۰ کرسی لازم را جهت فتح اکثری پارلمان به دست آورده‌اند قطعا پیروزی قلیچدار اوغلو و تقابل مطلق کنگره با او گره‌های کوری را در فضای داخلی ترکیه ایجاد خواهد کرد! باید اذعان کرد که ترکیه، در یکی از استثنایی‌ترین شرایط سیاسی خود در طول تاریخ قرار گرفته است!