در این برنامه که مدتی است روی آنتن شبکه نسیم رفته و قرار است تا ماه محرم پخش شود، پنج شرکتکننده حضور دارند که از شهرها و روستاهای سراسر کشور به برنامه آمدهاند تا به خودشان و شما ثابت کنند بامزهاند و تا جایی که میتوانند شما را میخندانند. شاید برایتان جالب باشد بدانید در پایان هر قسمت یک نفر که بیش از همه موفق به خنداندن تماشاچیان حاضر در سالن شده و آرای بیشتری از حضار کسب کرده باشد به مرحله بعدی راه پیدا خواهد کرد. همچنین کسی که کمترین لبخند را به لب تماشاچیان آورده باشد بهعنوان خوشنمک آن قسمت انتخاب میشود. فرد خوشنمک تندیس یادگاری برنامه را دریافت میکند و طی یک خداحافظی باشکوه از دور رقابت خارج میشود. به بهانه بررسی این برنامه، با مقداد مومننژاد، یکی از تهیهکنندههای این مسابقه گفتوگو کردیم.
مقداد مومننژاد، یکی از تهیهکنندههای «خوشنمک» است که درباره ایده اصلی این برنامه و هدف از ساخت آن به «جامجم» میگوید: آذر سال گذشته طراحی و کارهای اولیه این برنامه آغاز شد، چون قرار بود از نوروز امسال روی آنتن برویم اما کار محتوایی سنگینی داشتیم و از طرفی هم هیچ نمونه داخلی و خارجی را از این مسابقه نداشتیم و صرفا طراحی شبکه بود. ضمن اینکه مدیران شبکه دنبال این بودند که از چهرههای مردمی برای خنداندن مردم استفاده کنند. به همین دلیل ساخت این برنامه نیاز به تحقیق و زمان بیشتری داشت. اینکه بتوانیم در برنامه از جنس مردم استفاده کنیم تا آنها را بخندانیم کار سختی بود، چون معمولا سلبریتیها در تلویزیون مردم را میخندانند یا افرادی که کارشان استندآپ کمدی است و در این کار حرفهای هستند. از اینرو کار سختی در پیش داشتیم.
چالش برای شرکتکنندهها
وی ادامه میدهد: ما باید شرکتکنندهها را در یک چالشی قرار میدادیم تا بتوانند مردم را بخندانند. نکته مهم دیگر اینکه میخواستیم شرکتکنندهها از همه نقاط کشور باشند و دوست داشتیم روی استعداد شهرهای دیگر کار کنیم. ما در برنامههایی که پیش از این ساختیم مثل «شوتبال» هم دنبال همین مسأله بودیم به همین دلیل برای این مسابقه فراخوانی در کل کشور دادیم مبنی بر اینکه هر کسی که قابلیت طنز دارد و آدم بانمکی است، میتواند در چالشهای ما شرکت کند و باعث خنده از ته دل مردم شود.
مومننژاد میافزاید: چالشهایی که در برنامه میبینید، از قبل طراحی و تمرین شده است. از چند مربی برای راهنمایی و هدایت شرکتکنندهها استفاده کردیم و در نهایت به خروجیای رسیدیم که شما در برنامه خوشنمک میبینید.
وی درباره حضور مربیها توضیح میدهد: شرکتکنندهها چند ساعت زودتر از ضبط برنامه به استودیو میآیند و چند ساعت هم با مربیها کار میکنند. به هر حال خیلی از این افراد با دوربین و کار تصویر آشنایی ندارند و نیاز به راهنمایی و هدایت درست در این زمینه دارند. وی در پاسخ به این سؤال که پایه و بنیان برنامه خوشنمک سرگرمی و خلق فضای طنز بهواسطه انجام بازیهای مختلف است، از این رو چه عواملی باعث شد به انتخاب این فضا بینجامد، میگوید: هدف ما این بود که با الگوبرداری از فرهنگ شبنشینیهای ایرانی بازیهایی ارائه کنیم که با سادهترین ابزار و در کوچکترین فضاها مثل خانهها و میان خانوادهها قابل اجرا باشند. یعنی میخواستیم افراد با هر سن و سالی بتوانند با این بازیها ارتباط برقرار کنند.
روال بازیها در خوشنمک
مومننژاد درباره اینکه طراحی بازی و چارچوب چنین برنامهای مستلزم حضور گروهی خلاق در نویسندگی و ایدهپردازی است، از اینرو چه نکاتی را در متن و انتخاب بازیها اولویت قرار دادهاند، عنوان میکند: بازیهای خوشنمک را میشود در دو دسته بازیهای کلاممحور و بازیهای حرکتمحور تقسیم کرد. خیلی از این بازیها با الگوبرداری از بازیهای نوستالژیک و با توجه به فرهنگ ایرانی بازطراحی و در واقع به خلق بازیهای تازه با نامهای جدید منجر شده است. همه این فرآیند توسط گروه ایدهپردازی، گروه نویسندگان و گروه کارگردانی شکل گرفته و بازیها بعد از آزمون و خطاهای مختلف و تمرین با شرکتکنندگان آزمایشی تایید و نهایی شدهاند.
وی در پاسخ به این سؤال که چه میزان در طراحی بازیها سنت و مدرنیته را تلفیق کردهاید توضیح میدهد: میتوانم بگویم هر دو. اصلیترین شاخصه در «خوشنمک» فرهنگ ایران و ایرانی است. ولی در عین حال باید از بازیها و محتوای بهروز هم بهره میبردیم تا بتوانیم همه سلایق را در نظر بگیریم. بنابراین هم رگههای سنتی در بازیها به چشم میخورد و هم حال و هوای مدرن.
وی در پاسخ به این سؤال که عدهای معتقدند شباهتهایی بین این برنامه با برخی برنامههای دیگر وجود دارد میگوید: خیلی اوقات برنامههای تلویزیونی در طرح، دکور، محتوا و حتی استفاده از هنرمندان محبوب، شبیه هم و بعضا تکراری به نظر میرسند و در بسیاری مواقع از برنامههای خارجی الگوبرداری میکنند اما بیننده با تماشای چند قسمت از خوشنمک به این نتیجه خواهد رسید که این برنامه در هیچ زمینهای، یعنی نه در طرح، نه دکور و نه در ترکیب بازیها از الگوی از پیش آمادهای استفاده نکرده و این برنامه کاملا مستقل شکل گرفته است.
تهیه کننده «شوتبال» درباره تغییر بازیها و چالشها هم بیان میکند: باید این اتفاق بیفتد و چالشها مدام تغییر کند تا فضایی که باعث خنده میشود هم تغییر کند. در مرحله نیمه نهایی شاهد تغییرات بیشتری خواهید بود ضمن اینکه رقابت سختتر هم میشود. وی میگوید: در فراخوانی که در فضای مجازی برای جذب شرکتکننده داده شده بود، خانمهای داوطلب هم در جلسات مصاحبه حاضر و تعدادی از آنها برای شرکت در برنامه انتخاب شدند ولی این برنامه بهدلیل تازه بودن در فرم و محتوا نیاز به زمان دارد تا شکل بگیرد. بعد از اینکه برنامه هویت و فرم خودش را پیدا کرد از خانمها هم برای شرکت دعوت میشود. گرچه در ایران و اساسا در دنیا تعداد خانمهای فعال در عرصه کمدی کمتر از تعداد آقایان است و برای ضبط این برنامه با خانمها لازم است تعدادی واجد شرایط به حد نصاب گروهبندی در سه مرحله برسد که امیدوارم این اتفاق بیفتد.
یک مسابقه مردمی
مومن نژاد درباره شعار محتوایی برنامه میافزاید: نکته کلیدی که هم ما و هم شبکه روی آن تاکید دارد این است که خوش نمک مسابقهای مردمی بدون سلبریتی است یا به تعبیری خنده بدون سلبریتی است، چون مردم ما بگو بخند و اهل شوخی و خنده هستند و بعضا در بین خانوادهها آدمهای بامزه بسیاری وجود دارد.
گروه خوشنمک هم که بهدنبال معرفی یک چهره شاخص و نه لزوما مشهور بود به میلاد صالحپور اعتماد کرد و او را پذیرفت. درنهایت خوشنمک با میلاد صالحپور روی آنتن رفت و نتیجه اعتماد گروه سازنده به او این شد که روزبهروز در حال پیشرفت و نزدیکتر شدن به قالب مدنظر برنامه است. این تهیه کننده درباره ریسک انتخاب چهرهای که مخاطب تلویزیون با او آشنایی ندارد بهعنوان مجری برنامه میگوید: ریسک و چالشهای سر راه انتخاب مجری در دو زمینه بود. اول اینکه مجری برنامه توانایی خنداندن مردم را داشته باشد و بعد اینکه بتواند در چارچوب هنجارهای تلویزیونی قرار بگیرد که این چالشها در صورت انتخاب هر شخصی غیر از میلاد صالحپور هم ناچار وجود داشت. فکر میکنم میلاد صالح پور هم گزینه بسیار خوب و مناسبی است، چون مجریای میتواند چنین صحنهای را بگرداند که قبلا توانسته باشد مردم را بخنداند و با آنها شوخی کند و تجربه بداههگویی قوی داشته باشد که صالحپور چنین تواناییای دارد.
مومن نژاد درباره سختیهای ساخت برنامهای که قرار است مردمی را بخنداند که خودشان طناز هستند عنوان میکند: طبیعتا خنداندن مردم کار سختی است بهخصوص در ایران که مردم خودشان طناز هستند اما میتوانم بگویم تیم محتوایی برنامه بهشدت قوی است ضمن اینکه هر برنامهای زمان نیاز دارد که بین مخاطبان جا بیفتد.
وی درباره حضور تماشاچیها در استودیو و انرژیای که به برنامه منتقل میکنند، میگوید: قطعا حضور تماشاگران بیشتر در استودیوی برنامه میتواند موجب هیجان مضاعف شود و حس شادی بیشتری به شرکتکنندگان، مجری و حتی بینندگان داخل خانه منتقل کند اما با توجه به ظرفیت دکور برای پذیرش تماشاگران بیشتر دچار محدودیت هستیم. علاوه بر اینکه با توجه به تعداد بالای کلاکت، هماهنگی تعداد زیاد تماشاگران کار دشواری خواهد بود.
مجری باید حاضرجواب باشد
مومننژاد درباره انتخاب مجری برنامه توضیح میدهد: بعد از ضبط آزمایشی که با تعدادی از هنرمندان عرصه کمدی و اجرا برای انتخاب مجری پیش بردیم به این نتیجه رسیدیم که مجری و میزبان این برنامه باید توانایی حاضرجوابی و آمادگی اضافه کردن به موقعیتهای کمدی خلقشده توسط شرکتکنندگان را داشته باشند. میلاد صالحپور به پشتوانه تجربه طولانی اجرای کمدی و حضور همیشگیاش در میان قشرهای مختلف مردم توانست خود را در اجرای آزمایشی ثابت کند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد