به گزارش جام جم آنلاین، نشست دوره ای شورای امنیت درباره ایران باید ماه قبلی میلادی یعنی ژوئن و در دوره ریاست امارات برگزار می شد اما با فشار غرب به ویژه آمریکا و انگلیس، برگزاری این نشست به ماه جاری میلادی یعنی جولای (ژوئیه) موکول شد که ریاست دوره ای برعهده لندن است.
نشست های شورای امنیت درباره روند اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام هر شش ماه یکبار بصورت دوره ای برگزار می شود تا گزارش آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل در این باره بررسی و بحث شود.
هنگامی که باربارا وودوارد سفیر و نماینده دائم انگلیس جلسه را برای دعوت از اوکراین آغاز کرد، واسیلی نبنزیا سفیر و نماینده روسیه خطاب به او با اعتراض به دعوت از سفیر و نماینده اوکراین در سازمان ملل گفت: چرا شما از اوکراین برای شرکت دعوت کرده اید درحالی که اوکراین عضو برجام نیست؟
سفیر انگلیس در پاسخ به سفیر روسیه گفت: پس از آنکه اوکراین درخواست خود را برای شرکت در این جلسه اعلام کرد، ما این درخواست را با تمام اعضا در میان گذاشتیم و پس از موافقت اکثریت اعضای شورای امنیت، با حضور این کشور موافقت کردیم.
سفیر روسیه پاسخ داد: تصمیم رئیس شورای امنیت برای دعوت از یک کشور غیرعضو برجام جهت شرکت در جلسه شورای امنیت با موضوع قطعنامه ۲۲۳۱ هدفدار است. جلسات پیرامون این قطعنامه در گذشته تنها با حضور اعضای شورای امنیت و همچنین اعضای برجام انجام می شد.
نبنزیا تصریح کرد: برجام یک دستاورد مشترک شورای امنیت بود که در سال ۲۰۱۸ پس از خروج یکجانبه یکی از اعضا (آمریکا) به خطر افتاد. انگلیس به عنوان رئیس دوره ای شورای امنیت قصد دارد همه وضوعات این شورا را به اوکراین مرتبط کند. درنهایت ما با شورای امنیتی مواجه خواهیم شد که به جای رسیدگی به برجام، کاملا سیاسی شده است.
در این هنگام رابرت وود سفیر و معاون نمایندگی آمریکا در سازمان ملل نیز به دفاع از حضور اوکراین در این نشست پرداخت و از اعضای شورای امنیت خواست تا در رای گیری به اوکراین اجازه دهند در نشست شورای امنیت با موضوع قطعنامه ۲۲۳۱ صحبت کند.
دیپلمات ارشد آمریکا در توجیه این حضور با تکرار ادعاهای واشنگتن گفت: ایران و روسیه هر دو تعهدات خود تحت قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کرده اند و بدون کسب تایید اولیه شورای امنیت اقدام به ارسال پهپاد کرده اند. پهپادهای ایرانی تاثیر مستقیم بر اوکراین دارد. روسیه در چند هفته گذشته از پهپادهای ایرانی برای هدف قرار دادن تاسیسات غیرنظامی اوکراین استفاده کرده است. مخالفت با سخنرانی اوکراین در این جلسه وجدانی نیست زیرا این کشور با تاثیر مخرب استفاده از پهپادهای ایرانی مواجه است.
سپس سفیر انگلیس برای حضور و سخنرانی سفیر اوکراین در این نشست رای گیری کرد که ابتدا آرای موافق را ۱۱ رای مثبت، مخالف دو رای و ممتنع را یک رای قرائت کرد اما لحظاتی بعد آرای قرائت شده را صلاح کرد و گفت ۱۲ کشور رای مثبت داده اند.
روسیه و چین در رای گیری برای حضور اوکراین در نشست شورای امنیت درباره قطعنامه ۲۲۳۱ رای منفی دادند و کشور موزامبیک عضو غیردائم شورای امنیت رای ممتنع اما حضور نماینده کی یف با ۱۲ رای مثبت و فشارهای آمریکا و انگلیس بر دیگر اعضای شورا و همصدایی متحدان غربی تصویب شد.
پس از اعلام رای گیری، سفیر روسیه در سازمان ملل همچنان در اعتراض به حضور اوکراین گفت: دلیل حضور اوکراین در این جلسه رای مثبت کشورهایی است که همسو با آمریکا هستند. آمریکا دلیل بحران کنونی در برجام است. در صورتی که در رسیدگی به برجام در این جلسه شورای امنیت، مسئولیت آن برعهده انگلیس به عنوان رئیس شورای امنیت خواهد بود. انگلیس برای پیشبرد سیاست های ملی خود به صورت آشکار روند شورای امنیت را نقض می کند. امروز جهان بار دیگر شاهد رویکرد دوگانه غرب است. کشورهای غربی از جمله انگلیس و آمریکا حاضرند به خاطر اهداف سیاسی خود تمام دستاوردهای دیپلماسی چندجانبه را قربانی کنند.
سپس رزماری دی کارلو معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی، پانزدهمین گزارش آنتونیو گوترش دبیرکل این سازمان را که در ۲۲ بند و بخش های مختلف شامل برجام ، مذاکرات رفع تحریم ها، همکاری ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی، تحولات دیپلماتیک اخیر منطقه غرب آسیا، ادعاها درباره برنامه موشکی ایران و ادعای بکارگیری پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین از سوی روسیه قرائت کرد.
گوترش در این گزارش گفت: هشت سال از امضای این توافق گذشته است و من همچنان متقاعد هستم که توافق بهترین گزینه موجود برای تضمین ماهیت منحصراً صلح آمیز برنامه هسته ای ایران است.
دبیرکل سازمان ملل افزود: متاسفانه، مذاکرات پیرامون بازگشت به برجام همچنان به بن بست رسیده است و این امر چشم انداز بازگشت به اجرای کامل برنامه را محدود می کند. با این وجود، من خوشبین هستم که شرکت کنندگان در این طرح و آمریکا همچنان متعهد به راه حل دیپلماتیک هستند. صلح و امنیت پایدار برای همه کشورهای عضو تنها از طریق گفتگو و همکاری امکان پذیر است.
دبیرکل سازمان ملل ادامه داد: از همه طرفهای مربوطه میخواهم که احساس فوریت بیشتری نشان دهند، گفتگو و تعامل را تجدید کنند و برای رسیدن به توافق در مورد موضوعات باقیمانده در اولین فرصت تلاش کنند. من مجدداً از آمریکا درخواست میکنم که تحریمهای خود را همانطور که دربرجام ذکر شده لغو یا معاف کند و معافیتها را در رابطه با تجارت نفت با جمهوری اسلامی ایران تمدید کند.
گوترش اضافه کرد: از جمهوری اسلامی ایران درخواست میکنم از انجام اقدامات بیشتر که این کشور را از اجرای کامل برجام دور می کند؛ خودداری کند و اقداماتی را که از ژوئیه ۲۰۱۹ انجام داده و متعهد شده است که این اقدامات قابل برگشت است، بازگرداند. علاوه بر این، لازم است جمهوری اسلامی ایران به دقت سایر نگرانی های مطرح شده توسط اعضای برجام و سایر کشورهای عضو در رابطه با قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) را مورد بررسی قرار دهد و به آنها رسیدگی کند.
دبیرکل سازمان ملل در بندهای دیگر پانزدهمین گزارش خود بصورت تقریبا مفصل به ادعاهای غرب درباره پهپادها و برنامه دفاعی موشکی ایران و نیز پاسخ های جمهوری اسلامی ایران و روسیه پرداخت اما در بند ۱۹ گزارش خود تصریح کرد: دبیرخانه به بررسی اطلاعات موجود در مورد انتقال ادعایی پهپادها ادامه می دهد. هر گونه نتیجه در زمان مقتضی به شورای امنیت گزارش خواهد شد.
در بند ۲۰ گزارش گوترش به ادعای دیگری علیه تهران پرداخته و تصریح شد: در دوره تهیه این گزارش، دبیرخانه سازمان ملل همچنین از دولت یمن دعوتی دریافت کرد تا بقایای موشک کروز مورد استفاده حوثیها به پایانه نفتی الضبه در نوامبر ۲۰۲۲ را بررسی کند. ادعا میشود که این موشک ها توسط جمهوری اسلامی ایران به شکلی مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) به حوثی ها (انصارالله) منتقل شده است. دبیرخانه سازمان ملل همچنان در حال تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود است و در صورت لزوم در زمان مناسب به شورای امنیت در این زمینه گزارش خواهد داد.
قطعنامه ۲۲۳۱ در سال ۲۰۱۵ در تایید برجام به تصویب رسید و محدودیتهایی را برای برنامه موشکی ایران در نظر گرفت که این محدودیتها اکتبر امسال (مهرماه ) به پایان میرسد، مربوط به برنامه موشکی بالستیک ایران است.اما اکنون سه کشور اروپایی امضاکننده برجام یعنی انگلیس، فرانسه و آلمان تخواستار ادامه تحریمهای موشکی ایران پس از تاریخ انقضای آن شدهاند.
سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان با صدور بیانیهای مشترک، در حاشیه نشست شورای امنیت، علیه قدرت موشکی ایران و همکاری های نظامی تهران – مسکو بدون اشاره به نقض برجام از سوی آمریکا مدعی شدند که فعالیتهای ایران توجیه غیرنظامی معتبری ندارد و «این مساله ایران را هرچه بیشتر به توانایی های مرتبط با تسلیحات اتمی نزدیک می کند و این مساله مایه نگرانی شدید شورای امنیت است.»
رابرت وود سفیر و معاون امور سیاسی نمایندگی دائم آمریکا در سازمان ملل در نشست شورای امنیت گفت: ایالات متحده آمریکا به شدت نگران استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی علیه زیرساخت های غیرنظامی در اوکراین است. ایران و روسیه قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کرده اند. این دو کشور از طریق انتقال این تسلیحات بدون دریافت تایید از شورای امنیت، تعهدات خود را نقض کرده اند.
دیپلمات ارشد آمریکایی مدعی شد: استفاده از پهپادهای ایرانی در اوکراین باید به صورت جامع مورد تحقیق قرار گیرد زیرا پاراگراف ۴ قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض می کند.
نماینده آمریکا در این نشست افزود: ما از سازمان ملل می خواهیم این مورد نقض قطعنامه ۲۲۳۱ را بررسی کند. دبیرکل سازمان ملل باید فورا تیمی از کارشناسان را برای بررسی لاشه این تسلیحات که توسط روسیه علیه اوکراین استفاده شده است، ارسال کند. دبیرخانه سازمان ملل همچنین باید یک تیم از کارشناسان را برای بررسی قطعات بدست آمده توسط انگلیس اعزام کند.
دیپلمات آمریکایی همچنین گفت: ایالات متحده آمریکا معتقد است که برسی قطعات پهپادها نشان می دهند که آنها شبیه قطعات بدست آمده از حملات پیشین حوثی های یمن علیه عربستان و امارات هستند. شورای امنیت باید همه موارد نقض قطعنامه ۲۲۳۱ را بررسی کند. ما از دبیرکل سازمان ملل می خواهیم تا ارزیابی خود در مورد استفاده از پهپادهای ایرانی در اوکراین را ظرف ۳۰ روز آینده به شورای امنیت ارائه دهد.
این دیپلمات آمریکایی ادعا کرد: ارسال پهپاد ها به روسیه از سوی ایران یک نقض فاحش قطعنامه ۲۲۳۱ است و ما باید آن را محکوم کنیم. تداوم توسعه و گسترش این موشک های بالستیک یک تهدید بزرگ برای امنیت منطقه ای و بین المللی است و شورای امنیت باید با جدیت این مورد را بررسی کند. فعالیت موشکی ایران به خصوص با توجه به اقدامات هسته ای و لفاظی های این کشور یک تهدید برای امنیت و ثبات منطقه ای است.
رابرت وود ادامه داد: به تلاش های خود برای مقابله با برنامه موشکی ایران و همچنین به وضع تحریم ها علیه شرکت ها و افرادی که به تهدید برنامه موشکی ایران کمک می کنند، ادامه خواهیم داد.
واسیلی نبنزیا سفیر و نماینده دائم روسیه در سازمان ملل به کشورهای غربی درباره تلاش برای حفظ تحریمهای موشکی علیه ایران هشدار داد و از آنها خواست به تعهدات خود پایبند باشند.
سفیر روسیه در سازمان ملل تصریح کرد که مسکو از بیانیه اتحادیه اروپا و مطرح کردن مسائلی به برجام تعلق ندارد، «متحیر» شده است. او برجام را به عنوان «نقطه عطف» در دیپلماسی بینالمللی دانست و افزود که آمریکا با خروج یکجانبهاش از برجام در سال ۲۰۱۸ تلاش کرد «دستاورد مشترک ما» را تخریب کند. از آن تاریخ به بعد آمریکا هیچ گام واقعی برای بازگشت به توافق برنداشته است.
سفیر دولت پوتین در سازمان ملل تاکید کرد: «همه اقداماتی که ایران انجام داده چیزی بیشتر از واکنش به اقدامات آمریکا نیستند.»
نبنزیا با بیان اینکه اظهارات رابرت وود نماینده آمریکا در این نشست صرفا به موضوعات اوکراین، پهپادها و موشکها اختصاص داده شد، تصریح کرد او هیچ اشارهای به برجام و اینکه آیا واشنگتن قصد بازگشت به آن دارد یا نه، نکرد. او ادامه داد جمهوری اسلامی ایران قصد داشته مذاکرات مربوط به برجام در وین را به سرانجام برساند اما اقدامات آمریکا و کشورهای اروپایی باعث ایجاد بن بست در مذاکرات شده اند ولی ایران را بابت این بنبست متهم می کنند.
سفیر روسیه تلاشها برای متهم کردن ایران به نقض پارگرافهای ۳ و ۴ ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ را مصداق انتشار «اطلاعات جعلی» بیان کرد و گفت: ایراان و روسیه هر دو بارها نامههایی را در شورای امنیت توزیع کرده و گفته اند که هیچ شواهدی در تایید این اتهامات وجود ندارد. نماینده دولت پوتین در سازمان ملل با نشان دادن تصویری که ولودیمیز زلنسکی رئیسجمهور اوکراین را در کنار آنچه ادعا میشود «پهپاد شاهد» است، این ادعاها را جعلی دانست و تاکید کرد که هدف از انتشار چنین اطلاعات گمراهکنندهای در نبود حقایق عینی مشخص است. هدف گمراه و پرت کردن حواسها از نقض عهد غرب در اجرای برجام است.
وی با یادآوری تهدید غرب در فعال کردن مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران، بر "اهمیت حفظ توافق هسته ای" را تاکید کرد و با اشاره به قصد کشورهای اروپایی برای حفظ تحریمهای موشکی علیه ایران پس از اکتبر ۲۰۲۳ (مهرماه امسال) گفت: از همکاران خود میخواهیم عقلانی عمل کنند و به تعهدات بینالمللی پایبند باشند.هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد و از سرگیری اجرای توافق هسته ای تنها اقدام ممکن در راستای منافع همه بازیگران است. همه میدانند توپ در زمین چه کسی است. ایران، مایل به احیای برجام است اما شاهد اقدامی از سوی طرف مقابل برای حرکت در این مسیر نبودهایم.
سفیر روسیه در سازمان ملل همچنین از آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل خواست مسیری روشن برای احیای کامل برجام و پایان دادن به اقدامات یکجانبه ای که این مسیر را مسدود می کند، معرفی کند.
سفیر و معاون نمایندگی چین در سازمان ملل متحد نیز در این نشست شورای امنیت تاکید کرد: احیای روابط ایران و عربستان که با میانجیگری چین انجام شد به امیدها برای احیای برجام جان تازه ای داده است.چین از همه اقدامات برای کاهش تنش ها پیرامون برنامه هسته ای ایران حمایت می کند و معتقد است مذاکرات باید نتایج بدست آمده در دوره های پیشین را حفظ و به صورت عادلانه به نگرانی های همه طرف ها رسیدگی کند.
نماینده چین افزود: چین از آمریکا می خواهد تمام تحریم های یکجانبه علیه ایران را لغو کند و تهدید اشتباه استفاده از زور را متوقف کند و شرایط مناسب برای احیای کامل و بازگشت به برجام را مهیا کند. وضعیت کنونی مساله هسته ای ایران در نقطه بسیار حساسی است و همه طرف ها باید یک رویکرد منطقه برای رسیدگی به مساله هسته ای ایران اتخاذ کنند و آنها را با مسایل دیگر مرتبط نسازند. به همین دلیل چین با حضور و سخنرانی اوکراین در جلسه شورای امنیت با موضوع برجام مخالفت کرده است.
دیپلمات ارشد کشور چین گفت: پکن معتقد است شورای امنیت باید نقش سازنده تری پیرامون برجام احیا کند و آشفتگی سال ۲۰۲۰ در خصوص مکانیسم ماشه نباید تکرار شود.
امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل با مخالفت با حضور نماینده اوکراین در نشست شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ گفت: ««شدیداً به دعوت ریاست شورا برای یک کشور عضو که ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با موضوع دستور جلسه این نشست ندارد، مخالف هستیم. ما این اقدام را نه سازنده و نه با حسن نیت می دانیم. در عوض، به نظر میرسد که این تلاشی بدبینانه برای منحرف کردن توجه از موضوع مبرم در دست، یعنی اجرای برجام و عدم پایبندی و قصور برخی از طرفهای غربی در انجام تعهدات خود تحت این توافق است.
اجازه دهید واضح بگویم: این نشست و قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) مطلقاً هیچ ارتباطی با بحران اوکراین ندارد. دعوت از نماینده اوکراین برای این نشست نشان دهنده سوء استفاده از فرایند و جایگاه ریاست شورا است که در خدمت اهداف سیاسی برخی از کشورها می باشد. علاوه بر این، این اقدام آشکارا با رویههای تثبیت شده شورا و آیین کار موقت داخلی آن در در تعارض است و با اصول مندرج در منشور ملل متحد مغایر است.
ایران قاطعانه اتهامات بی اساس اوکراین را رد می کند. ایران موضع بی طرفانه خود را در قبال درگیری اوکراین حفظ کرده است. ما با صبر و حوصله منتظر شواهد ادعایی از اوکراین، پس از دیدار مقدماتی بین کارشناسان ایرانی و اوکراینی بوده ایم. با این حال، استفاده از به اصطلاح «سند» متشکل از عکس های متناقض و اطلاعات «منبع باز» مشکوک، و سوء استفاده از رویه های سازمان ملل برای انتشار آن به عنوان شواهدی از تخلفات ادعایی، همانطور که توسط اوکراین و بریتانیا انجام شده است، غیرحرفه ای، فریبکارانه و غیر سازنده است.»»
سفیر ایران در سازمان ملل ادامه داد: درخواست مکرر دبیرخانه برای انجام به اصطلاح تحقیقات فاقد مبنای قانونی است. نه قطعنامه ۲۲۳۱ و نه یادداشت مربوطه رئیس شورای امنیت (S/۲۰۱۶/۴۴) اجازه چنین مأموریت غیرقانونی را می دهد. هرگونه یافته یا نتیجه گیری دبیرخانه منتج از چنین فعالیت های غیرقانونی بی اعتبار است.
کاملاً مشهور است که برخی کشورها عمداً تلاش می کنند توجه بین المللی را از دلایل اصلی وضعیت فعلی مربوط به اجرای برجام و نقض مداوم قطعنامه ۲۲۳۱ توسط آمریکا از زمان خروج غیرقانونی این کشور از توافق در سال ۲۰۱۸ منحرف کنند. در نتیجه، ما قاطعانه اعلام میکنیم که حضور اوکراین را در این نشست به رسمیت نمیشناسیم و قصد نداریم به اتهامات بیاساس و تکراری نماینده اوکراین یا برخی از کشورهای عضو شورا علیه کشورم در این نشست بپردازم.
ایروانی تصریح کرد: متأسفانه برخی از اعضای شورا، بهویژه آمریکا، تصمیم گرفتهاند چشم خود را بر روی واقعیت ببندند و دلایل اصلی چالشهای مرتبط با برجام را نادیده بگیرند. این کشورها در رفتاری ریاکارانه، بدون در نظر گرفتن کوتاهی و قصور خود در اجرای تعهداتشان، ایران را سرزنش و متهم می کنند.
اگر یکی از طرفها را باید مسئول وضعیت کنونی برجام مقصر دانست، آن کشور آمریکا، به دلیل خروج غیرقانونی یکجانبه سال ۲۰۱۸ از آن و اعمال مجدد تمامی تحریمهای خود علیه ایران بر اساس «سیاست بدنام فشار حداکثری» و در عین حال شکستخوردهاش است. به همین ترتیب، سه کشور اروپایی عضو برجام و اتحادیه اروپا نیز به دلیل عدم اجرای قابل توجه تعهدات قانونی صریح خود ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ مقصر هستند. از آن زمان به بعد، آمریکا صراحتاً و با قلدری همه کشورهای دیگر عضو سازمان ملل را مجبور به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ یا مجازات شدید کرده است. این رفتار قلدرمابانه توسط یکی از اعضای دائمی این شورا بی سابقه است.
دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل با اشاره به پانزدهمین گزارش گوترش درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام ادامه داد: این گزارش بار دیگر نتوانسته است به دلایل اصلی وضعیت کنونی برجام، یعنی خروج آمریکا از آن رسیدگی کند. همچنین در مورد نقض عمده و سیستماتیک آمریکا و سه کشور اروپایی از تعهدات قانونی صریح آنها تحت قطعنامه ۲۲۳۱ سکوت کرده است. دخالت دبیرخانه در به اصطلاح «تحقیق» برای «بررسی» ادعایی نقض قطعنامه به وضوح فراتر از وظایفی است که شورا از طریق قطعنامه ۲۲۳۱ و تبصره S/۲۰۱۶/۴۴ رئیس شورا به آن واگذار کرده است. بر اساس این دو سند، دبیرخانه هیچ گونه وظیفه ای برای اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ به جز ارائه «پشتیبانی اداری» از کار شورای امنیت ندارد. بنابراین، این فعالیت های فراقانونی دبیرخانه غیرقابل قبول است و باید از آن خودداری شود.
سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل سخنان خود را چنین به پایان رساند: من باید مجدداً این موضع ثابت ایران مورد تاکید قرار دهم که برنامههای فضایی و موشکی ایران خارج از حوزه یا صلاحیت قطعنامه ۲۲۳۱ است. در خاتمه مجدداً تأکید میکنم که فشار، ارعاب و رویارویی بیاثر است. اگر ایالات متحده و سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا اراده سیاسی واقعی از خود نشان دهند، مقابله با چالشهای کنونی برجام در دسترس است. ما به نوبه خود آماده هستیم تا مذاکرات را در اولین فرصت برای بازگرداندن برجام و اطمینان از اجرای کامل آن توسط همه از سر بگیریم.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد