نقطه اتصال مادر و کودک

موضوع مهمی که نه فقط از منظر ملی که ارزشی جهانی محسوب می‌شود؛ آن‌قدر که اولین هفته از ماه آگوست در تقویم جهانی، به یادآوری و تشویق چندین و چندباره مادران به شیردهی نوزادان‌شان با شیر مادر و چشیدن این لذت اختصاص دارد. البته که این شیرینی و لذت را تنها مادرانی که این حس را با وجود همه مشقت‌هایش تجربه کرده‌اند، می‌توانند تایید کنند.

همه از ویتامین‌های موجود در شیر مادر برای سلامت فرزندان‌شان می‌گویند؛ آن‌قدر که بسیاری از محققان معتقدند که کودکانی که در دوران نوزادی از شیر مادر تغذیه می‌شوند، از میزان هوش و توان جسمی بالاتری نسبت به سایر نوزادانی که از دیگر منابع غذایی تغذیه می‌کنند، برخوردارند.

این واقعیتی است که قریب به اتفاق متخصصان بر آن اتفاق‌نظر دارند؛ موضوعی که که دکتر منصور رضایی، متخصص تغذیه هم آن را تایید می‌کند و می‌گوید: «اولین پیامد مثبت شیر مادر، برقراری ارتباط بین مادر و نوزاد است و هرچه تماس پوستی بین مادر و فرزند به‌واسطه شیردهی به نوزاد بیشتر باشد، اضطراب کودک کمتر و آرامش و حس امنیت خاطر او بیشتر خواهد بود.» و شاید همین حس اطمینان و آرامش است که باعث کیفیت رشد تکاملی کودک می‌شود. اصلا برای همین است که سال اول تولد، شیر اولویت دارد بر غذای کودک و در سال دوم، این نسبت برعکس می‌شود؛ چراکه در سال اول زندگی، کودک علاوه‌بر شیر به عنوان غذای اصلی، به گرفتن احساس آرامش از مادر نیاز فراوانی دارد تا سال دومی که کمی جای پایش در این دنیا را محکم‌تر کرده است. 
   
تقویت سیستم ایمنی
آنچه که بدیهی و مسلم است، این‌که بسیاری از منابع صنعتی تغذیه کودک، سرشار از ویتامین‌ها و املاح و مواد معدنی مورد نیاز آنهاست اما چیزی که بین شیر‌مادر و سایر منابع مانند شیر خشک، تفاوت اساسی ایجاد می‌کند، میکروب‌ها و در عین‌حال، پادتن‌های مشترک بین مادر و کودک است که می‌تواند ایمنی نوزاد را از همان بدو تولد بالا ببرد: «واقعیت این است که در دهه‌های اخیر، بیماری‌های عفونی در جهان کم شده و در مقابل، بیماری‌های غیرواگیر مانند آلرژی، آسم، ام‌اس و... افزایش پیدا کرده است؛ بیماری‌هایی که مبنای آنها بر پایه گوارش فردی است؛ گوارشی که از همان روزهای ابتدایی تولد اهمیت دارد.» این را دکتر رضایی می‌گوید که معتقد است تغذیه نوزاد از شیر مادری که تمام بیولوژیک مشترکی با همدیگر دارند، باعث بالا رفتن سیستم ایمنی بدن کودک می‌شود. اینطور که منصور رضایی می‌گوید، شیر مادر اختصاصی‌ترین موهبت برای نوزاد است؛ آن‌قدر اختصاصی که حتی کیفیت شیر مادری که یک سال پیش وضع حمل کرده، مناسب نوزادی که یک ماه پیش متولد شده، نیست و باید از مادر خودش که یک ماه پیش وضع حمل کرده، تغذیه کند:«شیر مادر از نظر بهداشتی و ایمنی، پادتنی دارد که بسیار به دستگاه گوارش فرزندش آشنا است و از طریق آن شیر، به کودک منتقل می‌شود.» برای همین احتمال درگیری با بیماری‌های خودایمنی در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، بسیار پایین است. 
   
انتخابی میان خوب و خوب‌تر
شمارش مزایای تغذیه نوزاد از شیر مادر بی‌شمار است و طبیعتا سخت؛ از ایمنی نوزاد تا احساس آرامش مادر و کودک تا سلامتی مادر که با شیردهی، به‌طور غیرارادی وزن از دست می‌دهد و به وزن ایده‌آل پیش از زایمان می‌رسد. اما آن چیزی که در این میان، اهمیت فراوانی دارد، آرامش خاطری است که لازم است هر دو داشته باشند؛ آرامشی که گاهی مادر به‌دلیل ناتوانی در شیردهی به فرزندش، آن را از دست می‌دهد:«طبیعتا تغذیه نوزاد با شیر صنعتی و شیر مادر‌، انتخابی میان خوب و خوب‌تر است که باید خوب‌تر انتخاب شود اما اگر به‌هر دلیلی امکان‌پذیر نبود و با توجه به شرایط مادر و فرزند، محقق نشد، نزدیک‌ترین شیر به شیر مادر هم انتخاب مناسبی برای تغذیه کودک است.» اما آنچه که اهمیت دارد، برقراری تماس چشمی، پوستی و نوازش کودک است که در تغذیه نوزاد با شیری غیر از شیر مادر هم باید در‌نظر گرفته شود: «‌موقع شیردهی به چشمان کودک‌تان نگاه کنید؛ لمسش کنید، به او لبخند بزنید که اگر از شیر مادر محروم است، از ارتباطی که در چنین مواقعی بین او و مادر شکل می‌گیرد، محروم نباشد.» 

آموزش را جدی بگیرید
سخت است! این را قریب به اتفاق مادرانی که در اولین ساعات بعد از زایمان به فرزندان‌شان شیر داده‌اند، تایید می‌کنند. مادر درد دارد، نوزاد بی‌قرار است، ممکن است حجم شیر مادر کم باشد و دیگر موانعی که می‌تواند مادر را در همان لحظات اولیه خسته کند اما خسته نشوید! این راهی است که بسیاری از مادران آن را رفته‌اند و حالا از تلاش خودشان رضایت دارند. پس از همان روزهای پیش از زایمان، خودتان را برای لحظات سخت اما شیرین شیردهی آماده کنید و البته آموزش ببینید. این موضوعی که بسیاری از مادران از آن غافل می‌شوند و با یک یا دوبار تجربه ناموفق، دلسرد می‌شوند. واقعیت این است که شیردهی برای مادرانی که اولین‌بار است که مادر بودن را تجربه می‌کنند، موضوعی است که نیاز به آموزش از طرف متخصص دارد؛ این‌که چطور، چگونه، چه‌ وقت و در چه شرایطی، نوزادتان را از شیر طبیعی مادر سیر کنید. شک نکنید که بعد از یادگیری و آگاهی، مسیر برایتان سهل‌تر از اولین دفعه‌های شیردهی و البته شیرین‌تر خواهد بود.