شلیک‌باکو به‌صلح

نیروهای جمهوری‌آذربایجان شهر خان‌کندی، مرکز منطقه قره‌باغ را گلوله‌باران کردند. در روزهای اخیر نیز بسیج نیروهای ذخیره، خرید عمده مهمات، ساخت استحکامات و جاده‌های منتهی به خط مقدم جبهه، تجمع و پیشروی نیروها، لفاظی‌های جنگ‌طلبانه و تبلیغات گسترده توسط باکو انجام ‌شده‌ است. بر این اساس تحولات منطقه قفقاز به نحوی پیش می‌رود که احتمال وقوع رویدادهای مهم نظیر شکل‌گیری جنگ تمام‌عیار مطرح است. با توجه به اهمیت موضوع، ضرورت دارد که هوشیاری و رصد دائم نسبت به تحولات منطقه وجود داشته باشد.

بهانه آذربایجان برای آغاز نبرد 

صورت‌مسأله مشخص است. آذربایجان درصدد است مناقشه موجود را به جنگی همه‌جانبه تبدیل کند. وزارت دفاع جمهوری‌آذربایجان مدعی شده است که نظامیان این کشور «فعالیت‌های ضدتروریستی محلی» را برای «سرکوب تحرکات گسترده» در قلمرو خود آغاز کردند. بر‌اساس این بیانیه، به‌عنوان بخشی از این اقدامات، مواضع و تشکیلات نیرو‌های مسلح ارمنستان و همچنین دارایی‌های رزمی و تاسیسات نظامی با استفاده از سلاح‌های بسیار دقیق هدف قرار می‌گیرند. رسانه‌های محلی نیز گزارش دادند که آژیر‌های حمله هوایی در استپاانکرت، از مناطق مهم قره‌باغ فعال شده است. مشاور سیاست‌خارجی رئیس‌جمهور جمهوری‌آذربایجان می‎گوید که هدف این عملیات خنثی‌کردن زیرساخت‌های نظامی است و افزود که به مردم محلی ارمنستانی پیامک‌هایی ارسال‌شده که به آنها نسبت به اقدامات ضدتروریسم هشدار داده شده است. جمهوری‌آذربایجان همچنین اعلام کرد که به فرماندهی نیرو‌های حافظ‌صلح روسیه و مدیریت‌مرکزنظارت دراین رابطه اطلاع داده است. جمهوری‌آذربایجان پیش‌تر اعلام کرد که شش شهروندش در دو حادثه جداگانه در منطقه قره‌باغ براثر انفجار مین کشته شده‌اند. این کشور آنچه«گروه‌های مسلح غیرقانونی ارمنستانی» خواند را مسئول‌انفجار این مین‌ها معرفی کرد.

فرامتن بازی خطرناک غرب در قره‌باغ 

تمام طرف‌های درگیر در معادلات قفقاز از موضع مخالف ایران در خصوص احداث کریدور زنگزور مطلع هستند. چنان‌که پیش ‌از این موضع محکم و خطوط قرمز ایران توسط مقامات ارشد جمهوری اسلامی به رهبران و مقامات ارشد سیاسی همه این کشورها گوشزده شده است. به‌همین‌دلیل نیز اردوغان چندی پیش به‌صراحت اعلام کرد که مهم‌ترین مانع احداث کریدور زنگزور ایران است و نه ارمنستان. شاید در نگاه‌نخست احداث کریدور زنگزور یک مسأله دوجانبه میان جمهوری‌آذربایجان و ارمنستان باشد اما واقعیت آن است که احداث چنین راهگذری می‌تواند تبعات و پیامدهای‌منطقه‌ای زیادی دربرداشته باشد. 

لزوم هم‌افزایی ایران، چین و روسیه 

کریدور زنگزور در کنار تمام مضراتی که برای ایران دارد عملا هیچ مزیت یا منفعتی برای تهران حاصل نمی‌کند. به‌همین‌دلیل از نظر تهران احداث چنین کریدوری به معنای تخلیه ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی منطقه به نفع ناتو، اسرائیل و ترکیه است که در نهایت ایران، روسیه و چین از آن متضرر خواهند شد. درواقع تهران احداث کریدور زنگزور را حائز آثار منفی برای ایران، روسیه و چین تلقی می‌کند و دو کشور دیگر(روسیه و چین) نیز در محاسبات راهبردی خود نسبت به این موضوع واقف هستند. از این رو هم‌افزایی تهران، مسکو و پکن در مواجهه با تحرکات جدید غرب و رژیم‌صهیونیستی در منطقه (که با همراهی باکو و آنکارا صورت می‌گیرد) واجب است. 

قاعده‌ای که نباید فراموش کرد

تحولات قفقاز جنوبی همواره تابع بازیگری و اقدامات بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای همچون آمریکا، انگلیس، رژیم‌صهیونیستی و ترکیه بوده که در این میان بازیگری این بازیگران نیز در جهت اهداف نهانی همچون تاثیرگذاری بر ایران، روسیه و چین بوده است. آذربایجان از وقوع جنگ دوم قره‌باغ به دنبال تغییر ژئوپلیتیک منطقه بود و انعقاد تفاهم‌نامه صلح با ارمنستان در همین راستا تعریف می‌شود. زیرا بعداز این تفاهم‌نامه آذربایجان اقدامات نظامی خود را به‌صورت محدود و پرشدت علیه مناطق مورد مناقشه انجام داد. مهم‌ترین اقدام آذربایجان نیز بحث مسدودکردن کریدور لاچین بود که انسداد این کریدور باعث عدم دسترسی به ارمنی‌های قره‌باغ شده است.