موسیقی وحدت‌آفرین در رنگین‌کمان اقوام

این جشنواره قرار است به مناسبت هفته وحدت از ۸تا۱۱مهر با حضور اقوام مختلف ایرانی در سنندج برگزار شود. در ابتدای این نشست حسین قرایی، مدیرکل روابط عمومی صداوسیما توضیحاتی درباره این جشنواره ارائه کرد و گفت: این جشنواره توسط استانداری کردستان و صداوسیما برگزار خواهدشد که اتفاق مبارکی است. امیدواریم همه ساله در استان‌های مختلف شاهد برگزاری این رویداد باشیم.

وی افزود: این جشنواره در حوزه شعر و موسیقی است که به تعبیر رهبر معظم انقلاب شعر، ثروت ملی ماست. از این رو این کار قطعا کاری سترگ خواهدبود. 

حسن عابدینی، معاون استان‌ها در ادامه این نشست پیرامون برگزاری جشنواره بیان کرد: آنچه قرار است از هشتم تا یازدهم در استان کردستان رقم بخورد، اتفاق بسیار بزرگی برای شعر و موسیقی است. صداوسیما ۳۳مرکز صداوسیمایی دارد، یعنی ۳۰مرکز استان به علاوه کیش، مهاباد و آبادان که همه این مراکز دارای واحد شعر و موسیقی هستند و همگی پای این کار آمده‌اند. به همین دلیل همه ظرفیت‌های صداوسیما به کار گرفته شده‌است.

وی افزود: موسیقی استان‌ها و نواحی، یک فرهنگ است که در گذر زمان توانسته با زندگی مردم عجین شود. سال گذشته با تلاش هنرمندان همین مراکز بیش از هزار قطعه موسیقی در استان‌ها تولید کردیم. از این رو ما موسیقی نواحی و شعر‌های محلی را صرفا یک ژانر نمی‌دانیم؛ بلکه یک فرهنگ می‌دانیم که قابلیت بازتولید دارد.

وی همچنین ادامه داد: می‌توانم بگویم رادیو و تلویزیون، بدون کلمه، نوا وآوا معنایی ندارد. موسیقی در ادوار مختلف تاریخی توانسته دین خود را به جامعه و نواحی مختلف کشور ادا کند که شاید مصداق عینی آن نقش موسیقی نواحی در جریان دوران دفاع‌مقدس و ایجاد روحیه حماسی در بین مردم و رزمندگان بود.

عابدینی اذعان کرد: براساس سند تحول سازمان صداو سیما، عدالت‌گستری و هویت‌محوری دو وظیفه این سازمان است. جشنواره شعر و موسیقی می‌تواند هر دو موضوع را با هم دنبال کند. هویت که کاملا مشخص است بر حضور همه‌جانبه اقوام ایرانی تاکید دارد. عدالت‌گستری هم در اینجا یعنی این که همه بتوانند از آنتن رسانه‌ملی استفاده کنند و فقط متعلق به هنرمندان پایتخت‌نشین نباشد. از این رو از استان‌ها و اقوام مختلف از جمله سیستانی‌ها و بلوچستانی‌ها، خراسانی‌ها، لرها، کردها، آذری‌ها و به طور کلی همه اقوام در این جشنواره حضور پیدا خواهندکرد. 

اسماعیل زارعی کوشا، استاندار کردستان در بخش دیگری از این نشست عنوان کرد: استان کردستان به تعبیر رهبر معظم انقلاب یک استان فرهنگی است و موسیقی کردی هم بر اساس مستندات، حداقل به ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد برمی‌گردد. از این رو می‌توان گفت شاید خاستگاه اصلی موسیقی در دنیا، کردستان است. این ظرفیتی فوق‌العاده‌ است که در بعد توسعه فرهنگی باید مورد توجه ما قرار بگیرد.

وی همچنین ادامه داد: موسیقی کردستان و هنرمندان کرد با بهره‌گیری از همین ظرفیت در دوران دفاع‌مقدس رسالت خود را ایفا کرد. موسیقی کردستان در تاریخ انقلاب هم نقشی برجسته داشته‌است. خوشحالیم که در هفته وحدت میزبان نخستین جشنواره موسیقی سنتی اقوام ایرانی هستیم. امیدواریم زمینه‌ای برای برگزاری این جشنواره در ایام آتی هم فراهم شود. علاوه بر هنرمندانی که از نقاط مختلف کشور در این جشنواره مشارکت دارند، هنرمندانی هم از اقلیم کردستان مهمان ما خواهندشد.

وی افزود: برگزاری این جشنواره می‌تواند ظرفیت‌های کردستان را در زمینه‌های مختلف معرفی کند.

علی مرادی، مدیرکل صداوسیمای مرکز کردستان گفت: موسیقی یکی از مهم‌ترین ارکان فرهنگی اقوام است که کاربرد آن در بسیاری از آیین‌ها، مناسبت‌ها، مناسک، رزم‌ها و جنگ‌ها چشمگیر است. موسیقی اقوام نقش بارزی را در همبستگی اجتماعی و پیدایش هویت جمعی ایفا می‌کند. از یک طرف از اسطوره‌ها روایت می‌کند و از طرف دیگر بر شکل‌گیری جریان‌های اجتماعی بسیار تاثیر‌گذار است. وی عنوان کرد: جشنواره شعر و موسیقی اقوام ایرانی با تاکید بر معرفی تولیدات فاخر فولکلور، آیینی، سنتی و عرفانی با محوریت سند توسعه رسانه‌ملی و همچنین آثاری در قالب آزاد نمایشگاهی به‌عنوان رنگین‌کمانی از جلوه‌های فرهنگی ایران‌زمین است که یکی از نمادهای وحدت ملی تحت نام باشکوه ایران اسلامی از هشتم تا یازدهم به میزبانی استانداری کردستان برگزار خواهد شد.

وی در بخش دیگری از این نشست بیان کرد: جشنواره شعر و موسیقی اقوام در رسانه فرصتی را برای تامل درباره داشته‌های گرانقدر فرهنگی، قدرشناسی از هنرمندان شعر و موسیقی ایران‌زمین و ضرورت استمرار توجه به شعر و موسیقی اقوام با نگاه به آینده است.

مرادی درباره شکل‌گیری ایده اصلی این جشنواره توضیح داد: ایده اولیه این جشنواره در سفر ریاست سازمان و پیشنهادی که در استان شد و با کوشش آقای زارعی شکل گرفت. به این دلیل که موسیقی اقوام ایرانی مجموعه‌ای از آواها و نواهایی است که در طول قرن‌ها در این سرزمین به‌وجود آمده و پابه‌پای سایر مظاهر زندگی مردم ایران تحول و تکامل یافته و سیر تکاملی خودش را در ادوار مختلف تاریخی سیر کرده و بازتابی از خصوصیات اخلاقی، وقایع سیاسی، اجتماعی و جغرافیای ملتی است که تاریخش به زمان‌های بسیار دور برمی‌گردد. یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها برای بسط فرهنگ عمومی کشور توجه به داشته‌های فرهنگی کشور است و موسیقی به‌خوبی می‌تواند این نقش را ایفا کند. موسیقی یک هنر نیست، بلکه ابزاری برای انتقال ارزش‌های فرهنگی است. موسیقی نسبت به سایر هنر‌ها از توانایی بیشتری برای ایجاد وحدت و انسجام اجتماعی برخوردار است.

وی در ادامه درباره فراخوان جشنواره و تعداد آثاری که حضور پیدا کرده‌اند عنوان کرد: ۴۰۰۰اثر از سراسر کشور به دبیرخانه این جشنواره ارسال شد که از بین آنها ۲۸۰اثر توسط هیات داوران مورد توجه قرار گرفت و از بین آنها ۲۵ اثر از ۱۸قوم ایرانی انتخاب شدند.

در ادامه این نشست، از تیزر و کلیپ جشنواره رونمایی شد. سپس مرادی درباره افتتاحیه و اختتامیه این جشنواره توضیحاتی ارائه کرد و گفت: جشنواره افتتاحیه و اختتامیه دارد، ولی چندان رقابتی نیست. در حوزه آیینی، دفاع‌مقدس، از خوانندگی و نوازندگی فعالان قدردانی می‌شود و یادبودی از هشت هنرمند شهید خواهیم داشت. درباره اجرایی‌شدن این جشنواره در بافت اجتماعی هم باید گفت مهم‌ترین تفاوت در آن است که در مناطق مختلف شهر سنندج استیج‌هایی طراحی شده و برگزاری جشنواره محصور به سالن‌های کنسرت نخواهد بود. همچنین این جشنواره بخش جایزه مردمی هم دارد که براساس مشارکت مردم ارائه می‌شود.

عابدینی نیز در ادامه درباره بخش شعر پاسخ داد: صداوسیما واحدی به نام شعر، موسیقی و سرود دارد. موسیقی نواحی باید به سمت تعالی پیش برود و از دلایلی که این موسیقی توانسته ظرفیت خود را در گذر زمان نشان دهد و از موسیقی‌های دیگر فاصله بگیرد، عجیبن شدن با کلام است. در این جشنواره داورانی داشته‌ایم که هم شعرها را مورد بررسی قرار دادند و هم در بخش موسیقی در حوزه خوانندگی، نوازندگی و داوری آثار در سه مرحله صورت گرفته است و از ۴۵۲۱اثر به قطعات نهایی رسیده‌ایم.

او تاکید کرد: شعر و موسیقی نواحی یک گنجینه بزرگ برای صداوسیماست.ما سالانه هزار اثر به شکل موسیقی بی‌کلام یا با کلام و نماآهنگ تولید می‌کنیم که برخی ملی و حماسی و برخی اجتماعی است. همچنین در حوزه‌های مختلف این اقدام صورت گرفته و در سال‌های آینده با وجود این جشنواره این هنر می‌تواند به یک گنجینه بزرگ بدل شود. لازم به ذکر است که حداقل هشت اثر نیز در حوزه دفاع‌مقدس داریم و جزو آثار برگزیده است.عابدینی همچنین با ذکر مثالی دراین‌باره افزود: سال گذشته سرودی به نام «سلام فرمانده» داشتیم که در لنگرود ضبط و اجرا شده بود و مرزهای ملی و فراملی را در هم نوردید. اقوامی که در این جشنواره حضور خواهند داشت از استان‌هایی همچون سیستان‌وبلوچستان، خراسان‌جنوبی، گلستان، گیلان، ایلام و...شرکت کرده‌اند.این جشنواره اولین قدمی است که دراین حوزه برداشته شده است و تلاش داریم پژوهش‌های‌مان را در این زمینه به‌صورت کتاب نیز منتشر کنیم. همچنین او در پاسخ به سؤالی درباره پخش و پوشش این دوره از جشنواره با توجه به این‌که صداوسیما سازها را نمی‌تواند به نمایش بگذارد، توضیح داد: در حوزه نمایش تلویزیونی آثار حاضر در این دوره از جشنواره موسیقی سنتی ویژه اقوام ایرانی طبیعتا قوانین و مقرراتی که پیش از این در رسانه‌ملی حاکم بوده است اجرا می‌شود. ضمن این‌که سازها و موسیقی که در این جشنواره مطرح می‌شود، سازها و موسیقی‌های اصیل ایرانی است.

مرادی نیز در بخش دیگری از این نشست درباره فراخوان جشنواره توضیحاتی داد و گفت: این جشنواره صرفا منحصر به تولیدات صداوسیما نبوده است و بخشی از گروه‌هایی که شرکت کرده‌اند، شاید خیلی آثارشان در صداوسیما نبوده است، اما صداوسیما تمهیداتی اندیشیده و مقدماتی را فراهم کرده تا از ظرفیت‌های شعر و موسیقی اقوام استفاده کند. 

معاون امور استان‌های سازمان صداوسیما همچنین درباره تولیدات تلویزیونی در استان کردستان هم خاطرنشان کرد: استان کردستان ظرفیت‌های بسیاری در زمینه‌های مختلف فرهنگی و هنری دارد. ازجمله حضور چهره‌های تاثیرگذار و مهمی که به برخی از آنها در آثار نمایشی پرداخته می‌شود. غیر از سریال سنجرخان که در حال تدوین است و به‌زودی از آنتن ملی پخش خواهد شد، سه سریال دیگر هم آغاز به کار کرده‌اند. سریالی درباره «مستوره اردلان» در حال نگارش است و پیش‌تولید آن شروع شده که اثری درباره شهیده فاطمه اسدی است که کتابی هم در این زمینه چاپ شده، همچنین سریال «ساروبیره» هم از تولیدات جدید صداوسیما خواهد بود که درحال نگارش است. ما تلاش‌مان این است که سالانه حداقل سه سریال در منطقه کردستان بسازیم و آرام‌آرام به سمت نشان‌دادن هویت فرهنگی و عدالت رسانه‌ای همه مناطق خواهیم رفت. نویسنده‌های کرد هم در جلسه‌ای که با دکتر جبلی داشتند، برای نوشتن فیلمنامه و سریال‌هایی که بشود از کردستان پخش کرد، اعلام آمادگی کردند. ما درتلاشیم که به سمت نشان‌دادن هویت فرهنگی حرکت کنیم و عدالت رسانه‌ای را در همه مناطق کشور داشته باشیم. 

زارعی‌کوشا هم گفت: برگزاری این جشنواره اهدافی دارد که ذاتا مربوط به حوزه موسیقی می‌شود. قطعا اهدافی فراتر از این موضوع برای ما مورد توجه است. استان کردستان در باب موسیقی جایگاه بسیار ویژه‌ای دارد و در کتب مورخان یونانی منطقه کردستان به‌عنوان خاستگاه اصلی موسیقی جهان معرفی شده است. به‌ویژه بعد از دوران اسلام، موسیقی کردی به سمت موسیقی آیینی و عرفانی پیش رفته و به‌همین‌دلیل ساز دف به‌عنوان یک ساز آیینی مورد توجه قرار گرفته است. 

وی همچنین از ساخت یک شهرک سینمایی خبر داد و گفت: اولین شهرک سینمایی مراکز استان‌ها در کردستان در حال ساخت است و امیدواریم به‌زودی احداث شود تا بتوانیم آنجا را تبدیل به لوکیشنی کنیم که دیگر استان‌ها بتوانند برای تولیدات خود از آن بهره ببرند.