شکی نیست سابقه بسیار ممتاز کوبا درایستادگی مقابل آمریکا مهمترین ویژگی این کشور بهشمار میرود. کشوری جزیرهای در دریای کارائیب که نشان داده با وجود بیش از چند دهه مقاومت برابر آمریکاییها همچنان میتواند «نه» بزرگی به زورگویی بگوید. با اینکه دوره جنگ سرد در حوزه دریایی کارائیب و در موقعیت کوبا میان دو بلوک شرق و غرب اتفاق افتاد اما این کشور همچنان در برابر آمریکا مقاومت میکند و نشان داده است با رویکردهای انقلابی و گفتمانی دربرابر امپریالیسم آمریکا و تهییج افکار عمومی آمریکای لاتین میتوان در برابر قدرتهای بزرگ ایستاد و ازخود، استقلال، حاکمیت و خواستههای مشروع دفاع کرد. با اینکه در آمریکای لاتین همواره رژیمهای دیکتاتوری وابسته به آمریکا مردم را سرکوب کردهاند اما کوبا همواره نقطه امید ملتهای سرکوب شده منطقه بوده است.
باوجود اینکه کوبا دهههاست زیر شدیدترین تحریمهای ظالمانه آمریکا قرار دارد اما در حوزه موضوعات پزشکی دستاوردهای قابل توجهی داشته است که ایران در این زمینه میتواند با کوبا همکاری قابل توجهی داشته باشد. همسویی کوبا با مواضع ایران در مجامع بینالمللی و پشتیبانی از دیپلماسی جمهوری اسلامی در آمریکای لاتین بستر شایستهای برای افزایش همکاریهای خارجی میان دو کشور ایجاد کرده است، لذا ایران به پشتوانه همکاری با کوبا میتواند زمینهساز تعامل هر چه بیشتر با سایر کشورهای آمریکای لاتین باشد که خواستار ایستادگی مقابل آمریکا هستند. کوبا مرکز توجه بسیاری از قدرتهای جهانی مانند چین و روسیه است. این دو کشور که پیگیر مناسبات چند جانبهگرایی مقابل یکجانبهگرایی آمریکا هستند، تمایل دارند روابط با کوبا توسعه یابد، زیرا موقعیت کوبا در حال رشد است. ایران به وسیله توسعه روابط اقتصادی و سیاسی با کوبا میتواند ارتقای هرچه بیشتر روابط با ونزوئلا را در دستور کار قرار دهد، زیرا ایستگاه مهم بعد از کوبا توسعه روابط اقتصادی همه جانبه با ونزوئلاست. بنابراین همکاری ایران، کوبا و ونزوئلا میتواند دور جدیدی از حضور ایران را در آمریکای لاتین شکل دهد. سید ابراهیم رئیسی پیش از ظهر دیروز در نشست مطبوعاتی مشترک با آقای میگل دیاز کانل، رئیس جمهور کوبا، سفر وی به تهران را پس از ۲۲سال نقطه عطفی در جهت توسعه روابط بین دو کشور و دو ملت دانست و تصریح کرد: تهران و هاوانا در زمینههای متعددی نگاه مشترک دارند. رئیسجمهور با اشاره به اینکه در سفر به کوبا گفتوگوها و رایزنیهای سازندهای با رئیس جمهور این کشور داشتم، افزود: در سفر امروز هم علاوه بر روسای جمهور، اعضای هیأتهای عالیرتبه دو کشور نیز مسائل مورد علاقه فیمابین را مورد بررسی قرار دادند.
رئیسی روابط ایران و کوبا را پس از پیروزی انقلاب اسلامی همواره دوستانه و رو به توسعه توصیف و تصریح کرد: دو کشور همکاریهای خوبی در حوزه علمی و فناوری دارند که یکی از جلوههای آن ساخت واکسن با مشارکت کوبا به عنوان یک همکاری موفق بود. رئیس جمهور بیان کرد: دو کشور همچنین در حوزه نانو و بیوتکنولوژی توانمندیها و دستاوردهای خوبی دارند که تبادل این ظرفیتها میتواند ثمرات زیادی برای دو کشور داشته باشد و اسناد همکاری که امروز امضا شد این همکاریها را تسهیل و سطح آنها را ارتقا خواهد داد. رئیسی به ظرفیتهای دو کشور در زمینههای کشاورزی، معدن، انرژی و عرصههای دیگر اشاره کرد و گفت: مسئولان عالی دو کشور برای توسعه روابط و ارتقای سطح همکاریهای فیمابین اراده جدی دارند.
رئیس جمهور با بیان اینکه امروز با سفر رئیسجمهور محترم کوبا شاهد باز شدن عرصهای جدید از همکاریها میان دو کشور هستیم، خاطرنشان کرد: یکی از وجوه مشترک جدی میان دو کشور ایستادگی مقابل زیادهخواهیهای نظام سلطه است. کوبا سالهاست در مقابل سلطهطلبی و زیادهخواهیهای آمریکا ایستادگی میکند و این مقاومت مردم و دولت کوبا قابل تقدیر است.
وضع تحریمها ما را متوقف نمیکند
رئیسی با اشاره به اینکه هر دو ملت ایران و کوبا به دلیل ایستادگی مقابل زیادهخواهیهای آمریکا از سوی این کشور تحریم شدهاند، گفت: تصور آمریکاییها و نظام سلطه آن است که وضع تحریمها میتواند کشورهای ما را متوقف یا ما را وادار به تسلیم کند؛ این غفلت نظام سلطه و یک محاسبه نادرست مثل همه محاسبات نادرست دیگر آنهاست که فکر میکنند با تحریم میتوانند ملتهایی را که اراده کردند در مقابل زیادهخواهیهای نظام سلطه بایستند، وادار به عقبنشینی کنند. رئیسجمهور تقویت همکاریها و تبادل ظرفیت میان کشورهای تحت تحریم را از راهکارهای مؤثر خنثیسازی تحریمها دانست و افزود: در مذاکراتی که در کوبا و امروز در تهران داشتیم، تصمیم گرفتیم روابط فیمابین در حوزههای مختلف ارتقا پیدا کند که این خود یکی از راههای مهم خنثی کردن تحریمهاست.
رئیسی افزود: امروز آنچه باعث تأسف ما و همه ملتهای جهان است، این است که مردم فلسطین که میخواهند از وطن و زندگی خودشان دفاع کنند، مورد هجمه دشمنان قرار گرفتهاند و رژیمصهیونیستی با روحیه نژادپرستی، مشغول نسلکشی و جنایت علیه بشریت در فلسطین است و زن و کودک را به خاک و خون میکشد.
وی با اشاره به شهادت بیش از ۶۰۰۰ کودک و ۴۰۰۰ زن بیدفاع و بیگناه فلسطینی و ویرانی تعداد زیادی از خانهها و آوارگی مردم غزه به دست رژیمصهیونیستی تصریح کرد: این جنایات موجب تأسف همه شده و ما هم در مذاکرات با رئیسجمهور محترم کوبا، حمایت از مردم فلسطین را مورد تأکید قرار دادیم. رئیسجمهور خاطرنشان کرد: سازمان ملل، شورای امنیت، اتحادیه عرب و بسیاری از اتحادیهها و سازمانهای حقوق بشری کارآمدی خودشان را از دست دادند. امروز بشریت شاهد ناکارآمدی سازمانهای جهانی است که مدعی دفاع از مظلوم هستند.
عبور از نظام ناعادلانه جهانی
رئیسی گفت: در مذاکرات با رئیسجمهور محترم کوبا به این نقطه رسیدیم که این نظام ناعادلانه جهانی باید پایان پذیرد و بهدنبال شکلدهی به یک نظام عادلانه جهانی باشیم که در پرتو آن بتوان از مظلوم دفاع کرد و ظالم را سر جای خودش نشاند و از ظلم، تعدی و بیدادگری جلوگیری کرد. رئیسجمهور افزود: هر دوی ما همنظریم که باید ائتلافی با مشارکت همه کشورهای همسو برای حمایت از مردم مظلوم و مقتدر فلسطین در قارههای مختلف شکل بگیرد تا بتواند از حقوق حقه مردم فلسطین حمایت کند.
وی همچنین در پایان تاکید کرد که مسئولان بخشهای مرتبط با اسناد همکاری امضا شده میان ایران و کوبا در هر دو کشور باید اجرای این اسناد را با جدیت پیگیری کنند تا آثار مثبت و سازنده آن هرچه زودتر نصیب دو ملت شود.
میگل دیاز کانل، رئیسجمهور کوبا نیز در این نشست مطبوعاتی با بیان اینکه این دیدار از جمهوری اسلامی ایران برای ما دارای مفهوم و معنای بالایی است، گفت: به برادرم آقای رئیسجمهور قول داده بودم که تا قبل از پایان سال میلادی از ایران دیدار کنم و امروز به آن عمل کردیم؛ این بازدید در راستای سایر دیدارهایی بوده که هیأتهای عالیرتبه دو کشور در راستای تحقق بخشیدن به همکاریهای عالی بین دو کشور انجام دادهاند.
رئیسجمهور کوبا این دیدار را همچنین در راستای تداوم همکاریهایی دانست که در سفر دکتر رئیسی به هاوانا مورد توافق قرار گرفت و افزود: این دیدارها به تنوعبخشیدن و توسعه دادن روابط تاریخی و همکاریهایی که از مدتها پیش بین دو کشور جریان داشته، کمک میکند؛ روابطی تاریخی که بر پایه احترام و همبستگی بنا شده و قدمتی بیش از ۴۰ ساله دارد.
میگل دیاز کانل با اشاره به سپری شدن بیش از ۲۰ سال از آخرین سفر رئیسجمهور فقید کوبا به ایران، این سفر را تداوم روابط دوستانهای برشمرد که آقای رائول کاسترو در دوران ریاستجمهوریاش پیگیر آن بود و بیان کرد: این دیداری است برای تأکید مجدد بر اینکه جمهوری اسلامی ایران کشور دوست و برادر ما در غرب آسیاست و بهدنبال تحقق بخشیدن به اهداف بلندپروازانهای هستیم که بر پایه روابط تاریخی ما بنا شدهاند.
رئیسجمهور کوبا با بیان اینکه پس از مذاکرات بسیار سودمند و اثربخش رسمی، شش سند همکاری به امضا رساندیم، تصریح کرد: روابط و همکاریهای بین دو کشور بر پایه یکسری اصول مشترک بنا شده که یکی از مهمترینهای آنها همانطور که دکتر رئیسی عنوان کردند، نیاز به تجمیع همه ظرفیتهای بالقوه و نیروی کار و استعدادهای دو کشور در راستای پشت سر گذاشتن موفق تحریمهای ظالمانهای است که امپریالیسم آمریکا بر ما تحمیل کرده است.
میگل دیاز کانل با اشاره به تجربه موفق همکاری دو کشور در زمینه تولید واکسن کرونا خاطرنشان کرد: این تجارب موفق به ما این امکان را میدهد که یک راهبرد مبتنی بر اقتصاد مقاومتی و خلاقیت را پایهگذاری کنیم که امکان تجارت تهاتری را برای ما فراهم کند تا در حوزههای راهبردی مثل انرژی، تولید مواد غذایی، سلامت، علم و فناوری همکاریهای سازندهای رقم بزنیم.
وی با تاکید بر موضع کوبا در محکومیت اقدامات مداخلهجویانه آمریکا در امور داخلی جمهوری اسلامی ایران، گفت: کوبا حمایت خود از حق مشروع جمهوری اسلامی ایران برای تعیین سرنوشت و اعمال حق حاکمیت را ابراز و قدردانی خود از حمایت همهجانبه جمهوری اسلامی ایران از کوبا در مسیر مبارزه با محاصره ظالمانه آمریکا را اظهار میکند. رئیسجمهور کوبا همچنین نسلکشی علیه ملت فلسطین را محکوم و بر ضرورت تلاش برای توقف فوری این جنایات تاکید کرد.