به گزارش جام جم آنلاین، اینجا در منطقه «کیرینکی»، ۱۱۰ کیلومتری قطب شمال، دما منفی ۱۵ درجه سانتیگراد است. پوشش ضخیمی از برف در جنگل وجود دارد که عمق آن حدود ۲۰ سانتی متر است.
شواهد نشان میدهد که گوزن شمالی ممکن است نقشی اساسی در کمک به حفظ کل این اکوسیستم، از جمله پوشش برفی، جنگلهای باز با بوتههای توت کمرشد، خزهها و گلسنگ (ارگانیسمی که توسط ارتباط نزدیک قارچها و جلبکها شکل میگیرد)، ایفا کند. تحقیقات نشان داده که چرای گوزن شمالی ممکن است در واقع به مبارزه با برخی از اثرات تغییرات آب و هوایی در قطب شمال کمک کند، که چهار برابر سریعتر از بقیه کره زمین گرم میشود.
در این منطقه گلهداری گوزن شمالی رایج است و برای بیش از ۲۰ جامعه بومی مختلف در قطب شمال درآمد ایجاد میکند. در مجموع، حدود صد هزار نفر در گله داری حدود ۲.۵ میلیون گوزن شمالی اهلی در ۹ کشور مشغول هستند. به طور سنتی، جوامع بومی نیز از گوزن شمالی برای حمل و نقل، پوشاک و غذا استفاده میکنند. در ماههای گرمتر، گوزنهای شمالی آزادانه پرسه میزنند و از گلسنگ و گیاهان دیگر تغذیه کرده و در حین حرکت، زمین را زیر پا میگذارند. در این فرآیند از رشد درختچههای چوبی جلوگیری میکنند.
رشد گیاهان بلندتر که چوب بیشتری دارند، «بوتهزایی» نامیده میشود، و این فرایند زمانی اتفاق میافتد که یک منظره باز به تدریج به جنگل تبدیل میشود. پوشش درختچهای و جنگلی ممکن است به طور کلی مطلوب به نظر برسد، اما در مورد چشمانداز قطب شمال، میتواند یک اکوسیستم باستانی را که با جنگلهای باز شناخته میشود، به نام جنگلهای شمالی و تاندرای بیدرخت قطب شمال محو کند. بوتهزایی ممکن است تأثیر تغییرات آب و هوایی را بدتر کند، زیرا تحقیقات نشان میدهد که درختچهها گرما را به دام میاندازند که یخهای دائمی را آب میکند و تاندرا را گرم میکند.
تحقیقات نشان میدهد که گرم شدن کره زمین در واقع باعث تسریع بوتهزایی قطب شمال میشود، زیرا فصلهای رشد گرمتر و طولانیتر رشد گیاهان را سرعت میبخشد. این میتواند به چرخهای از بوتهها، گرمای و حتی درختچههای بیشتر منجر شود. گوزن شمالی با خوردن و زیر پا گذاشتن گیاهان به کند شدن این روند و سبز شدن توندرا کمک میکند.
مطالعهای که تصاویر ماهوارهای از پوشش درختچهای در شبه جزیره یامال در شمال غربی سیبری را تجزیه و تحلیل کرد، نشان داد که پوشش گیاهی این منطقه با وجود افزایش دمای تابستان، در جایی که بین سالهای ۱۹۸۶ تا ۲۰۱۶ افزایش ۷۵ درصدی در جمعیت گوزنهای شمالی داشته است، ثابت مانده است.
گوزنهای شمالی گلسنگ و گیاهان دیگر را میخورند. همچنین آنها را زیر پا میگذارند تا مطمئن شوند که پوشش گیاهی خیلی ضخیم نیست و این باعث میشود زمین سردتر شود. پوشش گیاهی ضخیم روی زمین گرمای زیادی را به دام میاندازد. اگر برگ و علف وجود نداشته باشد، زمین بیشتر یخ میزند و در زمستان زودتر یخ میزند. پرورش گوزن شمالی، علیرغم چالشهای ناشی از تغییرات اقلیمی، پاسخی برای حفظ مناظر باز هم در توندرا و هم در جنگلهای شمالی است.
نحوه چرای گوزن شمالی نیز بر اثر آلبیدو که ظرفیت برف و یخ برای انعکاس گرما است، تأثیر میگذارد. تحقیقات نشان میدهد که درختچهها ذوب برف را در بهار تسریع میکنند، زیرا گرما را به دام میاندازند و گرما را از طریق شاخههای تیره خود که بالای برف امتداد یافته اند تولید میکنند. با از بین بردن بوته ها، گوزن شمالی ممکن است به کند کردن ذوب کمک کند، پوشش برف و اثر مهم انعکاس نور خورشید و خنک کننده آن را حفظ کند. به گفته محققان، این ممکن است به ویژه در تاندرای باز، جایی که درختی برای سایه انداختن و خنک کردن برف وجود ندارد، مهم باشد.
تغییرات اقلیمی در سالهای اخیر چالشهای جدی را برای گلهداری گوزنهای شمالی ایجاد کرده است که منجر به رویدادهای بیشتر باران بر برف و به دنبال آن سرمای ناگهانی یخبندان شده است که باعث ایجاد برف سخت با یخ در بالای آن میشود.
چنین شرایطی در شمال فنلاند در زمستان ۲۰۱۹-۲۰۲۰ حاکم بود، زمانی که پوشش برف در شمال فنلاند بسیار ضخیم و سنگین بود و حاوی لایههای یخی بود.
برف، یخی و سخت باعث شد شرایط چرا بدتر شود، زیرا یخ گلسنگ را که غذای اصلی گوزن شمالی در زمستان است به دام انداخته است. گوزن شمالی قادر به حفاری در یخ برای یافتن غذا نیست. زمستان ۲۰۱۹-۲۰۱۹ برای گله داری گوزن شمالی فاجعه بود.
برای جلوگیری از گرسنگی، برخی از گلهداران، شروع به جمعآوری حیوانات خود کردهاند و در زمستان آنها را پشت حصار نگه میدارند تا در صورت بدتر شدن شرایط، بتوانند به راحتی غذای کمکی مانند یونجه و گلوله برای آنها تهیه کنند.
با این حال، اگر گوزنهای شمالی به طور فزایندهای محدود شوند، میتواند خبر بدی برای آب و هوا باشد، زیرا تحقیقات نشان میدهد که پرسه زدن آزادانه و زیر پا گذاشتن گوزنهای شمالی قویترین تأثیر را در جلوگیری از ایجاد بوتهها و گرم شدن سطح دارد.
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
بازگشت ترامپ به کاخ سفید چه تاثیری بر سیاستهای آمریکا در قبال ایران دارد؟
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
گفتوگو با علی کاظمی، از ورودش به بازیگری تا نقشهای مورد علاقهاش
رضا جباری: درگفتوگو با «جام جم»: