به همین‌دلیل از سال گذشته تاکنون و پس از گذشت ۳۰سال تجارت ایران با این کشور صعودی شد، این درحالی‌است که تا پیش از دولت سیزدهم هیچ‌گاه دو دولت میلی به افزایش تعاملات و تبادلات تجاری با هم نداشتند. مجموع روابط تجاری ایران با تاجیکستان در ۱۵سال‌گذشته (۱۳۸۶ تا ۱۴۰۰) فقط دومیلیون و ۷۱۳هزار و ۹۳۳ تن کالا به ارزش دومیلیارد و ۵۸۳میلیون و ۷۳۵هزار و ۸۹ دلار بود که سهم صادرات ایران به تاجیکستان دومیلیون و ۵۲۷هزار و ۹۳۷ تن کالا به ارزش دومیلیارد و ۲۰۷میلیون و ۳۶۹هزار و ۶۵۱ دلار بوده و واردات از تاجیکستان نیز ۱۸۵هزار و ۹۹۶ تن کالا به ارزش ۳۷۶میلیون و ۳۶۵هزار و ۴۳۸ دلار بوده است.با وجود توافق‌نامه‌های زیادی که همواره بین دو کشور بسته می‌شد و در عمل هیچ‌گاه به اجرا نمی‌رسید، سرانجام پس از ۹سال امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور این کشور به ایران سفر کرد و از این رو کارشناسان و تحلیلگران این افزایش تبادلات اقتصادی و سیاسی را به مثابه آغازی بر بهار تجارت بین دو کشور قلمداد می‌کنند.
ظرفیت ۵۰۰میلیون دلاری تجارت تهران و دوشنبه
معاون امور بین‌الملل اتاق ایران گفت: حجم تجارت ایران وتاجیکستان به ۲۵۰دلاررسیده است که تاچند سال آینده و با ظرفیت‌های موجود به هدف‌گذاری ۵۰۰میلیون دلاری دست می‌یابیم.حامد عسگری گفت: توسعه همکاری‌ها با کشورهای منطقه از اولویت‌های اتاق ایران بوده و خوشبختانه در حال پیشرفت است. وی خاطرنشان کرد: کاهش تعرفه‌های گمرکی براساس توافق دو کشور نیز از دیگر خواسته‌های تجار بوده و همچنین تسهیل رفت‌وآمدهای تجاری و با هزینه کمتر میان دو کشور مد نظر است.
جزئیات تجارت در یک‌سال اخیر
براساس آمارهای گمرک در ۹ماهه سال‌جاری تجارت بین ایران و تاجیکستان به ۲۴۹هزار و ۵۴۸تن و ۷۵کیلوگرم کالا به ارزش ۲۳۸میلیون و ۲۸هزار و ۳۴۰ دلار می‌رسد، این درحالی‌است که در همین بازه زمانی در سال گذشته تجارت دو کشور به ۱۸۰هزار و ۵۳۶ تن و ۴۹۱ کیلوگرم کالا به ارزش ۱۷۱میلیون و ۵۱۱هزار و ۴۴۵ دلار رسیده بود. بنابراین، این میزان نشان‌دهنده آن است که تجارت بین تهران و دوشنبه در یک‌سال اخیر چه به لحاظ وزنی و چه به لحاظ ارزشی با رشدی ۴۰ درصدی روبه‌رو بوده است.
افزایش ۴۵ درصدی صادرات
این آمارها نشان می‌دهد در ۹ماهه سال‌جاری ۲۳۰هزار و ۷۳ تن و ۹۰۸ کیلوگرم کالای ایرانی به ارزش ۱۸۸میلیون و ۲۰۱هزار و ۴۰۱ دلار به این کشور صادر شده، این درحالی‌است که در همین بازه زمانی در سال گذشته ۱۶۰هزار و ۴۶۹ تن و ۹۱۸ کیلوگرم کالای ایرانی به ارزش ۱۱۴میلیون و ۱۶۲هزارو۲۵۴ دلار صادر شده بود. بنابراین، این میزان نشان‌دهنده آن است که صادرات کالاهای ایرانی به دوشنبه در یک‌سال اخیر با رشدی حدودا ۴۵درصدی به لحاظ وزنی و با رشد ۱۸درصدی به لحاظ ارزشی روبه‌رو بوده است.
واردات از تاجیکستان کاهشی بوده است
همچنین طی این بازه زمانی ۱۹هزار و ۴۷۴ تن و ۱۶۷کیلوگرم کالا از مبدا تاجیکستان به ارزش ۴۹میلیون و ۸۲۶هزار و ۹۳۹کیلوگرم وارد شده، این درحالی‌است که در همین بازه زمانی در سال گذشته ۲۰هزار و ۶۶ تن و ۵۷۳کیلوگرم کالا به ارزش ۵۷میلیون و ۳۴۹هزار و ۱۹۱ دلار از این کشور وارد شده بود. بنابراین، این میزان نشان‌دهنده آن است که واردات کالا از تاجیکستان در یک‌سال اخیر با کاهش ۳ درصدی به لحاظ وزنی و با کاهش ۱۳درصدی به لحاظ ارزشی روبه‌رو بوده است. از طرف دیگر باید به این نکته اشاره کرد که طی ۹ماهه سال‌جاری تراز تجاری ایران با تاجیکستان ۱۳۸میلیون و ۴۰۰ هزار دلار به نفع ایران است.
مهم‌ترین کالاهای صادراتی و وارداتی
طی ۹ماهه سال‌جاری پنج قلم کالای اول صادراتی ایران به تاجیکستان شامل میله‌های آهنی یا فولادی گرم نوردشده، پسته با پوست تازه و خشک، سایر رنگ‌ها و ورنی‌ها، کامپاند پلی‌اتیلن ویژه روکش سیم و کابل و کفپوش‌های غیرمخملی‌باف بوده است. از طرف دیگر اما پنج قلم کالای اول وارداتی ایران از تاجیکستان نیز شامل سایر پنبه حلاجی‌نشده، صفحه، ورق و نوار از نیکل غیرممزوج، نخ یک‌لا از الیاف شانه‌زده، سایر مواد دباغی غیرآلی و صفحه و ورق از پلیمرهای اتیلن است.
