زنگ خطر ناترازی بنزین به صدا درآمد

حامد صاحب‌هنر، کارشناس انرژی دراین باره گفت: مشکلی که در حوزه انرژی به‌طور خاص در دهه‌های گذشته داریم، این است که حکمرانی ما در این حوزه دچار ناترازی بوده است؛ یعنی اگر ناترازی در تقاضا داریم، ناشی از ناترازی در سبک حکمرانی در حوزه انرژی است. این‌که به صورت مداوم به فکر این بودیم که دنبال پروژه‌های بزرگ در سمت عرضه و با نگاه دولتی باشیم که این موضوع اشکالات زیادی دارد. این کارشناس اقتصاد انرژی معتقد است سیاست‌های اشتباه باعث شده خودمان را از ظرفیت‌های مردمی و بخش خصوصی و پروژه‌های کوچکی که افراد می‌توانستند با سرمایه‌های خرد وارد آن شوند، محروم کنیم و برای حوزه مصرف و تقاضا هیچ متولی خاصی قرار ندادیم.
     
واردکننده بنزین می‌شویم
آمارها نشان می‌دهد، ایران اولین دارنده ذخایر نفت و گاز دنیاست اما برنامه‌ریزی نادرست باعث می‌شود کشورمان دوباره به یک واردکننده بنزین تبدیل شود. برخی کارشناسان بر این باورند با این روند چند سال دیگر واردکننده گاز هم خواهیم شد.هادی بیگی‌نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرنگار جام‌جم با اشاره به مشکلات در زمینه ناترازی بنزین و تاثیر موتور خودروهای تولیدی در مصرف بالای سوخت، گفت: عدم بهینه‌سازی مصرف انرژی و کیفیت نامطلوب خودروهای داخلی از‌جمله دلایل ناترازی بنزین در کشور قلمداد می‌شوند و باید براین دوبخش تمرکز کنیم تابه حل معضل ناترازی بنزین برسیم.این نماینده مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: خودروهای داخلی ما مصرف بسیار بالایی دارند؛ این طبیعی است که برخی اوقات می‌گوییم مصرف ما بالاست و ما تولید داریم و این تولید به مصرف می‌رسد و نهایتا ناترازی به‌وجود می‌آید.
 
فرهنگ سازی مصرف بنزین
عضو کمیسیون انرژی با تاکید مجدد بر این نکته که خودروهای داخلی مصرف بالایی دارند، بیان کرد: طی ۱۰سال گذشته میزان مصرف خودروهای تولید شده در کشور هیچ تغییری نداشته و این به این معناست که علم روی مصرف خودروها هیچ اثری نداشته و همانی که بودیم هستیم.بیگی‌نژاد بیان کرد: بخش دیگری از این موضوع فرهنگی است، لذا همه مردم باید بپذیرند که برخی از کارها را به لحاظ مصرف بالای سوخت انجام ندهند. یعنی از وسایل حمل‌و‌نقل عمومی برای تردد شهری استفاده کنیم تا بنزین کمتری در کشور مصرف شود.وی با بیان این‌که باید به بهینه‌سازی مصرف انرژی توجه داشته باشیم، بیان کرد: همچنین باید روی قاچاق نظارت بیشتری داشته باشیم و موارد مربوط به قاچاق سوخت در کشور را جدی‌تر بگیریم. به‌عنوان مثال وقتی ما گازوییل را با نرخ ۳۰۰ تومان به دست مردم می‌رسانیم و این گازوییل بیرون از مرزها ۵۰ هزار تومان قیمت پیدا می‌کند، دیگر هر عقل فریبکاری خواهد گفت، می‌تواند از این موضوع سود کسب کند. بنابراین باید جلوی قاچاق سوخت در کشور گرفته‌شود.

راهکارهای غیر‌قیمتی  کنترل مصرف بنزین
آمارها نشان می‌دهد سالانه حدود ۱۰ تا۱۵میلیون لیتر به میزان ناترازی بنزین افزوده می‌شود؛ یعنی تقریبا سالی سه میلیارد دلار. در واقع اگر خودروی باکیفیت و کم‌مصرف هم تولید کنیم شاهد افزایش مصرف بنزین خواهیم بود منتها از میزان ناترازی و شکافی که ایجاد می‌شود کاسته خواهد شد.یکی ازراهکارهایی‌که کارشناسان عنوان‌می‌کنند اسقاط خودرو است. اگرسالانه ۱۰۰هزارخودرو اسقاط شود نیم میلیون لیتر ناترازی بنزین ازبین می‌رود. البته راهکار دیگری هم وجوددارد که آن هم پالایشگاه‌سازی است اما باید توجه داشت برای یک پالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای ۱۰ تا۱۵میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیازاست که اگر درکنار آن سیاست‌های کنترل مصرف به کار گرفته نشود دوباره پس ازچند سال نیازمند یک پالایشگاه دیگر خواهیم بود. به نظرمی‌رسد درشرایط فعلی توسعه سی‌ان‌جی، ال‌پی‌جی، سوخت‌های جایگزین و توسعه حمل‌و‌نقل عمومی باید به‌عنوان یک هدف تعیین شود.درواقع دولت می‌تواند با سیاست‌های غیرقیمتی مصرف بنزین را مدیریت کند.