*** نباید تمام مشکلات و چالش‌های درونی را به بیرون از کشور نسبت دهیم
سید احسان هاشمی از فعالان دانشجویی در ابتدا با اشاره به این مطلب که در وهله نخست باید دید نگاه ما به انتخابات از چه جهتی است، گفت: انتخابات و انتخاب کردن حق طبیعی هر یک از افراد است تا بتوانند در محیط پیرامونی خود تغییراتی ایجاد کنند.
وی با بیان این‌که شرکت در انتخابات را یک حق می‌دانم، افزود: آنچه بین موافقین مشارکت در انتخابات مطرح است، این مساله است که آنها انتخابات را تکلیف و وظیفه می‌دانند و به صورت شکلی و فارغ از ماهیت انتخابات به این امر نگاه می‌کنند. اعتقاد دارم که در وهله اول انتخاب یک حق است و باید دید که آیا ما این حق را به مردم داده‌ایم که پیرامون مسائل زندگی خود بتوانند نظر دهند؟ آیا ما به مردم خود این اجازه را داده‌ایم درباره پوشش و سبک زندگی خود نظر دهند؟
*انتخابات را به حضور فیزیکی مردم تقلیل داده‌ایم
این فعال سیاسی دانشجویی با اشاره به این‌که به لحاظ ماهیتی امکان اظهارنظر را از مردم گرفته‌ایم و به آنها اجازه عرض‌اندام فکری و تفکری نداده‌ایم، تصریح کرد: اکنون که به بحث انتخابات مجلس در ۱۱ اسفند رسیده‌ایم، می‌گوییم همه بیایند رای دهند. این یعنی ما صرفا بحث شکلی انتخابات را از مردم مطالبه می‌کنیم و انتخابات را به حضور فیزیکی افراد در عرصه تقلیل دادیم. درواقع ما حضور فیزیکی مردم را می‌خواهیم اما حضور فکری اقشار جامعه را نمی‌خواهیم.
هاشمی در مقابل با اشاره به سخنان معروف‌خانی درخصوص مشروعیت حکومت از جانب خداوند، اظهار کرد: زمانی که مقبولیت از طرف مردم نبود، حضرت امیر(ع) نه مایل به خلافت بودند و نه امکان آن وجود داشت. مشروعیت و مقبولیت در کنار هم باعث حکومتداری می‌شود. من درباره جمهوری اسلامی و مشروعیت حاکمیت جمهوری اسلامی نظری ندارم؛ چون در علم و سواد من نیست و مجتهدین باید نظر دهند اما درباره مقوله اجتماعی و سیاسی مقبولیت جمهوری اسلامی باید گفت که مقبولیت امری نسبی است و در زمان‌های مختلف دائما در حال نوسان است و تغییر می‌کند.
وی ادامه داد: در بهار ۵۸ مقبولیت جمهوری اسلامی ۹۸ درصد بود. سؤال من این است که ما در آن زمان عینیتی از مقبولیت دیدیم اما اکنون در باب مسأله مقبولیت چه سنجه مشخصی داریم که با آن آمار کمی ارائه داده و بگوییم مقبولیت جمهوری اسلامی چند درصد است؟ اگر الان در وضعیت سیاسی اجتماعی خوبی قرار داشتیم، دیگر بحث مشارکت برای حاکمیت چالش نبود. صرف این‌که در حال حاضر ما مشارکت را چالش می‌دانیم؛ یعنی ما در این زمینه معضل و تناقضاتی در بحث مقبولیت اجتماعی داریم.
*موافقان را تبدیل به مخالف کرده‌ایم
این فعال سیاسی دانشجویی در عین حال تاکید کرد: البته منتقدینی هستند که عدم شرکت در انتخابات را به مثابه عدم مقبولیت نظام نمی‌دانند، بله این امر هم درست است اما نباید از این غافل شد که این دو در طول هم هستند و نمی‌توان اینها را خیلی بی‌ربط به هم دانست. بخش زیادی از مردم ما سیاسی نیستند و دنبال زندگی کردن هستند. ما حتی برای آن دسته از مردم که سیاسی نبوده و دنبال عرض اندام سیاسی نیز نیستند هم نتوانستیم کاری کنیم. کما این‌که در این سال‌ها با تلاش ستودنی و سرعت زیاد، تمام موافقان را تبدیل به مخالف کردیم.
هاشمی با بیان این‌که هیچ‌کس نافی این امر نیست که تمام افراد می‌توانند نظر دهند و در انتخابات شرکت کنند اما از سمت برگزارکننده کاندیدایی برای توده مردم در نظر نمی‌گیریم، تاکید کرد: افرادی که الان مخالف مشارکت در انتخابات هستند، چندین تفکر دارند. دلایل برخی بحث اقتصادی است، دلایل برخی نبود چهره‌های سیاسی مطلوب است، دلایل برخی بحث ناکارآمدی است و یک‌سری از مردم هم که تعدادشان کم نیست، می‌گویند اگر سه مولفه یادشده یعنی کارآمدی، اقتصادی و چهره‌های مطلوب هم محقق شود باز هم در انتخابات شرکت نمی‌کنند؛ چراکه ما در طول ۴۴ سال هیچ‌کدام از حرف‌های این افراد را نشنیدیم.
وی در واکنش به سخنان معروف‌خانی درخصوص دشمنان جمهوری اسلامی و اثرش بر انتخابات بیان کرد: نباید تمام نقصان و چالش درون کشور را به بیرون کشور نسبت دهیم. باید بپذیریم ما هم کاستی داشتیم و اگر چندین هزار نفر کف خیایان مسأله‌ای را ولو به اشتباه فریاد می‌زنند، آنها هم شهروندان کشور هستند.
هاشمی در مقابل با طرح این پرسش که آیا همه کاندید مطلوب در انتخابات دارند؟ بیان کرد: کاندیدای مطلوب از نظر من کسی است که بتواند حرف من را منتقل کند و اگر حرف من را انتقال داد، قدرت اثر هم داشته باشد. از طرفی من در مشارکتی شرکت می‌کنم که بدانم بعد از انتخاب، تمام وجوه زندگی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی من در اختیار کسی است که به او رای دادم. مشکل اساسی کشور ما و منتقدین بر این است که اساسا رای من چند درصد تاثیر دارد؟
*بخشی از مردم کاندیدای مطلوب خود را نمی‌بینند
وی ادامه داد: معتقدم بخشی از مردم کاندیدای مطلوب خود را نمی‌بینند و در انتخابات شرکت نمی‌کنند، بخشی از مردم اثر رای خود را نمی‌بینند و در انتخابات شرکت نمی‌کنند و بخشی از مردم فارغ از این بحث‌ها، به خاطر مسائل معیشتی و اقتصادی در انتخابات شرکت نمی‌کنند. قسمتی از مردم هم به خاطر قهر سیاسی در مسائل کشور در انتخابات شرکت نمی‌کنند. اگر می‌خواهیم کشور را به سمتی ببریم که برای آن راه‌حل پیدا کنیم، ابتدا این چهار گروه را بررسی کارشناسی کنیم. دید باز و درستی داشته و انتقادپذیر باشیم.
این فعال سیاسی تاکید کرد: باید بپذیریم در تمامی این مسائل، چالش و نقصان داریم و شرایط سیاسی و اجتماعی کشور ما نرمال نیست. اگر قرا است در عرصه سیاست مشارکت داشته باشیم، باید بپذیریم افراد دارای سیاست گوناگون و متفاوت از ما هم حرف زنند. تا زمانی که ما به دنبال این هستیم که سیاست‌ها و ایدئولوژی‌های خود را به مردم عرضه کنیم و از طرف دیگر حرف آنها را نشنویم، در یک لوپ معیوبی می‌ایستیم که به وضعیت اکنون می‌رسد.
هاشمی تاکید کرد: اگر نگذاریم مردم در رسانه‌ها، روزنامه‌ها، فضاهای مجازی، دانشگاه و پژوهشگاه و توده عام مردم در محیط‌هایی که به آنها تعلق دارد، حرف‌های واقعی و بدون سانسور بزنند، شرایط به گونه‌ای می‌شود که مردم حرف‌شان را در عرصه خیایان خواهند زد و این همان چیزی است که ما آن را نمی‌خواهیم؛ اما عده‌ای اقتدارگرا در درون کشور آن‌قدر دایره سیاست را تنگ کرده‌اند که راهی جز پرخاش نخواهند گذاشت.
*** شرکت مردم در انتخابات زینتی نبوده و در راستای تغییر شرایط است
حمیدرضا معروف‌خانی، دبیر سیاسی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان هم با حضور در این مناظره ضمن تشریح دیدگاه‌های خود درخصوص انتخابات با بیان این‌که جمهوری اسلامی ایران از ابتدای تاسیس، خود را حکومت الهی می‌دانست. ما اساسا حکومت الهی را طوری تعریف می‌کنیم که باید دو رکن اساسی داشته باشد؛ اولا این حکومت الهی باید مشروعیت از طرف خداوند داشته باشد و ثانیا موازی با آن، باید حمایت مردمی و پشتیبانی مردمی داشته باشد. کما این‌که ما در تاریخ صدر اسلام مشاهده کردیم که در زمان حضرت علی(ع) صرفا تایید الهی منجر به نصب حکومت نشد و زمانی حکومت ایشان تشکیل شد که مردم خواستار تشکیل آن بودند.
وی با اشاره به این‌که شرکت در انتخابات هم حق و هم تکلیف است، تاکید کرد: درباره جمهوری اسلامی هم همین امر صدق می‌کند. ما نظامی داریم که در راس آن ولایت فقیه است. در رکن دوم تشکیل این نظام خواست مردم در سال ۵۷ و بهار ۵۸ بود که یک ساختار جمهوری اسلامی شکل گیرد. در این سال‌ها سلایق و نگاه‌های مختلف بر کشور حاکم بوده و چه از ابتدای انقلاب و چه در سال‌های اخیر بروز و ظهور داشته است.
معروف‌خانی در مقابل این سخنان هاشمی تاکید کرد: آنچه کاملا مشخص است و تاریخ آن را گواه می‌کند، این است که آیا نگاه ما به انتخابات زینتی بوده یا این‌که درصدد ایجاد تغییر بوده‌ایم؟ واقعیت این است که شرکت مردم در انتخابات نه زینتی بلکه در راستای تغییر در کشور بوده است. اما فضایی که جدیدا طی یک تا دو سال اخیر ایجاد شده، محل بحث است. فضایی که اگر از قبل هم بود، اکنون پررنگ تر شده است. این امر به مولفه ناکارآمدی در بحث انتخابات و از سوی دیگر جنگ ترکیبی شناختی که علیه جمهوری اسلامی رقم خورده، نیز بازمی‌گردد.
*اساس انتخابات را بر مبنای تکلیف می‌دانیم
این فعال سیاسی دانشجویی با تاکید بر این‌که ما نه تک‌بعدی بلکه دوبعدی به مسأله حق و تکلیف شرکت در انتخابات نگاه می‌کنیم، خاطرنشان کرد: ما انتخابات را حق مردم می‌دانیم؛ چون مردم در زندگی فردی و اجتماعی حق انتخاب دارند. در این ۴۵ سال با برگزاری ۳۹ انتخابات با موضوعات مختلف این امر به کمال رقم خورده است. اساسا انتخابات را تکلیف می‌دانیم؛ چون کشوری داریم که به خواست مردم، مسئولان تعیین می‌شوند و آنجایی که حق شما از طرف خودتان مورد استفاده قرار نگیرد، سلیقه شخص دیگری مدیریت کشور را رقم می‌زند و این امر نارضایتی بعدی را برای شما ایجاد می‌کند.
وی در واکنش به سخنان هاشمی درخصوص مقدار مقبولیت جمهوری اسلامی درخصوص شرکت مردم در امر انتخابات ادامه داد: اساسا مقبولیت انتخابات سراسری دنیا با چه سنجه‌ای سنجیده می‌شود و اساسا ساختار حاکمیتی آنها با چه سنجه‌ای بررسی می‌شود؟ حداقل جمهوری اسلامی در ۴۵ سال، یک رای‌دهی داشته است و بیش از ۹۸ درصد مردم به آن رای داده‌اند ولی سایر کشورها چطور؟ آیا تمام کشورهایی که عموما در غرب هستند و دموکراسی را مطرح می‌کنند، نظام سیاسی خود را به انتخابات گذاشتند؟
*مجلس یازدهم تحولات مثبتی را رقم زد
معروف‌خانی با طرح این پرسش که چند درصد مردم در اعتراضات سال قبل کف خیابابان بودند؟ گفت: آیا صدای آن افرادی که حرفی برای گفتن داشتند، شنیده نشد یا مسأله اصلی خرابکاری بود؟ در وقایع سال قبل با استناد به تاریخ و ... می‌توان با قاطعیت گفت هیچ برخورد اسلحه و... با افرادی که سخن مخالف داشتند، انجام نشد. آیا قائل به این هستیم آنها که در کف خیابان بودند، خرابکاری انجام دادند؟ عبارت «آب خوردن ما هم سیاسی است» از امام ما است. عبارت دقیقی است که کمتر از سیاستمداران دنیا می‌توان پیدا کرد.
این فعال سیاسی دانشجویی تاکید کرد: اختلاف‌نظر ما آنجایی است که در هشت سال قبل دانشگاه سیاست‌زده شده و تشکل دانشجویی و فعالیت سیاسی، صرفا به فعالیت سیاسی محدود نمی‌ماند. سال قبل شاهد خرابکاری در دانشگاه‌ها بودیم.
معروف‌خانی با اشاره به این موضوع که به عنوان قشر نخبگانی اینجا دعوت شدیم تا بحث گفتمانی کنیم، افزود: ما وظیفه داریم واقعیات را تبیین کنیم. واقعیت این است که انتخابات منشأ اثر بوده و همواره تغییر در مرز مدیریت کشور ایجاد کرده است. قیاس اهم فعالیت‌های مجلس دهم با یازدهم، همین امر را نشان می‌دهد. نمایندگان مجلس یازدهم انتخاب مردم بودند که باعث شد تغییرات مثبتی اعم از تصویب قانون ساخت یک میلیون مسکن در سال، قانون تسهیل صدور مجوز کسب و کار، سند راهبردی قراردادهای بین‌المللی، قانون رتبه‌بندی معلمان و... در کشور رخ دهد.
وی تاکید کرد: چالش این است که ما به طور جدی درگیر مسأله معیشت در کشور هستیم اما این وضع حاصل چه نوع سیاستی است؟ تورم کشور و بنگاه‌داری بانک‌های خصوصی حاصل کدام نگاه عالی است که اوضاع معیشت ما در مدل راهبرد اقتصاد به این شکل شده است؟ مردم در این سال‌ها به خواسته خود رای دادند و ما شاهد تغییرات ایجادشده هستیم.
معروف‌خانی در پایان اظهار کرد: من و هیچ‌کس دیگر نمی‌تواند این امر را کتمان کند که دشمن با تمام توان خود به دنبال خارج کردن مردم از صحنه‌های کشور است. باید این مسأله را در نظر داشته باشیم که اصلاح و تغییر مسائل زمانبر است. باید گزارش توفیقاتی که در عرصه اقتصادی حاصل شده را به مردم ارائه دهیم موضوعاتی نظیر این‌که شاخص اقتصادی ما مثبت شده، ۷ درصد رشد داشتیم، نرخ رشد تورم ما منفی است و نمی‌توان آن را ناگهان به صفر رساند. نباید از این مسائل غفلت کرد و باید آنها را دید.
دانشیار حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بین‌الملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بین‌الملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
محمد نصرتی در گفتوگو با جامجم مطرح کرد؛
