آمارها بیانگر آن است که طی سال میلادی گذشته ایران توانسته فروش نفت خودرابه میزان دوران قبل ازتحریمها بسیار نزدیک کند. گازنیزبیشتر ازدوران غیرتحریمی صادر شد.این شواهد نشاندهنده خنثیسازی تحریمهاست که اهمیت بالایی دارد.درباره اینکه ایران در۳۰ماه گذشته چه اقداماتی درحوزه نفت و گاز انجام داده با محمدعلی قدیری، کارشناس انرژی به گفتوگو نشستهایم.
صندوق بینالمللی پول در حالی رشد اقتصادی ۵.۴درصدی رابرای کشورمان طی سال گذشته میلادی اعلام کرد که بسیاری از کشورهای دنیا شرایط خوبی به لحاظ این شاخص درسال موردبحث نداشتند.بهطورمثال،اقتصادهای منطقه خاورمیانه بهطور متوسط درسال گذشته میلادی رشد ۲درصدی داشتند. کشورهای درحال توسعه نیز بهطورمتوسط رشد۴.۱درصدی درسال۲۰۲۳ داشتند. بر این اساس، اقتصاد ایران بیشتر از متوسط اقتصادهای همردیف با خود رشد کرده است.
محمدعلی قدیری،کارشناس انرژی دراینباره توضیح داد: ارائه خدمات فنی ومهندسی به دیگر کشورها نیزسیاست درستی است که در دولت فعلی پیگیری شده است.این سیاست مزیتهای زیادی برای کشور دارد و ارزآوری بالایی برایمان به ارمغان میآورد و توانستهایم با کمک به صادرات خدمات فنی ومهندسی درکنار پالایشگاهداری فراسرزمینی، بازارسازی تضمین شدهای داشته باشیم. همچنین تمرکز بعدی ایران بر پالایشگاههای کوچک بوده که این پالایشگاهها،واحدهای خردوخصوصی است که تحریمپذیری کمتری نسبت به مجتمعهای بزرگ و صنعتی و بخش دولتی کشورهادارد.گفتنی است سیاست فروش نفت به این پالایشگاهها بهدرستی توسط وزارت نفت دنبال شد.
قدیری درخصوص گزارش صندوق بینالمللی پول مبنی بررشد اقتصادی ۵.۴درصدی کشورکه عمدتا براثرموفقیت درفروش نفت و گاز کشور به دست آمده، تصریح کرد: طی سالهای اخیر بهدلیل تحریمها، روشهای فروش نفت چندان آشکار نبوده است.
وی ادامه داد:ازآنجایی که گاز ازطریق خطوط لوله صادرمیشود،خاصیت تحریمپذیری بالایی ندارد.دراینجا بیشترموضوع بازگشت ارز حاصل ازفروش گازمطرح است.عمده فروش گازکشورنیزبه عراق است.درزمینه تسویه مالی با این کشور ابتکاری داشتیم که حتما باید ادامه پیدا کند.دراین روش،درمقابل صادرات گازبه عراق، نفت کوره دریافت میکنیم که قابل فروش درکشورهای دیگر از جمله امارات و سنگاپور است و ارز آن را دریافت میکنیم.
قدیری درخصوص سهامداری درپالایشگاههای فراسرزمینی وفروش نفت به پالایشگاههای کوچک درشرق آسیا خاطرنشان کرد: به دلایل امنیتی، آمار دقیقی درمورداینکه چقدرازنفت کشوربه پالایشگاههای فراسرزمینی صادرمیشود،دردسترس نیست اما این روش اقدام درستی است و تحریمناپذیری نفت را درپی دارد.مامبتکر فروش نفت و گاز در زمان تحریم شدهایم.
وی ادامه داد:ارائه خدمات فنی ومهندسی به دیگر کشورهانیز سیاست درستی است که دردولت فعلی پیگیری شده است. این سیاست مزیتهای زیادی برای کشور دارد وارزآوری بالایی برایمان به ارمغان میآورد.همچنین توانستهایم با کمک به صادرات خدمات فنی ومهندسی درکنار پالایشگاهداری فراسرزمینی،بازارسازی تضمینشدهای داشته باشیم.تمرکز بعدی ایران برپالایشگاههای کوچک بوده که این پالایشگاهها،واحدهای خرد وخصوصی است که تحریمپذیری کمتری نسبت به مجتمعهای بزرگ وصنعتی و بخش دولتی کشورها دارند. سیاست فروش نفت به این پالایشگاهها نیز بهدرستی توسط وزارت نفت دنبال شد.
وی درخصوص استفاده ازظرفیتهای دانشبنیانی کشوردرشرایط تحریمی خاطرنشان کرد:بهرهبردن ازتوان داخلی ودانشبنیانی کشور قطعا نسبت به اینکه فناوریهارا ازخارج ازکشور وارد کنیم،صرفه اقتصادی بیشتری برایمان دارد.استفاده ازظرفیت دانشبنیانی کشور درنهایت به اعتبار یافتن دانشبنیانها منجرمیشود که مزیتهای زیادی برایمان دارد.قدیری گفت: درکنار توفیقی که در فروش نفت و گاز در شرایط تحریمی داشتهایم، باید به موضوع پالایشگاهسازی درداخل کشورنیز توجه ویژهای داشته باشیم. لازم است بخشی از درآمد خود را از محل فروش نفت و گاز به احداث پالایشگاه درداخل کشوراختصاص دهیم. این موضوع مهمی است که نباید از آن غفلت کنیم.وی تأکید کرد: فرآوردهها خاصیت تحریمپذیری بسیار کمتری نسبت به نفت و گاز دارد. به همین دلیل، سرمایهگذاری برای احداث پالایشگاهها در کشور از اهمیت بالایی برخوردار است.