تابستان ۱۴۰۰ نرخ بیکاری بهار ۱۴۰۰ معادل ۸.۸ درصد اعلام شد. در پاییز و پس از حدود پنج ماه از آغاز فعالیت دولت سیزدهم، نرخ بیکاری به ۸.۹درصد رسید. این شاخص در پاییز ۱۴۰۱ و بهار ۱۴۰۲ به ۸.۲ درصد رسید. در تابستان ۱۴۰۲ نرخ بیکاری ۷.۹ درصد را شاهد بودیم که در پاییز این سال این نرخ باز هم به میزان ۰.۰۳ درصد کاهش یافت. بنا بر اعلام مرکز آمار در پاییز ۱۴۰۲، برای سومینبار متوالی نرخ بیکاری کاهشی شد و به ۷.۶درصد رسید؛ در روزهای پایانی سال ۱۴۰۲ مرکز آمار ایران نرخ بیکاری زمستان را ۸.۶ درصد اعلام کرد که نسبت به زمستان ۱۴۰۱ با کاهش ۱.۱درصدی مواجه شده است.
احیای واحدهای راکد و نیمهفعال، برگزاری جلسات شورای اشتغال با حضور رئیسجمهور و توسعه سامانه رصد شغل از جمله اقدامات دولت برای کاهش بیکاری در کشور است؛ همچنین دولت برای ایجاد سالانه یک میلیون شغل در سال برنامهریزی کرده بوده که در دو سال گذشته این مهم محقق شده است. کارشناسان معتقدند از توجه به تولید داخل، احیای واحدهای راکد و بازگشت شاغلان، رونق و رشد اقتصادی در بخشهای مختلف، بهبود صادرات، مدیریت واردات کالاهای دارای تولید مشابه داخل، بهبود مستمر فضای کسبوکار و تسهیل صدور مجوزها میتوان یاد کرد که سبب شد میزان اشتغال جدید رکورد تاریخی ثبت کند.
در سالی که گذشت، یکی از شاخصهایی که بهبود خوبی را تجربه کرد، مربوط به نرخ بیکاری فارغالتحصیلان است که این پیام را میدهد که چه تعداد از جمعیت شاغلان و بیکاران فارغالتحصیل هستند و تحلیلهای آن برای کیفیبودن بازار کار بسیار مهم است که در سه فصل ابتدایی سال ۱۴۰۲ کاهشی بوده است.
این نشان از کیفیت شغلهای ایجاد شده در بازار دارد. آخرین آمار حکایت از کاهش نرخ بیکاری ۲/۱ درصد از جمیعت ۱۵ساله و بیشتر فارغالتحصیل آموزش عالی دارد. نرخ بیکاری این افراد در زمستان ۱۴۰۲ به ۶/۱۱درصد رسید که این عدد نسبت به پاییز ۱۴۰۲ با افزایش ۲/۰درصدی مواجه شده است.
رصد حوزه اشتغال در زمستان ۱۴۰۲
در نهایت نیز آخرین آمار مرکز آمار ایران نشان میداد که در سال ۱۴۰۲ نرخ بیکاری ۸.۱ درصد بود و این نرخ کمترین نرخ بیکاری سالانه در دهههای اخیر است. خالص شغل ایجادی دولت در سال گذشته ۷۷۵ هزار نفر بود. به این واسطه نرخ مشارکت اقتصادی ۰.۴ درصد افزایش داشت. ۱.۲ درصد کاهش نرخ بیکاری فارغالتحصیلان را شاهد بودیم. ۸/۰ درصد نرخ اشتغال ناقص و ۱.۸ درصد نرخ بیکاری جوانان کاهشی شد.
در آخرین آمار مرکز آمار ایران در خصوص نتایج طرح آمارگیری نیروی کار که در زمستان ۱۴۰۲ صورت پذیرفت، بررسی نرخ بیکاری افراد ۱۵ساله و بیشتر نشان میدهد که ۸.۶ درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار)، بیکار بودهاند. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص، نسبت به فصل مشابه سال قبل (زمستان ۱۴۰۱)، ۱/۱درصد کاهش یافته است. بر اساس این گزارش، در زمستان ۱۴۰۲، به میزان ۴۰.۸ درصد جمعیت ۱۵ساله و بیشتر، از نظر اقتصادی فعال بودهاند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفتهاند. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است که این نرخ نسبت به فصل مشابه سال قبل (زمستان ۱۴۰۱) ۳ درصد افزایش یافته است. جمعیت شاغلان ۱۵ساله و بیشتر در این فصل ۲۴ میلیون و ۱۹۴ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۷۵۷ هزار نفر افزایش داشته است. بررسی اشتغال در بخشهای عمده اقتصادی نشان میدهد که در زمستان ۱۴۰۲، بخش خدمات با ۶/۵۳ درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. بخشهای صنعت با ۳۳.۵ درصد و کشاورزی با ۱۲.۹ درصد قرار دارند. نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ساله حاکی از آن است که ۲۲.۵ درصد از فعالان این گروه سنی در زمستان ۱۴۰۲ بیکار بودهاند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان میدهد این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (زمستان ۱۴۰۱) ۱.۷ درصد کاهش یافته است.
رشد اشتغال، رشد اقتصاد
احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد درباره وضعیت رشد اقتصادی اعلام کرده در مورد نرخ رشد سال ۱۴۰۰ که اولین سال دولت بود، میگفتند این ۴ درصد نرخ رشد، ناشی از این است که شرایط کرونایی به پایان رسیده است. وقتی آن نرخ رشد ۴ درصد در سال ۱۴۰۱ هم تکرار شد و در سال ۱۴۰۲ بالاتر از سالهای قبل شد، نشان داد که نرخ رشد اقتصادی، نه به شرایط خروج از دوران کرونا برمیگشت و نه یک اتفاق استثنایی و تصادفی است. برای پاسخ به این پرسش که آیا کیفیت این رشد واقعا ناشی از بهبود و رونق در اقتصاد است یا نه، شواهد مختلفی حکایت از آن دارد که اتفاقا رشد سال ۱۴۰۲ یکی از باکیفیتترین رشدهای اقتصادی تمام سالهای اخیر اقتصاد ایران است. از این رو آمارها نشان میدهد رشد اشتغال نتایج مطلوبی در اقتصاد دارد که مهمترین آن رشد اقتصادی است.