داستان مجموعه روزی روزگاری برادر، درباره شهدای مفقودالاثر هشت سال دفاعمقدس و عنایت حضرت امامرضا(ع) پیرامون آنهاست.شخصیت اصلی داستان، دکتر تدین، برادر یکی از فرماندهان جنگ است که سالهاست مفقودالاثر بوده و از آنجا که پشت سر این فرمانده حرف و حدیثهای زیادی وجود دارد، او نام خانوادگی خود را تغییر داده است. تدین که دکترای ژنتیک دارد در آستانه مهاجرت باخبر میشود که انگشتری متعلق به برادرش توسط کمیته مفقودین پیدا شده و او بهخاطر اینکه هویت خانوادگی خود را بفهمد از مهاجرت صرفنظر کرده و پیگیر انگشترمیشود. علیرضا جلالیتبار، آشا محرابی، علی اوسیوند، محمد صادقی، رحیم نوروزی، سیروس همتی، شیرین آقاکاشی و... در مجموعه روزی روزگاری برادر هنرنمایی کردهاند. این مجموعه در هشت قسمت ۴۰ دقیقهای به آهنگسازی فرید سعادتمند روی آنتن است.
قصههایی از مرکز ژنتیک
سجاد اسدی، تهیهکننده سریال در گفتوگو با جامجم درباره طرح اولیه قصه عنوان میکند: به طرح اولیه این قصه حدود پنج سال پیش در مرکز ژنتیک نور رسیدیم. طرح اولیه از خود بنده بود. درواقع به دنبال این بودیم قصههایی که در این مرکز رخ میدهد را روایت کنیم؛ قصههای زیادی که قابلیت تبدیلشدن به یک اثر سینمایی یا تلویزیونی را دارد. از چند قصه واقعی به این متن رسیدیم که درحالحاضر روی آنتن است. در ابتدای سریال نوشتهای با این محتوا بر تصویر حک میشود که این قصه در سال ۱۴۰۳ نمیگذرد همه آن براساس واقعیت نیست.
اسدی در این خصوص بیان میکند: سعی کردیم در این مدت از نکات علمی و مستندبودن ماجراهایی که در این مرکز رخ میدهد استفاده کنیم تا به طرح اولیه داستان رسیدیم. سپس داستان از سمت شبکه سه سیما به آستان قدس رضوی ارائه شد. آستان قدس رضوی و شهرداری تهران و بنیاد شهید خراسان کمک کردند که این سریال شکل بگیرد.وی ادامه میدهد: با توجه به شرایطی که وجود دارد و التهابی که شاید قصه داشته باشد بخشی از قصه را با تخیل نویسنده جلو بردیم تا خداینکرده برای کسی شبهه ایجاد نشود. کلیت قصه مستندهای واقعی از پروندههای کلینیک ژنتیکی نور است. این مرکز به موضوعات مختلف میپردازد و در زمینههای گوناگون پژوهش میکند اما شکلگیری آن مربوط به شناسایی DNA شهدای گمنام بودهاست.
نگاه خانواده شهدا
از اسدی میپرسیم در این مسیر با خانواده شهدا دیدار داشته؟ که وی توضیح میدهد: بهتازگی با عارف هاشمی، برادر شهید علی هاشمی صحبت کردم. ایشان قسمت اول را دیده بودند و نظر لطفشان را به آقای دکتر تولایی انتقال دادند. با ایشان که صحبت کردم خیلی ابراز خوشحالی کردند و دوستان شهید علی هاشمی در هویزه و اهواز و دیگران بازخوردهای خوبی به ما دادند. این تهیهکننده بیان میکند: در پژوهشی که چند سال پیش داشتیم با افراد شاغل در مرکز ژنتیکی نور و همچنین خانواده سایر شهدا صحبت کردیم، چون در این مدت پژوهش عمیقی داشتیم. در راس امر، دکتر محمود تولایی بودند که در جمعآوری اطلاعات به ما کمک شایانی کردند. قصههای دیگر هم داریم ولی میخواستیم ببینیم بازخوردهای هشت قسمت چگونه خواهد بود. همچنین چون قصه به امامرضا(ع) ارتباط داشت نظر دوستان بود که سریال را برای دهه کرامت آماده کنیم. به این ترتیب فکر کردیم میتوانیم در ادامه فصول دیگری هم داشته باشیم که با محوریت DNA باشد.
جمع حرفهایها
در این سریال گروه خوبی از بازیگران کنار هم جمع شدهاند که اسدی به ما دراینباره میگوید: تقریبا هر گزینهای که داشتیم با تماس اول قرارداد را بستند. ازجمله آقای آهنج که باخواندن قصه استقبال کردند و گفتند دراین چندسال چنین طرح و قصهای نخوانده بودم. دیگراینکه قصه به خانواده شهدا وامامرضا(ع)میپرداخت وبرای همین نیز استقبالکردند.اسدی توضیح میدهد: تقریبا۴۵ روز فیلمبرداری داشتیم که بخش عمده آن در تهران، شهرک دفاعمقدس و بخشی هم در حرم مطهر رضوی تصویربرداری شد.
«روزی روزگاری برادر» ظرفیت یک اثر بلند را دارد
یزدان محمدکاظمی، سرپرست نویسندگان سریال در گفتوگو با جامجم درباره قصه سریال که به زعم برخی نزدیک به ماجرای شهید هاشمی است عنوان میکند: قصه ما هیچگونه دخل و تصرفی به زندگی هاشمی ندارد. کاملا زاییده تخیل و قصهپردازی است اما سعی شده در دل قصه به المانهای زندگی شهدا پرداخته شود تا مخاطبی که این فضا را درک کرده برایش باورپذیر باشد. از وی درباره مینیسریال بودن اثر میپرسیم که بیان میکند: مینی سریال در تمام دنیا فراگیر و عرف است و مخاطب دارد اما بهطور کلی قصه روزی روزگاری برادر پتانسیل یک اثر بلند را دارد اما مناسبتی بودن آن ما را به سمت مینیسریال برد. امیدوارم فرصت بیشتری در آینده به چنین قصههایی داده شود تا بتوان از زوایای مختلف به آن پرداخت. کاظمی درخصوص پژوهش عنوان میکند: نزدیک سه ماه درگیر پژوهش سریال بودیم و عزیزانمان در معراج شهدا، کمیته تفحص، تولیت آستان قدس و کتابهای زندگینامه شهدا، فیلمهای پرتره و تجربه دکتر تولایی منابعی بود که از آنها برای نگارش استفاده کردیم. وی ادامه میدهد: در کنار من یک تیم حرفهای و جوان موقع نگارش حضور داشتند از جمله عماد ولیزاده، امید محمدزاده و سینا رازقی. از دوران دبیرستان کنار هم هستیم و هر سه کارشناسی ارشد رشته ادبیات نمایشی را داریم. این فیلمنامهنویس درباره اجرایی شدن متن در تصویر میگوید: آنچه در متن نگارش شده، با آنچه به تصویر کشیده میشود، تفاوت دارد اما با آقای آهنج جلساتی داشتیم تا آنچه در ذهن من بهعنوان نویسنده و در ذهن ایشان بهعنوان کارگردان است، نزدیک شود. در واقع تعامل میان من و ایشان وجود داشت.
نیمنگاهی به نقشها
در این سریال بازیگریان چهرهای حضور دارند که غالبا در نقشهای متفاوت ظاهر شدند؛ از رحیم نوروزی گرفته تا سیروس همتی، علیرضا جلالیتبار و آشا محرابی. در ادامه برخی را معرفی کردهایم.
دکتر سعید تمدن
این نقش را علیرضا جلالیتبار برعهده دارد. تمدن، دکترای ژنتیک و استاد دانشگاه است
همسر دکتر
این نقش را آشا محرابی بازی میکند و خود نیز قبلا چند سالی در دانشگاه تدریس کرده است
آقای کیانی
بازیگر نقش علیاوسیوند است. او کسی است که به خانواده شهید خبری از برادرشان میدهد
مامان ایران
شیرین آقاکاشی بازیگر این نقش است که سالهاست انتظار فرزند رزمندهاش را میکشد
اردلان یزدانمنش
رحیم نوروزی این نقش را بازی میکند. او در ظاهر یک دفتر حقوقی برای مشاور ه مهاجرت دارد
شهید محمد
سرداری است که پس از یک عملیات در دفاعمقدس خبری از او نیست