بخشی از علاقهمندان به کتاب و کسانی که در نمایشگاه حضور پیدا میکنند، دوستداران شعر هستند. معمولا هرسال کتابهای شعر شاعرانی که شعرشان به هر دلیل در میان عموم مردم مورد اقبال واقع شده است، جنبوجوشی به نمایشگاه میداد و صفهای طولانی برای گرفتن امضا از این چهرهها تشکیل میشد اما امسال شاعران مشهور اغلب کتاب جدیدی برای انتشار نداشتند و برای دیدار با دوستداران خود، به نمایشگاه هم نیامدند. در مجموع امسال، رونق کتابهای شعر به اندازه سالهای گذشته بهخصوص سالهای پایانی دهه ۸۰ و نیمه اول دهه ۹۰ نبود و به نظر میرسد تبوتاب خرید کتاب شعر به شکل محسوسی افت کردهاست.با این حال، کتاب شعر خریدن و شعر خواندن از روی مجموعه آثار یک شاعر، هنوز طرفداران خاص خود را دارد و ما میخواهیم در این نوشتار بسته پیشنهادی خود را از آثار تازه حوزه شعر معاصر را که در نمایشگاه حضوری و مجازی میتوانید پیدایشان کنید، برایتان معرفی کنیم.
کلاسیک، هنوز در اوج است
در میان مخاطبان شعر، هنوز قالبهای کلاسیک جذابیت بیشتری دارد و شاعران غزلسرا و شاعرانی که در دیگر قالبهای کهن شعر فارسی، شعر میگویند، مخاطبان و هواخواهان بیشتری دارند.
از نشر ایجاز شروع میکنیم که در کنار فصل پنجم، ناشر قدیمی حوزه تخصصی شعر در نمایشگاه حضور دارد. در این غرفه از میان کتابهای جدید، «همین سه حرف عجیب» تازهترین مجموعه شعر الهام امین، شاعر غزلسرای خراسانی را پیشنهاد میکنیم.
غرفه دفتر نشر فرهنگ اسلامی هم کتابهای شعر قابلتوجهی دارد که در این میان، کتاب «حبیب» سروده فاطمه طارمی کتابی است که در همین نمایشگاه رونمایی شد. این کتاب که چاپ نفیسی دارد و با خوشنویسی و کارهای گرافیکی همراه است، مضمونی عاشورایی دارد و شاعر در آن، شخصیتهای مثبت و منفی دخیل در این رویداد مهم تاریخی را مورد توجه قرار داده و سعی کرده برای هریک شعری بسراید. در همین نشر، بازهم برای دوستداران شعر آیینی یک مجموعه شعر خوب دیگر پیشنهاد داریم اما در قالب ترکیببند که از قالبهای کهن شعر فارسی است و شعر مشهور محتشم کاشانی برای عاشورا نیز در این قالب سروده شده است. مجموعه «چهارده ترکیببند آیینی» را نغمه مستشارنظامی سروده است و هر بند آن به یکی از شخصیتهای عاشورا اختصاص دارد.
دوستداران شعر کلاسیک بهخصوص کسانی که هنوز دل در گرو قصیده دارند، میتوانند گزینه شعرهای مرتضی امیری اسفندقه را با نام «انبوه برگهای شناور» از انتشارات سخن بخواهند. البته در این مجموعه تنها قصاید امیری گنجانده نشده، بلکه گزیده غزلها و رباعیها و قطعهها و مثنویها و چند شعر نیمایی او را میتوانید بخوانید.
یکی از غرفههایی که در آن میتوانید مجموعه شعرهای خوب کلاسیکی را پیدا کنید، مؤسسه فرهنگی هنری شاعران پارسیزبان است. از میان کتابهای این نشر، میتوان به «شام اَوِد» از علیرضا قزوه، «بیگمان» از فاطمه افشاریان، «تمرین توفان» از حسین اسرافیلی و «سمرقند» از موسی عصمتی اشاره کرد.
در غرفه انتشارات ایهام دو مجموعه شعر کلاسیک به نظرمان خوب آمد که آنها را به شما معرفی میکنیم، یکی «نامتعارف» که غزلهای مهدی نژادهاشمی را دربرمیگیرد و «نبض معطر» غزلهای فرم علیرضا رعیتحسن آبادی. کسانی که غزل دهههای ۷۰ و ۸۰ را دنبال میکنند، میدانند غزل فرم شیوه از غزلسرایی بود که در آن دوران در اوج محبوبیت قرار داشت و دارای ویژگیهای فرمی جدیدی بود و در سالهای بعد، شکلهای دیگری از غزلسرایی چون غزل پست مدرن و... از دل آن بیرون آمد.
در انتشارات مؤسسه شهرستان ادب، «واژگان واژگون» مجموعهای از سرودههای محمدرضا طهماسبی و «کوچه بارانی اشراق» از حمید مبشر از مجموعه شعرهایی است که خواندنشان را به شما پیشنهاد میکنیم.
علاوه بر این کتابها، در انتشارات سوره مهر، «مرگ سالی» اثر لیلا حسیننیا و «آه شار» از فاطمه هاوشکی و در انتشارات ناهونته، «پنجمین روز سال ساعت بیست» سروده رضا شالبافان را به شما توصیه میکنیم.
نوسرایان در نمایشگاه
اگر دوستدار شعر سپید هستید و اشعار شاعران نوگرا را دنبال میکنید، خبر تازه اینکه مجموعه جدیدی از شمس لنگرودی به نام « رقص با گذرنامه جعلی» در انتشارات نگاه عرضه شده است. دیگر شاعر پیشکسوت نوگرا که کتابی از او میتوانید در نمایشگاه امسال پیدا کنید، هرمز علیپور است که با « عادی نشدم. نشد دیگر» به نمایشگاه آمده است؛ کتابی که در انتشارات سمت روشن کلمه به مخاطبان عرضه شده است. سیروس نوذری که به کوتهسرایی مشهور است و در این زمینه هم کار پژوهشی کرده و هم شعرهای خوبی سروده است، «به شبنمیجهان اتفاق میافتد» را به نمایشگاه آورده که شامل ۲۰۰ شعر کوتاه اوست.
صابر سعدیپور از شاعران جوانی است که در سالهای اخیر در چندین جشنواره و جایزه نامزد یا برنده شده است، او امسال هم با کتاب « مهی در حال پاککردن آینده» از انتشارات فصل پنجم در نمایشگاه حضور دارد. شعرهای سپید شهلا اسماعیلی در «هیچ وقت» و ساغر شفیعی در « باد با رفتنت موافق است» را هم میتوانید به ترتیب از غرفههای نشر ناهونته و نشر ایهام تهیه کنید.
دوستداران ترانه بخوانند
ترانهسرایان هم چند سالی است که سعی دارند با انتشار مجموعههای شعر محاوره و ترانه، جانی به این حوزه ببخشند. امسال از مجموعههای منتخب ترانه که جا دارد آن را به مخاطبان معرفی کنیم، باید از « عشق تو نمیمیرد» یاد کرد که ۲۴ ترانه از سرودههای علیرضا طبایی، شاعر پیشکسوت معاصر را در بر میگیرد. این مجموعه که شامل ترانههایی است که خوانندگان مختلف آنها را اجرا کردهاند، در انتشارات آرادمان منتشر شده است.
رضا نیکوکار از شاعران خوب گیلان است که دستی در ترانهسرایی هم دارد و شعرهایش توسط خوانندگان مشهوری اجرا شده است. اگر به دنبال ترانهای هستید که هم از نظر حسی و هم از نظر تکنیکی ارزشمند است، مجموعه « عاشقان چتر برنمیدارن» را که در نشر شانی منتشر شده است، از دست ندهید.
مجموعه ترانه خوب دیگری که به تازگی منتشر شده است،«دقایق» سروده ابوالفضل کرمی است که انتشارات فصل پنجم، ناشر آن است.
شعر امروز جهان
در میان کتابهای ترجمه، «ترانههای وطن و تبعید» را از دست ندهید. مجموعه دو جلدی شعر «ترانههای وطن و تبعید» با گردآوری، تدوین و ترجمه موسی بیدج در برگیرنده سرودههایی از نامآوران شعر فلسطین است که ترانههای خود را در وطن و در تبعید سرودهاند. این شاعران تمام عمر خود را در بازسرایی آرمان خود و مردمشان سپری کردند.
در جلد دوم پنج دفتر شعر از «موسی حوامده»، «فدوی طوقان»، «احمد دخبور»، «محمدعلی شمسالدین» و «محمد القیسی» گنجانده شده است.در ابتدای هر دفتر شعر، معرفی جامعی از شاعر و شرح گفتوگوی آنها با منابع گوناگون آورده شده است. علاقمندان به ادبیات جهان، دوستداران شعر پایداری، اساتید و دانشپژوهانی که به کار نقد و بررسی و ادبیات تطبیقی اشتغال دارند، از مخاطبان اصلی کتاب خواهند بود.دیگر انتشاراتی که در حوزه ترجمه شعر با دست پر وارد شدهاند، انتشارات سرزمین اهورایی است که مجموعه کاملی از ترجمه شعرهای عاشقانه شاعران مشهور جهان ازجمله پابلو نرودا، فدریکوگارسیا لورکا، پل الوار، گونتر گراس، ناظم حکمت، رابیندرانات تاگور، چارلز بوکوفسکی، محمود درویش، آدونیس، اریش فرید، شیرکو بیکس و... را به نمایشگاه آورده است.
همچنین باید از نشر ایهام هم یاد کرد که با مجموعهای از ترجمه شعر جهان به نمایشگاه آمده؛ مجموعهای که در آن هم نام شاعرانی چون تی اس الیوت، نزار قبانی، یانیس ریتسوس، ایلهان برک، لوئیز گلوک، میشل ولبک و غاده السمان وجود دارد که برای عموم دوستداران شعر، آشناست و هم کتابهایی از منتخب شعر شاعران خوب اما کمتر مشهوری چون سیا کیت ایزابل فارلر، آماندا گورمن، ویلیام باتلر ییتس، مرام المصری، ایمان مرسال، جان یوجل، فاطمه ناعوت تورگوت اویار، احمد رافع، محمد ماجدالعتابی و علی ابراهیم الیاسری.