جام جم آنلاین اصفهان؛ سي ام ارديبهشت ماه در تقويم رسمي جمهوري اسلامي ايران به نام روز ملي جمعيت نام گذاري شده است. اين روز به دليل مصادف بودن با روز ابلاغ سياست هاي کلي جمعيت از سوي رهبر معظم انقلاب از سوي سازمان ثبت احوال به شوراي عالي انقلاب فرهنگي پيشنهاد و توسط اين شورا به تصويب رسيد. هدف از نامگذاري روز ملي جمعيت اين است تا بيش از پيش به موضوع کاهش جمعيت که به يک تهديد اجتماعي براي کشور بدل شده پرداخته شود و براي برون رفت از اين چالش بزرگ که مي تواند به امنيت و اقتدار ملي کشور ضربه وارد کند راهکار و چاره اي اساسي انديشيده شود. در ياد داشت حاضر نيز سعي شده تا به تهديد کاهش جمعيت براي امنيت و اقتدار ملي کشور پرداخته شود.
هرچند کاهش جمعيت از ابعاد مختلف مي تواند کشور را مورد تهديد قرار دهد اما يکي از مهمترين اين ابعاد ضربه اي است که به امنيت و اقتدار ملي کشور وارد مي آورد. چرا که جمعيت و شاخص هاي مربوط به آن همواره به عنوان يکي از اصلي ترين عوامل قدرت ملي به شمار رفته و به همين دليل جايگاه بالايي در دکترين و راهبرد دفاعي و محاسبه قدرت کشورها دارد.
تاثير جمعيت در قدرت ملي به اندازه اي است که حتي با افزايش نقش عواملي نظير پيشرفت هاي فناوري در تولد ثروت و قدرت کشورها، توانسته اهميت خود را حفظ کند. از ديدگاه استراتژيست ها جمعيت يکي از عناصر اصلي قدرت حاکميت و يک عنصر کليدي در اقتدار کشور ها محسوب مي شود.
برخي انديشمندان هم معتقدند امنيت ملي در جهان سوم مستلزم توجه خاص به تهديدات جمعيتي در داخل است. با مراجعه به آمار و ترکيب جمعيتي در کشورهاي جهان سوم به سهولت مي توان ضعف در دفاع ملي اين کشورها را مشاهده کرد.
از آنجايي که جمعيت و نهادهاي برآمده از آنها نقشي اساسي در اقتدار ملي دارند بازيگران و کنشگران سياسي به جمعيت از اين منظر توجه مي کنند که کميت و کيفيت آن چه نقشي در افزايش يا کاهش اقتدار ملي کشور دارد. بديهي است که جمعيت کشور هر اندازه زياد باشد به همان اندازه دستاوردها در عرصه هاي مختلف افزايش پيدا مي کند. بنابر اين کاهش جمعيت مي تواند در آينده کشور را در رقابت با قدرت هاي منطقه اي و جهاني دچار مشکل کند.
بي شک جمعيت جوان و فعال کشور يکي از سر مايه هاي ارزشمند ملي و اهرم هاي اقتدار ملي محسوب مي شوند. در جنگ هاي مدرن امروز نيز تغييرات کمي و کيفي جمعيت به طور مستقيم و غير مستقيم بر نيروهاي مسلح در حوزه مديريت سرمايه هاي انساني و معماري ساختارهاي نظامي از نظر ترکيب و بافت نيروي انساني، تاثير مي گذارند.
جامعه اي که در سطح بين المللي داراي جمعيت بيشتر و جوان تري باشد قطعاً مي تواند داراي نيروهاي مسلح و قدرت نظامي قوي تري نيز باشد. به همين دليل جمعيت نقش مؤثري در ترسيم قدرت سياسي، اقتصادي و نظامي کشورهاي مختلف دارد که غفلت از آن مي تواند خسارت جبران ناپذيري را به کشور وارد کند.
نتايج تحقيقات و مطالعات صورت گرفته توسط دانشمندان نشان مي دهد که کسب قدرت برتر در توازن صورت مي گيرد و تغيير در عامل جمعيت به عنوان جزئي اساسي در شکل گيري قدرت سياسي، مي تواند يکي از راهکارها در صيانت از قدرت و اقتدار ملي به ويژه امنيت سياسي و تماميت ارضي باشد.
نتايج تحقيقات صورت گرفته نشان مي دهد که قدرت ملي يک کشور در درجه اول جمعيت و مردم آن کشور هستند و کيفيت جمعيت يک کشور در همه ابعاد آن در کنار کميت جمعيت هم مي تواند نقش آن را پر رنگتر کند.
از سوي ديگر جمعيت ارتباط تنگاتنگي با ثبات سياسي کشور دارد زيرا زماني ثبات سياسي محقق مي شود که مردم يک کشور که سرمايه هاي اجتماعي آن محسوب مي شوند با مشارکت سياسي خود مقبوليت و مشروعيت را براي آن جامعه به ارمغان آورده و باعث انسجام ملي و اعتماد سياسي شود. وقتي ثبات سياسي باشد در زمان لازم بسيج عمومي شکل گرفته و اقتدار لازم براي يک کشور ايجاد مي شود.
از طرفي قدرت نظامي يک کشور نيروهاي فعال و احتياط آن کشور است که جنبه کمي جمعيت را در بر مي گيرد و در کنار اين دو شاخصه ميزان مهارت نيروهاي نظامي و توانمندي هاي فرماندهان بُعد کيفيت جمعيت را نشان مي دهد. پس مي توان گفت اين شاخصه هم ارتباط تنگاتنگي با جمعيت دارد يعني با افزايش کمي و کيفي جمعيت اين شاخصه تغيير مي کند و اين خود نشان دهنده اهميت بالاي جمعيت در اقتدار يک کشور است.
اين روزها آمارها از کاهش جمعيت جوان کشور و افزايش سن ميانسالي و سالمندي حکايت مي کند که مي تواند زنگ خطري براي قدرت و اقتدار ملي ما باشد. بي ترديد شعار "فرزند کمتر، زندگي بهتر" که در دهه 60 و 70 در کشور همه گير شد و برخي از مسئولان نيز ندانسته اين سياست را در کشور پياده کردند در حقيقت نوعي آب به آسياب دشمن
ريختن بود و کمک کرد تا نقشه دشمن براي کاهش اقتدار کشور به دست خود مردم و مسئولان همين کشور عملي شود.
مسلماً وقتي ميزان جمعيت جوان و فعال يک کشور کاهش يابد، آن کشور هم از نظر اقتصادي، توليد، توسعه و پيشرفت علمي و صنعتي متوقف مي شود. همچنين اگر جمعيت جوان و فعالي نباشد که از مرزها و امنيت کشور دفاع کند از نظر نظامي نيز آن کشور با چالش جدي مواجه خواهد شد و به راحتي مي توان چنين کشوري را در هر عرصه اي شکست داد. پس بايد نتيجه گرفت که سياست کاهش جمعيت توطئه دشمن براي نابودي و ازهم پاشيدگي کشور ما است چيزي که امروز جوانان از آن بي خبر بوده و از پشت پرده هاي اين سياست غافل هستند.
امروز براساس آمارهاي رسمي و غير رسمي ارائه شده حدود 12 ميليون دختر و پسر در سن متعارف ازدواج در کشور وجود دارد که همگي آنها مجرد هستند و از طرفي بسياري از زوجين پس از ازدواج يا تمايلي به فرزند آوري ندارند و يا به بهانه مشکلات اقتصادي و عدم توانايي در تامين رفاه اجتماعي هر کدام به داشتن يک فرزند بسنده مي کنند. البته الگو برداري از سبک زندگي غربي، تجمل خواهي، اشرافيت طلبي و زندگي مرفه داشتن نيز به تشديد اين وضعيت دامن زده است.
در خاتمه ضمن تشکر از نمايندگان مجلس به دليل تصويب قانون جواني جمعيت و اقدامات و تلاش هاي خوبي که در اين راستا صورت گرفته و کمک هاي خوبي که به افزايش باروري زوج هاي نابارور شده لازم است تا رسيدن به شرايط مطلوب اصلاحات لازم در حوزه مسايل اقتصادي، فرهنگي، علمي و اجتماعي صورت گيرد، با اقدامات فرهنگي گسترده سبک زندگي ايراني اسلامي در جامعه پياده شود و در خصوص تهديدات کاهش جمعيت جوان کشور براي جوانان جهاد تبيين گسترده اي صورت گيرد تا انشاء الله هرچه سريع تر کشور عزيزما از اين تهديد بيرون آمده و نسلي قوي، محکم، استوار و حماسه ساز همچون نسل دوران دفاع مقدس که هر آن آماده مقابله با هرگونه تهديد و توطئه اي باشد را براي حفاظت از امنيت کيان کشور تربيت و پرورش دهيم.
/* هاجر مقضی خبرنگار جام جم آنلاین
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد