شکوه قدرشناسی
بدرقه میلیونی رئیس‌جمهور شهید و دیگر شهدای خدمت و ایجاد حماسه دوم خرداد، بار دیگر ثابت کرد که مردم بامعرفت، خادمین خود را می‌شناسند و بین خادم به ملت و خائن به ملت تفاوت آشکار قائل هستند.
۳۰ اردیبهشت‌ماه زمانی که وقوع سانحه برای بالگرد حامل سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران، حسین امیر عبداللهیان وزیر خارجه، حجت‌الاسلام آل هاشم امام جمعه تبریز و مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی از محل آیین افتتاح سد قیزقلعهسی به سمت تبریز منجر به شهادت سرنشینان شد، میخ ابتدایی خیمه عزا برای فقدان «عزیز ملت» زده شد.
خیمه بی‌انتها عزا «سید محرومان»
اما این خیمه انتها ندارد، داغ جان‌سوزی که آسمانی شدن «سید محرومان» بر دل مردم این جغرافیا زد، معطوف به محدوده خاصی نمی‌شود. از تبریز، قم، تهران و مشهد گرفته تا شهرها و استان‌هایی که پیکر«شهدای خدمت» آنجا تشییع نشدند.این داغ گسترده است و نمی‌توان میخ آخرین طناب از این خیمه عزت در یک نقطه نهاد.۳۱اردیبهشت‌ماه، یک روز پس از وقوع سانحه برای بالگرد حامل رئیس جمهوری و همراهان که از محل افتتاح سد قیزقلعهسی به سمت تبریز و برای افتتاح چند طرح پالایشگاهی شروع به پرواز کرد و دقایقی پس از پرواز به دلیل شرایط نامساعد جوی دچار مشکل و سانحه می‌شود، پس از تلاش‌های شبانه‌روزی بی‌وقفه نیروهای امدادی نهایتا پیکر شهدا یافت شد و میخ ابتدایی خیمه عزای عمومی ملت در تبریز کوبیده شد.سید محرومان، وزیر خارجه‌اش، حجت‌الاسلام آل‌هاشم و سایر همراهان همگی در راه خدمت به این مردم و در حین ماموریت کاری آسمانی شدند و عزت شهادت را کسب کردند و همین موضوع است که داغ فقدان را برای همه مردم و طیف‌های سیاسی مختلف با هر عقیده و اعتقادی پویا‌تر کرد.تبریز؛ ایستگاه نخست وداع تبریز ایستگاه نخست تشییع و آخرین وداع با سید محرومان و همراهان شهیدش است. آنها نه تنها امام جمعه بلکه استاندارد خود را هم ازدست داده‌اند، مردم این شهر حق دارند در اولویت وداع با «شهدای خدمت» قرار گیرند زیرا این داغ برای تبریز سنگین‌تر است. از طرفی مردم تبریز به دینداری معروف‌اند و این وداع یک وداع معمولی نیست. دو سید سلاله پیامبر را باید به منزل ابدی بدرقه کنند.
اوخشامای تبریزی‌ها برای «عزیز ملت»
مراسم تشییع رئیس‌جمهوری شهید و همراهان شهیدش در استان آذربایجان شرقی ۹ و ۳۰ دقیقه صبح سه‌شنبه اول خرداد در شهر تبریز و از محل میدان شهدا تا مصلای این شهر برگزار شد.آذری‌ها به هنگام عزا آواهای فولکلوریکی برای ادای احترام به میت و اظهار ناراحتی نسبت به فقدان عزیز از دست رفته را همانند شعر یا لالایی با لحن سوزناک زیر زبان زمزمه می‌کنند که به آن «اوخشاما» می‌گویند. نگاهی به ویدئوهای منتشر شده از مراسم بدرقه شهدای خدمت درتبریزوآذری‌هایی که برای تشییع پیکر شهدای خدمت به میدان شهدا آمده بودند نشان می‌دهد که تبریزی‌ها فراتر از «اوخشاما» برای بدرقه عزیزان ملت سنگ‌تمام گذاشتند.
طواف آخر «شهدای خدمت» در قم
پیکر شهدای خدمت، عصر روزسه‌شنبه اول خرداد برای طواف حرم حضرت معصومه(س) به قم منتقل شدو مردم قم از حرم مطهر حضرت معصومه(س) تا مسجد مقدس جمکران رئیس جمهور و همراهان شهیدش را روی دستان‌شان به سمت تهران بدرقه کردند.
میزبانی از رئیس جمهور شهید و همراهان در مصلی تهران
مراسم وداع با پیکر مطهر شهدا ساعت۲۱سه‌شنبه اول خرداد در مصلی تهران با حضور جمعی از مسئولان و خانواده شهدا از جمله خانواده شهید قاسم سلیمانی برگزار شد. این مراسم تا ۱۲ نیمه شب به طول انجامید و حاج منصور ارضی و جمعی دیگر از مداحان به روضه‌خوانی برای سید مظلومان و همراهان شهیدش پرداختند.
خواندن نماز بر‌پیکر شهدای خدمت از سوی رهبر انقلاب و آخرین دیدار تهرانی‌ها
طبق زمان‌بندی اعلام شده مراسم اقامه نماز از سوی رهبر انقلاب بر پیکر شهدا و تشییع با حضور عموم مردم در تهران، از ساعت ۷ و۳۰دقیقه صبح چهارشنبه دوم خرداد در دانشگاه تهران به سمت میدان آزادی انجام شد.. برای سهولت در اجرای مراسم دسترسی به خیابان‌های اطراف دانشگاه تهران محدود شده و رفت‌و آمد به محل برپایی نماز بر پیکر شهدا با مترو امکان‌پذیر‌تر بود.
شهد شیرین خرمای شهادت «سید»
ساعت پنج صبح است، لباس عزای سیاه بر تن خیل جمعیت سوار بر مترو که همگی‌شان در یک ایستگاه مشخص یعنی انقلاب اسلامی قصد خروج از مترو را دارند، نشان می‌دهد که همگی برای نماز پشت سر رهبر خود و برای سید محرومان آمده‌اند. خانمی یک کیسه بزرگ خرما در دست گرفته و از واگن ابتدایی قطار که برای خانم‌هاست شروع به پخش کردن می‌کند، واگن خانم‌ها را از لای میله جداکننده رد می‌کند و به سمت مردان می‌رود و: «بفرمایید». تا قبل از ورود مسافران در ایستگاه‌های مترو به هر مسافر، خرمای شهادت سید محرومان را به مسافران تعارف می‌کند و یک قطار را خرما می‌دهد. از ته قطار صدایی می‌آید «برای سلامتی رهبر انقلاب صلوات»، گویی مجلس ختم «سید محرومان» از همین بدو عزیمت برای شرکت در مراسم و در مترو برای تهرانی‌ها آغاز شده است.ازدحام زیاد است و گنجایش واگن‌های مترو کفاف این جمعیت رانمی‌دهد.امااین‌بار برخلاف همیشه مردم غرنمی‌زنند، خودشان داوطلبانه به یکدیگر توصیه می‌کنند که جمع‌تر بایستید تا همگی سوار شده و از مراسم جا نمانند، برخی دیگر نیز صندلی‌شان را به آنهایی می‌دهند که بدوبدوکنان مسیری را دویده‌اند که از قطار جا نمانند. این همدلی از کجا می‌آید؟، خون شهید چطور همه اقشار را دور هم جمع می‌کند؟ راننده قطار اعلام می‌کند به ولیل ازدحام جمعیت، مترو در ایستگاه میدان انقلاب توقف ندارد، همگی تئاتر شهر پیاده می‌شویم. جمعیت زیاد با صبوری و همدلی از مترو خارج می‌شوند. گویی خرمای شهادت «سید» پربرکت بود، تمام نشده است و همان خانم این‌بار کیسه را جلوی سایر مردم می‌گیرد تا شهد شیرین خرمای شهادت را بچشند.
شوق دیدار از ۴ صبح
ساعت ۶ و ۳۰ دقیقه است، طبق برنامه اعلامی یک ساعتی تا شروع مراسم باقی مانده اما تهرانی‌ها از ساعت ۴ صبح برای جایابی مناسب در مراسم تشییع و نماز به دانشگاه تهران آمده بودند و اطراف دانشگاه انتظار آغاز مراسم را می‌کشیدند. جا برای تردد به‌سختی پیدا می‌شود. در یک چشم به‌هم‌زدن مسیر منتهی به دانشگاه تهران در خیابان انقلاب تقاطع خیابان قدس پر می‌شود. مردم چاره‌ای ندارند جز آن‌که در همان جایی که هستند، بایستند.پسر جوان و خوش‌سیمایی با یک طرح خالکوبی روی تمام دست راست روی جدول کنار خیابان انقلاب نشسته و به ورودی محل نماز زل زده است. به ظاهر، چهره و نوع لباس پوشیدنش نمی‌آید که ۶ صبح روز تعطیل در اینجا برای بدرقه سید محرومان آمده باشد اما در این مراسم بدرقه از این دست چهره‌ها کم نیستند. گویا سید محرومان در دل دختران و پسران زیادی که ظاهر کلیشه‌ای «بچه مذهبی‌ها» را ندارند، جای کرده است.دختر جوان دیگری روی زمین نشسته، سرش را بین دستانش گرفته و پیش از آغاز مراسم زار می‌زند. پسربچه‌ای حدودا سه‌ساله پرچم «سید شهیدان خدمت» که سه برابر قدش است را در دست گرفته و می‌گرداند.چشمم به قابی دیگر می‌افتد، مردی کنار جدول خیابان انقلاب نشسته، با تسبیح روی پوستر سید محرومان طرح قلب درآورده و گریه می‌کند.بعد از مداحی اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس به زبان عربی سخنرانی کوتاهی کرد و گفت: «از غزه آمدم تا به رهبری، شما مردم و خانواده شهدای خدمت تسلیت بگویم.»جمعیت بیشتر شده و جا برای راه رفتن نیست، همه سر جای خودشان ایستاده‌‌اند. وسط جمعیتی، زنی که چهره‌اش از پشت‌سر مشخص نیست، مقوایی در دست گرفته که رویش طرح برگه تعرفه انتخابات ریاست جمهوری و نام و کد انتخاباتی سیدابراهیم رئیسی کشیده شده و پایین آن نوشته شده «به را‌ی‌تان تا روز قیامت افتخار کنید».
«اللهم إنا لا نعلم منه إلا خیراً...»
ساعت ۹ صبح است و رهبر انقلاب نماز بر پیکر شهدا را آغاز می‌کنند. حال و هوای مردم در خیابان انقلاب دیدنی است. در همان جایی که هستند می‌ایستند، رو به قبله می‌شوند و اقتدا می‌کنند. صدای رهبر انقلاب بلند می‌شود که «اللهم إنا لا نعلم منه إلا خیراً...» و مردم گریه می‌کنند. «اللهم إنا لا نعلم منه إلا خیراً...» سه بار تکرار می‌شود و هر سه بار مردم با صدای بلند اشک می‌ریزند. نماز تمام می‌شود اما تازه ابتدای مراسم تشییع است. برای وداع با شهدای خدمت تا میدان آزادی وقت هست. شوق مشایعت شهدا به قرار را از مشتاقان گرفته، یکدیگر را کنار می‌زنند تا زودتر به در اصلی دانشگاه تهران برسند و حداقل برای لحظات کوتاهی متبرک شوند. کسی در حال خودش نیست، کسی روی زمین نیست وگرنه گرمای هوا طاقت قرار را نمی‌دهد چه برسد به این‌که در حجم انبوهی از جمعیت نتوانی تکان بخوری و آهسته آهسته به اندازه نیم‌سانت قدم برداری تا بلکه به محل تشییع نزدیک‌تر شوی.برخی با بچه‌های خردسال آمدند و پوستر «رئیس‌جمهور شهید» را در دست‌شان داده‌اند. گرمای وسط روز را فقط عشق به «سید» قابل هضم کرده است.
حجت‌الاسلام آل‌هاشم؛ عالم عامل
امیر شاهین تقی‌خانی، دستیار و مشاوره فرمانده کل ارتش در امور فرهنگی و رسانه‌ای نیز در گفت‌وگو با جام‌جم درباره شهادت و فقدان حجت‌الاسلام آل‌هاشم، با اشاره به حضور ایشان در دفاع‌مقدس و پس از آن حضور در مسئولیت ریاست سازمان عقیدتی و سیاسی ارتش، توضیح داد: ویژگی‌های خاص اخلاقی و رفتاری ایشان موجب شده بود که به معنای واقعی کلمه، یار رزمندگان و فرماندهان باشند و در کنار کسوت روحانیتی که داشتند همه ایشان را دوست داشتند، چراکه عالم عاملی بودند؛ همراهی ایشان با رزمندگان و فرماندهان در دفاع‌مقدس و سال‌ها بعد از آن، مثال‌زدنی است. حجت‌الاسلام آل‌هاشم پیش از آن‌که نماینده ولی‌فقیه در آذربایجان شرقی شوند، رئیس سازمان عقیدتی و سیاسی ارتش و درواقع نماینده ولی‌فقیه در ارتش بودند. از این‌رو مجموعه ارتش حجت‌الاسلام آل‌هاشم را به معنای واقعی کلمه دوست می‌داشتند و با ایشان ارتباط عاطفی و خوبی برقرار کرده بودند.به گفته وی، در کنار صفات و ویژگی‌های اصلی؛ نظیر خاکی بودن، مردمی و اخلاق‌مدار بودن، تواضع و مدیریت انقلابی، حجت‌الاسلام آل‌هاشم یک معرف و مبلغ صدیق برای مجموعه ارتش جمهوری اسلامی ایران بودند و به دلیل اشرافی که به مجموعه ارتش و فرماندهان و خدمات ارتش در زمان و پس از جنگ، چه در مقابل دشمن و چه در خدمت‌رسانی به مردم داشتند، می‌توانستند این مسائل را به‌خوبی برای مردم و جامعه تشریح و تبیین کنند. حجت‌الاسلام آل‌هاشم اعتقاد داشتند که اقدامات این ارتش مردمی باید برای مردم تشریح شود. ایشان در زمان مسئولیت خود در سازمان عقیدتی و سیاسی خیلی روی این امر و در راستای تقویت ابعاد فرهنگی و معنوی تلاش کردند.دستیار و مشاوره فرمانده کل ارتش در امور فرهنگی و رسانه‌ای با بیان این‌که حجت‌الاسلام آل‌هاشم آل‌هاشم یک رزمنده و فرمانده عالی‌قدر در حوزه‌های دفاعی، سیاسی، انقلابی و جهادی بودند، افزود: هیچ موقع مسئولیت و سمتی که ایشان داشتند باعث نمی‌شد نگاه از بالا به پایین داشته باشند و فروتنی و تواضع‌شان در مقابل خانواده شهدا، رزمندگان، امیران، افسران و سربازان مثال‌زدنی بود. آنچه باعث شده بود ایشان به‌عنوان یک خدمتگزار در ارتش با آن سبقه و سابقه در بیت حجت‌الاسلام آل‌هاشم در تبریز، بعد از مسئولیت در سازمان عقیدتی و سیاسی ارتش و سپس بر عهده گرفتن امامت‌جمعه محبوب شود مردمی‌بودن ایشان بود. وی خاطر نشان کرد: ایشان اقدامات شایان توجهی در سازمان عقیدتی و سیاسی ارتش داشتند. ما در مجموعه ارتش احساس می‌کنیم که برادر بزرگ‌تر و عالم وارسته‌ای را که عشق به ارتش و رکن دفاعی داشتند از دست دادیم. ما برادران خدوم، مخلص و زحمتکش خود را از دست دادیم. با این حال همان‌طور که آقا اشاره فرمودند قطعا این امر خللی در امور ایجاد نمی‌کند و ان‌شاءا... به امید خدا عزیزانی که رهروان صادقی برای این شهیدان هستند با پشتیبانی مردم شریف و درایت رهبر دور اندیش به تکالیف خود در تمامی ابعادی که کشور ما نیاز دارد انجام وظیفه می‌کنند. انسان‌های خدوم و مخلص نظام و مردم را از دست دادیم و این امر خیلی ما را در مجموعه ارتش آزرده‌خاطر کرد و ما از این موضوع داغداریم. اما بر اساس درایت رهبر عزیز، روح امید و امیدواری را برای آینده‌ای بهتر باید تقویت کنیم. در پیامی هم که فرمانده کل‌ارتش جمهوری اسلامی ساعاتی پیش برای شهادت رئیس‌جمهور، حجت‌الاسلام آل‌هاشم و... دادند، به این موضوع آمادگی ارتش بر اساس مسئولیتی که در قانون اساسی برایش مشخص شده، تاکید شده است.
رئیسی و عشق به خدمت
امیری درباره اقدامات آیت‌ا...رئیسی در قوه قضاییه توضیح داد: ایشان در دوره‌ای که در قوه قضاییه بودند بسیار پرتلاش بودند و در دوره‌ای که رئیس جمهور شدند نیز عمده بار مسئولیت اداره کشور نیز بر عهده شخص آقای رئیسی بود. در این مدت حدود سه سال که در سمت رئیس جمهوری بودند همواره تلاش کردند و سفرهای استانی متعدد و ارتباط تنگاتنگ با مردم داشتند. عشق به خدمت داشتند و این ویژگی‌ها، کار را برای رئیس جمهور بعدی سنگین می‌کند. مردم انتظار و توقعی از رئیس جمهور بعدی دارند و آن داشتن اخلاق خوب و رفتار خوب است. لذا مسئولیت رئیس جمهور بعدی با توجه به سابقه اجرایی آقای رئیسی سنگین می‌شود.
حجت الاسلام آل هاشم، حجت روز قیامت برای روحانیون زمان خود
وی درباره ویژگی‌های برجسته حجت الاسلام آل هاشم نیز توصیح داد: ایشان حقیقتا از روحانیون کم‌نظیر کشور بودند. من ایشان را از دوره‌ای که در سازمان عقیدتی - سیاسی ارتش بودند، می‌شناختم و با هم رفاقت ودوستی داشتیم. ایشان درک درستی از وضعیت زمان و جوان‌ها داشتند و از همین رو با مقبولیت عامه در استان آذربایجان شرقی مواجه بودند. ایشان یکی از روحانیون پر فروغ کشور بودند. فقدان حاج آقای آل هاشم واقعا ضایعه بزرگی است.
ادب مثال‌زدنی شهید امیر عبداللهیان
معاون پارلمانی رئیس جمهوری در دولت یازدهم و دوازدهم و رئیس فعلی شعبه ۴۲ دیوان عالی کشور درباره فقدان و شهادت امیرعبداللهیان بیان کرد: در دوره‌ای که معاون پارلمانی رئیس جمهوری بودم، آقای عبداللهیان را آدم شریفی دانستم. از‌جمله ویژگی‌های عبداللهیان ادب مثال زدنی او بود. ایشان انسان بسیار مودب، متواضع، خوش‌اخلاق و خوش‌برخورد و مسئولیت‌پذیر بود. در طول ۴۵ سال گذشته کشور ما حوادث زیادی را به خود دیده است. برخی حوادث در شرایط حساس‌تر و مهم‌تر از وضعیت فعلی رخ داده است. اکنون نیز ضایعه بزرگی دیده‌ایم اما همان‌طور که مقام معظم رهبری گفتند خللی در اداره و امورات کشور ایجاد نخواهد شد. کما این‌که دیدیم بلافاصله با پیام رهبری، آرامش در کشور حاکم شد.
تواضع، ویژگی اصلی آیت‌ا...رئیسی
حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس جمهوری در دولت یازدهم و دوازدهم و رئیس فعلی شعبه ۴۲ دیوان عالی کشور که سابقه رفاقت و دوستی با آیت‌ا... رئیسی داشته است، در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار‌کرد: حادثه ناگواری که اتفاق افتاد و به عروج حاج آقای رئیسی رحمت‌ا... علیه، دکتر امیر عبداللهیان، آیت‌ا... آل هاشم و استاندارد جوان آذربایجان شرقی منجر شد، بسیار متاثر‌کننده و تاسف برانگیز بود. بنده با حاج آقای رئیسی یک سابقه تقریبا بیش از ۳۰ سال همکاری و دوستی دارم. ما در یک اتاق به همراه حاج آقای رازینی کار می‌کردیم و حدود چهار سال در یک شعبه ویژه دیوان عالی کشور با هم بودیم. علاقه ایشان به انقلاب اسلامی و به حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری و علاقه به خدمت مثال‌زدنی بود.وی تواضع و فروتنی و اخلاق خوب را از ویژگی‌های بارز آیت‌ا... رئیسی برشمرد و گفت: این عروج و این حادثه واقعا مردم را بسیار متاثر کرد؛ یک مدتی ما در درس خارج فقه و اصول ایت‌ا... هاشمی شاهرودی باهم، هم بحث بودیم. این اتفاق یک ضایعه بزرگی بود و امیدواریم خداوند متعال به نحوی که خود صلاح می‌داند این ضایعه را جبران کند. این ضایعه را خدمت مردم شریف ایران و مقام معظم رهبری و همکاران حاج آقای رئیسی در دولت و دوستانی که در قوه قضاییه سال‌های طولانی همکار بودیم و خانواده ایشان تسلیت عرض می‌کنم. مردمی بودن و عشق به خدمت از‌جمله ویژگی‌هایی بود که از ایشان یک شخصیت قابل احترام ساخته بود. ایشان را از ۳۰ سال پیش می‌شناختم و در مقاطعی در یک اتاق با هم کار می‌کردیم. سابقه خیلی طولانی دوستی با آقای رئیسی داشتم.
اما این خیمه انتها ندارد، داغ جان‌سوزی که آسمانی شدن «سید محرومان» بر دل مردم این جغرافیا زد، معطوف به محدوده خاصی نمی‌شود. از تبریز، قم، تهران و مشهد گرفته تا شهرها و استان‌هایی که پیکر«شهدای خدمت» آنجا تشییع نشدند.این داغ گسترده است و نمی‌توان میخ آخرین طناب از این خیمه عزت در یک نقطه نهاد.۳۱اردیبهشت‌ماه، یک روز پس از وقوع سانحه برای بالگرد حامل رئیس جمهوری و همراهان که از محل افتتاح سد قیزقلعهسی به سمت تبریز و برای افتتاح چند طرح پالایشگاهی شروع به پرواز کرد و دقایقی پس از پرواز به دلیل شرایط نامساعد جوی دچار مشکل و سانحه می‌شود، پس از تلاش‌های شبانه‌روزی بی‌وقفه نیروهای امدادی نهایتا پیکر شهدا یافت شد و میخ ابتدایی خیمه عزای عمومی ملت در تبریز کوبیده شد.سید محرومان، وزیر خارجه‌اش، حجت‌الاسلام آل‌هاشم و سایر همراهان همگی در راه خدمت به این مردم و در حین ماموریت کاری آسمانی شدند و عزت شهادت را کسب کردند و همین موضوع است که داغ فقدان را برای همه مردم و طیف‌های سیاسی مختلف با هر عقیده و اعتقادی پویا‌تر کرد.تبریز؛ ایستگاه نخست وداع تبریز ایستگاه نخست تشییع و آخرین وداع با سید محرومان و همراهان شهیدش است. آنها نه تنها امام جمعه بلکه استاندارد خود را هم ازدست داده‌اند، مردم این شهر حق دارند در اولویت وداع با «شهدای خدمت» قرار گیرند زیرا این داغ برای تبریز سنگین‌تر است. از طرفی مردم تبریز به دینداری معروف‌اند و این وداع یک وداع معمولی نیست. دو سید سلاله پیامبر را باید به منزل ابدی بدرقه کنند.
اوخشامای تبریزی‌ها برای «عزیز ملت»
مراسم تشییع رئیس‌جمهوری شهید و همراهان شهیدش در استان آذربایجان شرقی ۹ و ۳۰ دقیقه صبح سه‌شنبه اول خرداد در شهر تبریز و از محل میدان شهدا تا مصلای این شهر برگزار شد.آذری‌ها به هنگام عزا آواهای فولکلوریکی برای ادای احترام به میت و اظهار ناراحتی نسبت به فقدان عزیز از دست رفته را همانند شعر یا لالایی با لحن سوزناک زیر زبان زمزمه می‌کنند که به آن «اوخشاما» می‌گویند. نگاهی به ویدئوهای منتشر شده از مراسم بدرقه شهدای خدمت درتبریزوآذری‌هایی که برای تشییع پیکر شهدای خدمت به میدان شهدا آمده بودند نشان می‌دهد که تبریزی‌ها فراتر از «اوخشاما» برای بدرقه عزیزان ملت سنگ‌تمام گذاشتند.
طواف آخر «شهدای خدمت» در قم
پیکر شهدای خدمت، عصر روزسه‌شنبه اول خرداد برای طواف حرم حضرت معصومه(س) به قم منتقل شدو مردم قم از حرم مطهر حضرت معصومه(س) تا مسجد مقدس جمکران رئیس جمهور و همراهان شهیدش را روی دستان‌شان به سمت تهران بدرقه کردند.
میزبانی از رئیس جمهور شهید و همراهان در مصلی تهران
مراسم وداع با پیکر مطهر شهدا ساعت۲۱سه‌شنبه اول خرداد در مصلی تهران با حضور جمعی از مسئولان و خانواده شهدا از جمله خانواده شهید قاسم سلیمانی برگزار شد. این مراسم تا ۱۲ نیمه شب به طول انجامید و حاج منصور ارضی و جمعی دیگر از مداحان به روضه‌خوانی برای سید مظلومان و همراهان شهیدش پرداختند.
خواندن نماز بر‌پیکر شهدای خدمت از سوی رهبر انقلاب و آخرین دیدار تهرانی‌ها
طبق زمان‌بندی اعلام شده مراسم اقامه نماز از سوی رهبر انقلاب بر پیکر شهدا و تشییع با حضور عموم مردم در تهران، از ساعت ۷ و۳۰دقیقه صبح چهارشنبه دوم خرداد در دانشگاه تهران به سمت میدان آزادی انجام شد.. برای سهولت در اجرای مراسم دسترسی به خیابان‌های اطراف دانشگاه تهران محدود شده و رفت‌و آمد به محل برپایی نماز بر پیکر شهدا با مترو امکان‌پذیر‌تر بود.
شهد شیرین خرمای شهادت «سید»
ساعت پنج صبح است، لباس عزای سیاه بر تن خیل جمعیت سوار بر مترو که همگی‌شان در یک ایستگاه مشخص یعنی انقلاب اسلامی قصد خروج از مترو را دارند، نشان می‌دهد که همگی برای نماز پشت سر رهبر خود و برای سید محرومان آمده‌اند. خانمی یک کیسه بزرگ خرما در دست گرفته و از واگن ابتدایی قطار که برای خانم‌هاست شروع به پخش کردن می‌کند، واگن خانم‌ها را از لای میله جداکننده رد می‌کند و به سمت مردان می‌رود و: «بفرمایید». تا قبل از ورود مسافران در ایستگاه‌های مترو به هر مسافر، خرمای شهادت سید محرومان را به مسافران تعارف می‌کند و یک قطار را خرما می‌دهد. از ته قطار صدایی می‌آید «برای سلامتی رهبر انقلاب صلوات»، گویی مجلس ختم «سید محرومان» از همین بدو عزیمت برای شرکت در مراسم و در مترو برای تهرانی‌ها آغاز شده است.ازدحام زیاد است و گنجایش واگن‌های مترو کفاف این جمعیت رانمی‌دهد.امااین‌بار برخلاف همیشه مردم غرنمی‌زنند، خودشان داوطلبانه به یکدیگر توصیه می‌کنند که جمع‌تر بایستید تا همگی سوار شده و از مراسم جا نمانند، برخی دیگر نیز صندلی‌شان را به آنهایی می‌دهند که بدوبدوکنان مسیری را دویده‌اند که از قطار جا نمانند. این همدلی از کجا می‌آید؟، خون شهید چطور همه اقشار را دور هم جمع می‌کند؟ راننده قطار اعلام می‌کند به ولیل ازدحام جمعیت، مترو در ایستگاه میدان انقلاب توقف ندارد، همگی تئاتر شهر پیاده می‌شویم. جمعیت زیاد با صبوری و همدلی از مترو خارج می‌شوند. گویی خرمای شهادت «سید» پربرکت بود، تمام نشده است و همان خانم این‌بار کیسه را جلوی سایر مردم می‌گیرد تا شهد شیرین خرمای شهادت را بچشند.
شوق دیدار از ۴ صبح
ساعت ۶ و ۳۰ دقیقه است، طبق برنامه اعلامی یک ساعتی تا شروع مراسم باقی مانده اما تهرانی‌ها از ساعت ۴ صبح برای جایابی مناسب در مراسم تشییع و نماز به دانشگاه تهران آمده بودند و اطراف دانشگاه انتظار آغاز مراسم را می‌کشیدند. جا برای تردد به‌سختی پیدا می‌شود. در یک چشم به‌هم‌زدن مسیر منتهی به دانشگاه تهران در خیابان انقلاب تقاطع خیابان قدس پر می‌شود. مردم چاره‌ای ندارند جز آن‌که در همان جایی که هستند، بایستند.پسر جوان و خوش‌سیمایی با یک طرح خالکوبی روی تمام دست راست روی جدول کنار خیابان انقلاب نشسته و به ورودی محل نماز زل زده است. به ظاهر، چهره و نوع لباس پوشیدنش نمی‌آید که ۶ صبح روز تعطیل در اینجا برای بدرقه سید محرومان آمده باشد اما در این مراسم بدرقه از این دست چهره‌ها کم نیستند. گویا سید محرومان در دل دختران و پسران زیادی که ظاهر کلیشه‌ای «بچه مذهبی‌ها» را ندارند، جای کرده است.دختر جوان دیگری روی زمین نشسته، سرش را بین دستانش گرفته و پیش از آغاز مراسم زار می‌زند. پسربچه‌ای حدودا سه‌ساله پرچم «سید شهیدان خدمت» که سه برابر قدش است را در دست گرفته و می‌گرداند.چشمم به قابی دیگر می‌افتد، مردی کنار جدول خیابان انقلاب نشسته، با تسبیح روی پوستر سید محرومان طرح قلب درآورده و گریه می‌کند.بعد از مداحی اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس به زبان عربی سخنرانی کوتاهی کرد و گفت: «از غزه آمدم تا به رهبری، شما مردم و خانواده شهدای خدمت تسلیت بگویم.»جمعیت بیشتر شده و جا برای راه رفتن نیست، همه سر جای خودشان ایستاده‌‌اند. وسط جمعیتی، زنی که چهره‌اش از پشت‌سر مشخص نیست، مقوایی در دست گرفته که رویش طرح برگه تعرفه انتخابات ریاست جمهوری و نام و کد انتخاباتی سیدابراهیم رئیسی کشیده شده و پایین آن نوشته شده «به را‌ی‌تان تا روز قیامت افتخار کنید».
«اللهم إنا لا نعلم منه إلا خیراً...»
ساعت ۹ صبح است و رهبر انقلاب نماز بر پیکر شهدا را آغاز می‌کنند. حال و هوای مردم در خیابان انقلاب دیدنی است. در همان جایی که هستند می‌ایستند، رو به قبله می‌شوند و اقتدا می‌کنند. صدای رهبر انقلاب بلند می‌شود که «اللهم إنا لا نعلم منه إلا خیراً...» و مردم گریه می‌کنند. «اللهم إنا لا نعلم منه إلا خیراً...» سه بار تکرار می‌شود و هر سه بار مردم با صدای بلند اشک می‌ریزند. نماز تمام می‌شود اما تازه ابتدای مراسم تشییع است. برای وداع با شهدای خدمت تا میدان آزادی وقت هست. شوق مشایعت شهدا به قرار را از مشتاقان گرفته، یکدیگر را کنار می‌زنند تا زودتر به در اصلی دانشگاه تهران برسند و حداقل برای لحظات کوتاهی متبرک شوند. کسی در حال خودش نیست، کسی روی زمین نیست وگرنه گرمای هوا طاقت قرار را نمی‌دهد چه برسد به این‌که در حجم انبوهی از جمعیت نتوانی تکان بخوری و آهسته آهسته به اندازه نیم‌سانت قدم برداری تا بلکه به محل تشییع نزدیک‌تر شوی.برخی با بچه‌های خردسال آمدند و پوستر «رئیس‌جمهور شهید» را در دست‌شان داده‌اند. گرمای وسط روز را فقط عشق به «سید» قابل هضم کرده است.
حجت‌الاسلام آل‌هاشم؛ عالم عامل
امیر شاهین تقی‌خانی، دستیار و مشاوره فرمانده کل ارتش در امور فرهنگی و رسانه‌ای نیز در گفت‌وگو با جام‌جم درباره شهادت و فقدان حجت‌الاسلام آل‌هاشم، با اشاره به حضور ایشان در دفاع‌مقدس و پس از آن حضور در مسئولیت ریاست سازمان عقیدتی و سیاسی ارتش، توضیح داد: ویژگی‌های خاص اخلاقی و رفتاری ایشان موجب شده بود که به معنای واقعی کلمه، یار رزمندگان و فرماندهان باشند و در کنار کسوت روحانیتی که داشتند همه ایشان را دوست داشتند، چراکه عالم عاملی بودند؛ همراهی ایشان با رزمندگان و فرماندهان در دفاع‌مقدس و سال‌ها بعد از آن، مثال‌زدنی است. حجت‌الاسلام آل‌هاشم پیش از آن‌که نماینده ولی‌فقیه در آذربایجان شرقی شوند، رئیس سازمان عقیدتی و سیاسی ارتش و درواقع نماینده ولی‌فقیه در ارتش بودند. از این‌رو مجموعه ارتش حجت‌الاسلام آل‌هاشم را به معنای واقعی کلمه دوست می‌داشتند و با ایشان ارتباط عاطفی و خوبی برقرار کرده بودند.به گفته وی، در کنار صفات و ویژگی‌های اصلی؛ نظیر خاکی بودن، مردمی و اخلاق‌مدار بودن، تواضع و مدیریت انقلابی، حجت‌الاسلام آل‌هاشم یک معرف و مبلغ صدیق برای مجموعه ارتش جمهوری اسلامی ایران بودند و به دلیل اشرافی که به مجموعه ارتش و فرماندهان و خدمات ارتش در زمان و پس از جنگ، چه در مقابل دشمن و چه در خدمت‌رسانی به مردم داشتند، می‌توانستند این مسائل را به‌خوبی برای مردم و جامعه تشریح و تبیین کنند. حجت‌الاسلام آل‌هاشم اعتقاد داشتند که اقدامات این ارتش مردمی باید برای مردم تشریح شود. ایشان در زمان مسئولیت خود در سازمان عقیدتی و سیاسی خیلی روی این امر و در راستای تقویت ابعاد فرهنگی و معنوی تلاش کردند.دستیار و مشاوره فرمانده کل ارتش در امور فرهنگی و رسانه‌ای با بیان این‌که حجت‌الاسلام آل‌هاشم آل‌هاشم یک رزمنده و فرمانده عالی‌قدر در حوزه‌های دفاعی، سیاسی، انقلابی و جهادی بودند، افزود: هیچ موقع مسئولیت و سمتی که ایشان داشتند باعث نمی‌شد نگاه از بالا به پایین داشته باشند و فروتنی و تواضع‌شان در مقابل خانواده شهدا، رزمندگان، امیران، افسران و سربازان مثال‌زدنی بود. آنچه باعث شده بود ایشان به‌عنوان یک خدمتگزار در ارتش با آن سبقه و سابقه در بیت حجت‌الاسلام آل‌هاشم در تبریز، بعد از مسئولیت در سازمان عقیدتی و سیاسی ارتش و سپس بر عهده گرفتن امامت‌جمعه محبوب شود مردمی‌بودن ایشان بود. وی خاطر نشان کرد: ایشان اقدامات شایان توجهی در سازمان عقیدتی و سیاسی ارتش داشتند. ما در مجموعه ارتش احساس می‌کنیم که برادر بزرگ‌تر و عالم وارسته‌ای را که عشق به ارتش و رکن دفاعی داشتند از دست دادیم. ما برادران خدوم، مخلص و زحمتکش خود را از دست دادیم. با این حال همان‌طور که آقا اشاره فرمودند قطعا این امر خللی در امور ایجاد نمی‌کند و ان‌شاءا... به امید خدا عزیزانی که رهروان صادقی برای این شهیدان هستند با پشتیبانی مردم شریف و درایت رهبر دور اندیش به تکالیف خود در تمامی ابعادی که کشور ما نیاز دارد انجام وظیفه می‌کنند. انسان‌های خدوم و مخلص نظام و مردم را از دست دادیم و این امر خیلی ما را در مجموعه ارتش آزرده‌خاطر کرد و ما از این موضوع داغداریم. اما بر اساس درایت رهبر عزیز، روح امید و امیدواری را برای آینده‌ای بهتر باید تقویت کنیم. در پیامی هم که فرمانده کل‌ارتش جمهوری اسلامی ساعاتی پیش برای شهادت رئیس‌جمهور، حجت‌الاسلام آل‌هاشم و... دادند، به این موضوع آمادگی ارتش بر اساس مسئولیتی که در قانون اساسی برایش مشخص شده، تاکید شده است.
رئیسی و عشق به خدمت
امیری درباره اقدامات آیت‌ا...رئیسی در قوه قضاییه توضیح داد: ایشان در دوره‌ای که در قوه قضاییه بودند بسیار پرتلاش بودند و در دوره‌ای که رئیس جمهور شدند نیز عمده بار مسئولیت اداره کشور نیز بر عهده شخص آقای رئیسی بود. در این مدت حدود سه سال که در سمت رئیس جمهوری بودند همواره تلاش کردند و سفرهای استانی متعدد و ارتباط تنگاتنگ با مردم داشتند. عشق به خدمت داشتند و این ویژگی‌ها، کار را برای رئیس جمهور بعدی سنگین می‌کند. مردم انتظار و توقعی از رئیس جمهور بعدی دارند و آن داشتن اخلاق خوب و رفتار خوب است. لذا مسئولیت رئیس جمهور بعدی با توجه به سابقه اجرایی آقای رئیسی سنگین می‌شود.
حجت الاسلام آل هاشم، حجت روز قیامت برای روحانیون زمان خود
وی درباره ویژگی‌های برجسته حجت الاسلام آل هاشم نیز توصیح داد: ایشان حقیقتا از روحانیون کم‌نظیر کشور بودند. من ایشان را از دوره‌ای که در سازمان عقیدتی - سیاسی ارتش بودند، می‌شناختم و با هم رفاقت ودوستی داشتیم. ایشان درک درستی از وضعیت زمان و جوان‌ها داشتند و از همین رو با مقبولیت عامه در استان آذربایجان شرقی مواجه بودند. ایشان یکی از روحانیون پر فروغ کشور بودند. فقدان حاج آقای آل هاشم واقعا ضایعه بزرگی است.
ادب مثال‌زدنی شهید امیر عبداللهیان
معاون پارلمانی رئیس جمهوری در دولت یازدهم و دوازدهم و رئیس فعلی شعبه ۴۲ دیوان عالی کشور درباره فقدان و شهادت امیرعبداللهیان بیان کرد: در دوره‌ای که معاون پارلمانی رئیس جمهوری بودم، آقای عبداللهیان را آدم شریفی دانستم. از‌جمله ویژگی‌های عبداللهیان ادب مثال زدنی او بود. ایشان انسان بسیار مودب، متواضع، خوش‌اخلاق و خوش‌برخورد و مسئولیت‌پذیر بود. در طول ۴۵ سال گذشته کشور ما حوادث زیادی را به خود دیده است. برخی حوادث در شرایط حساس‌تر و مهم‌تر از وضعیت فعلی رخ داده است. اکنون نیز ضایعه بزرگی دیده‌ایم اما همان‌طور که مقام معظم رهبری گفتند خللی در اداره و امورات کشور ایجاد نخواهد شد. کما این‌که دیدیم بلافاصله با پیام رهبری، آرامش در کشور حاکم شد.
تواضع، ویژگی اصلی آیت‌ا...رئیسی
حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس جمهوری در دولت یازدهم و دوازدهم و رئیس فعلی شعبه ۴۲ دیوان عالی کشور که سابقه رفاقت و دوستی با آیت‌ا... رئیسی داشته است، در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار‌کرد: حادثه ناگواری که اتفاق افتاد و به عروج حاج آقای رئیسی رحمت‌ا... علیه، دکتر امیر عبداللهیان، آیت‌ا... آل هاشم و استاندارد جوان آذربایجان شرقی منجر شد، بسیار متاثر‌کننده و تاسف برانگیز بود. بنده با حاج آقای رئیسی یک سابقه تقریبا بیش از ۳۰ سال همکاری و دوستی دارم. ما در یک اتاق به همراه حاج آقای رازینی کار می‌کردیم و حدود چهار سال در یک شعبه ویژه دیوان عالی کشور با هم بودیم. علاقه ایشان به انقلاب اسلامی و به حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری و علاقه به خدمت مثال‌زدنی بود.وی تواضع و فروتنی و اخلاق خوب را از ویژگی‌های بارز آیت‌ا... رئیسی برشمرد و گفت: این عروج و این حادثه واقعا مردم را بسیار متاثر کرد؛ یک مدتی ما در درس خارج فقه و اصول ایت‌ا... هاشمی شاهرودی باهم، هم بحث بودیم. این اتفاق یک ضایعه بزرگی بود و امیدواریم خداوند متعال به نحوی که خود صلاح می‌داند این ضایعه را جبران کند. این ضایعه را خدمت مردم شریف ایران و مقام معظم رهبری و همکاران حاج آقای رئیسی در دولت و دوستانی که در قوه قضاییه سال‌های طولانی همکار بودیم و خانواده ایشان تسلیت عرض می‌کنم. مردمی بودن و عشق به خدمت از‌جمله ویژگی‌هایی بود که از ایشان یک شخصیت قابل احترام ساخته بود. ایشان را از ۳۰ سال پیش می‌شناختم و در مقاطعی در یک اتاق با هم کار می‌کردیم. سابقه خیلی طولانی دوستی با آقای رئیسی داشتم.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
قطعنامه اتحادیه اروپا دست ایران را باز کرد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
سیاست فشار علیه ایران نتایج عکس دارد | اروپا در مسیر افزایش تنش
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
تنظیم سازوکار غرب برای یک درگیری جبهه‌ای
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
پیامی اثر بخش برای مردم مقاوم لبنان
گفت و گو
