جنگندههای اسرائیلی بعدازظهر روز جمعه ششم مهرماه ضاحیه جنوبی یعنی یکی از پرتراکمترین نقاط جمعیتی بیروت را هدف حملاتی قرار دادند که منجر به فروریختن چندین ساختمان شد و هنوز مشخص نیست این یورش صهیونیستی چند قربانی برجای گذاشته است.پس از این تهاجم بود که اسرائیلیهامدعی شدندمرکز اصلی فرماندهی حزبا...هدف حمله بوده ورسانههای صهیونیستی ادعاهایی را درباره ترور سیدحسن نصرا... منتشر کردند.در ادامه این تحولات، امروز اسرائیلیها با اشاره به اینکه از از ۸۵ بمب سنگرشکن هریک بهوزن یک تن برای این حمله استفاده کردهاند، رسما مدعی شهادت رهبر حزبا... لبنان شدند.
درشرایطی که انواع حملات صهیونیستی به شرق و جنوب لبنان ادامه دارد و در اراضی اشغالی نیز پیاپی آژیر خطر حملات حزبا...بهصدا درمیآید، باید گفت اسرائیل از بسیاری از خطوط قرمز عبور کرده تا نشان دهد هیچ ابایی از کشاندن زبانههای آتش جنگ به سراسر خاورمیانه ندارد و اساسا با همین هدف از تندادن به هرگونه توافق آتشبس گریزان است.پافشاری سران تلآویو بر جنگطلبی بهحدی است که مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اذعان داشته هیچ قدرت جهانی حتی آمریکا نمیتواند مانع از صهیونیستها شود.
برای بررسی دلایل وپیامدهای عطش«بنیامین نتانیاهو» برای گسترش جنگ در منطقه و حمله به لبنان، با «محمدصالح صدقیان» پژوهشگرارشدمسائل غرب آسیاو«مهدی علیخانی»کارشناس روابطبینالملل وعضوهیاتعلمی دانشگاهآزاداسلامی به گفتوگوها نشستهایم که شرح آن را در ادامه میخوانید:
نتانیاهو میخواهد بههر قیمت آمریکا را به جنگ در خاورمیانه وادار سازد
بهگفته صدقیان، نتانیاهو در یازده ماه گذشته سه هدف اساسی برای جنگ با غزه را دنبال کرده است؛ اول آزادکردن اسرای اسرائیلی، دوم نابودکردن حماس و سوم ازمیانبردن گروههای جهادی مثل القسام. در مدت زمان مذکور این سه هدف مرکزی و اساسی تحقق نیافت و بههمین دلیل درصدد است از طریق توسعه جنگ در خاورمیانه خودش را نجات دهد.وی میافزاید: اگر جمهوری اسلامی ایران یا حزبا... یا انصارا... هر کدام از محور مقاومت به مراکز حساس رژیم صهیونیستی مانند موسسات هستهای آن ضربه بزنند قطعا آمریکا وارد جنگ میشود و در جوار اسرائیل قرار میگیرد. یکی از اهداف نتانیاهو هم همین است که به هر نحوی شده آمریکا را وارد جنگ کند.صدقیان معتقد است نتانیاهو میخواهد جنگ در خاورمیانه میان آمریکا با ایران و محور مقاومت شروع شود و اگر این جنگ رخ دهد داخل مرزهایی مشخص نمیگنجد یعنی تنها به عراق، ایران یا یمن محصور نمیشود و این یک جنگ گسترده خواهد بود.
از سوی دیگر، نه آمریکا و نه کشورهای منطقه توان این جنگ را ندارند.توسیع جنگ هدف اساسی نتانیاهو در ماههای گذشته بوده است. این را به خوبی میتوان در ماجرای شهادت اسماعیل هنیه در تهران و دیگر مقامات ردهبالا در لبنان مشاهده کرد. با این جنایات، نتانیاهو بهدنبال زمینهچینی برای توسیع جنگ بود.
نتانیاهو میخواهد روند رقابتهای انتخاباتی آمریکا را به سمت خود بکشاند
صدقیان بر این باور است که مسائل انتخاباتی آمریکا در موفقیت یا ناکامی نتانیاهو اهمیت دارد. نخستوزیر رژیم صهیونیستی بهخوبی از حساسبودن وضع انتخابات و رقابت میان دموکراتها و جمهوریخواهان آگاه است. بههمین دلیل مساله رقابت انتخاباتی در داخل آمریکا رابه سمت خودش میکشد.این کارشناس مسائل غرب آسیا در خصوص مواجهه ایران با رژیم صهیونیستی میگوید: تاکنون جمهوری اسلامی ایران و نیروهای مقاومت در مواجهه با رژیم صهیونیستی از یک منطق عقلانی پیروی کردهاند. نتانیاهو زخم دیده است. هدف وی توسعه جنگ در خاورمیانه است و برای رسیدن به این هدف از هیچ تلاشی دریغ نمیکند. جمهوری اسلامی این را بهخوبی متوجه شده است، بنابراین کمک نمیکند که نتانیاهو به هدف خودش برسد. در این مسیر رهنمودهای رهبر انقلاب بسیار موثر و تاکنون موفق بوده است.
اهداف چند لایه از توسعه جنگ
بهگفته علیخانی کارشناس روابط بینالملل چند اتفاق و تحول باعث شد تا موضوع توسعه جنگ مطرح شود؛
مساله نخست این است که عملیات طوفانالاقصی یک شکست سنگین اطلاعاتی، امنیتی و حیثیتی برای رژیم صهیونیستی و مشخصا کابینه نتانیاهو بود. نتانیاهو تلاش کرد این چالش و این شکست سنگین را تبدیل کند به بستری برای اعاده حیثیت و تحقق برخی از اهدافی که در شرایط غیر از آن امکان تحققاش وجود نداشت.یکی از رویکردها و برنامههایی که در این زمینه نتانیاهو دنبال کرد تعیین تکلیف تقابلش با حماس و فراتر از آن سرنوشت غزه بود. پس نکته نخست بحث واکنش نسبت به آن شکست سنگین اطلاعاتی، امنیتی و حیثیتی است که باید از منظر نتانیاهو اتفاق بیفتد.
نکته دوم؛ شرایط داخلی رژیم صهیونیستی به گونهای است که منافع شخصی نتانیاهو اقتضا میکند تا جنگ تداوم پیدا کند. نتانیاهو میداند که هرگونه آتشبس و پایان جنگ بهمنزله حذف او از سیاست است و طبیعتا به لحاظ فردی و شخصی هم تلاش میکند که از طریق تداوم و توسعه جنگ، ماندگاری خودش در قدرت را دنبال کند.
علیخانی: اگر رویکرد دیپلماتیکی که ایران بهویژه در ماههای اخیر دنبال کرده تداوم پیدا کند، میتواند کمک کند به افزایش فشار افکار عمومی بینالمللی بر رژیم صهیونیستی و نتانیاهو. در مقابل، اسرائیل فقط مسیر اقدامات ایذایی، خرابکارانه و تحریکآمیز را پیموده است.انگیزه دیگر نتانیاهودراین مقطع زمانی مربوط به مساله انتخابات آمریکااست.فارغ ازنفود تلآویو برلابیهای صهیونیستی ومیان دولتمردان آمریکایی، نزد افکار عمومی، رسانهها و فعالان مدنی و حقوق بشری یک انزجار عمومی از رفتارهای اسرائیل وجود دارد. بااینحال، حمایتهای سیاسی از اسرائیل را نمیشود نادیده گرفت که باعث میشود نتانیاهو فرصت را در مقطع کنونی غنیمت بشمارد و تصور کند اقداماتی که در توسعه جنگ انجام میدهد میتواند در قلب واشنگتن، حمایت مقامات آمریکا را با توجه به درپیشبودن انتخابات بههمراه آورد.
پیامدهای مواضع ایران برای اسرائیل
علیخانی میافزاید: نتانیاهو ازمدتها پیش درپی درگیرکردن ایران ومشخصا آمریکا درمنطقه بوده است. اقدامات ایذایی، خرابکارانه و تحریکآمیزی که رژیم صهیونیستی در این مدت انجام داده از حمله به اماکن دیپلماتیک، تلاش برای ترور ایرانیان، ترور اسماعیل هنیه و اقدامات دیگری که در این دوره زمانی بهوقوع پیوسته بهکلی تلاشی بوده که ایران به درگیری کشانده شود. تلقی آن هم این است که ورود ایران به درگیری الزاما به معنی جنگ ایران و رژیم صهیونیستی نیست و این میتواند به تحولی منجر شود که ایران و آمریکا را در منطقه درگیر کند.در برداشت رژیم صهیونیستی، این درگیری با حزبا... ممکن است جمهوری اسلامی را وارد کارزار کند. طبیعتا ورود ایران به جنگ بهمعنی جنگ ایران با رژیم صهیونیستی تنها نیست و آمریکا ورود پیدا خواهد کرد. این از دید نتانیاهو فرصتی طلایی است برای ایجاد یک درگیری مستقیم میان ایران و آمریکا و بهطور کلی ایران و غرب.بهگفته علیخانی ایران تاکنون رویکرد و مواضع هوشمندانهای اتخاذ کرده و در دامی که نتانیاهو پهن کرده گرفتار نشده است. حتی وقتی که وعده صادق انجام داد، مدل آن بهگونهای بود که تبعات منفی پاسخ کوبنده ایران را به حداقل رساند.علیخانی معتقد است اگر رویکرد دیپلماتیکی که ایران بهویژه در ماههای اخیر دنبالکرده تداوم پیدا کند میتواند کمک کند به افزایش فشار افکار عمومی بینالمللی بر رژیم صهیونیستی و نتانیاهو. در آمریکا به رغم آن تعهدی که مقامات آمریکایی نسبت به رژیم صهیونیستی دارند و از هر جنایت این رژیم در این دوره حمایت کردند اما در موارد متعددی اعتراف هم کردند که رژیم صهیونیستی نقض حقوق بشر انجام داده، غیرنظامیان را هدف گرفته و اینکه باید فشار وارد کرد تا رژیم صهیونیستی به توقف این جنگ علیه غیرنظامیان اقدام کند.رویکرد و مواضعی که دکتر پزشکیان در مجمع عمومی سازمان ملل و درجریان سفر به نیویورک داشتند برجستهسازی چند نکته در ارتباط با این جنگ بود. ایشان آن ادعای اسرائیل را که همچنان درگیر دفاع مشروع بوده است در غزه و لبنان مورد سوال قرار داد. افزون بر این تصریح داشت پاسخ رژیم صهیونیستی معطوف به غیرنظامیان است و این نقض آشکار تعهدات بینالمللی است. این موضوع میتواند پیامدهای مهمی برای این رژیم داشته باشد. پیگیری این مواضع میتواند به افزایش فشار بر رژیم صهیونیستی کمک کند.