خاطره‌بازی با هنرمندان در سرزمین پدری

در هر قسمت از این مجموعه، مخاطبان با یک بازیگر شناخته‌شده سینما و تلویزیون همراه می‌شوند و با سفر به شهر پدری آن هنرمند، از نزدیک با خاطرات شخصی، زیبایی‌های طبیعی، حیات اجتماعی و اهمیت خاطرات جمعی آشنا می‌شوند. فصل اول این مجموعه در ۱۲قسمت ۵۲دقیقه‌ای برای پخش از یکی از شبکه‌های سیما ساخته شده و چهره‌ها و بازیگرانی همچون محمود پاک‌نیت، علیرضا خمسه،فریبا کوثری،مریم سعادت،فرهاد آییش،مائده طهماسبی،پرویز فلاحی‌پور، مسعود فروتن، رضا فیاضی، جلیل فرجاد، بهزاد خداویسی، عبدالرضا اکبری و فرهاد بشارتی جلوی دوربین رفته‌اند. بابک بهداد، مهدی اسدی، مهدی باقری، هادی معصوم‌دوست، رایا نصیری و مهدی جبین‌شناس کارگردانی قسمت‌های مختلف این مجموعه مستند را بر‌عهده داشته‌اند. 
   
روایتی متفاوت از زندگی بازیگران 
مهدی قربان‌پور، تهیه‌کننده این پروژه پیش از این مستندهای تحسین‌شده‌ای همچون «زمناکو»، «ما همه سربازیم»، «آنجا که هیچ‌کس نیست» و مجموعه‌های تلویزیونی «مشاهیر ایران» و «نان و ماه» را در کارنامه خود دارد و جوایز مختلفی نیز از جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی دریافت کرده است. او بیشتر مستندهایش پیرامون وطن و با خط‌و‌ربطی از آن بوده و حالا درباره سرزمین پدری به جام‌جم می‌گوید: تولید این مجموعه سال گذشته به سفارش سیما‌فیلم شروع شد. این مرکز که در حوزه هنرهای نمایشی فعالیت می‌کند، تصمیم داشت مجموعه‌ای در مورد بازیگران سینما و تلویزیون تولید کند. پس از همه رایزنی‌هایی که اتفاق افتاد و گفت‌وگوهایی که صورت گرفت، قرار شد مجموعه‌ای با محور اصالت‌ها و ریشه‌های چهره‌های سینما و تلویزیون بسازیم و براساس همین نگاهی که وجود داشت، قرار شد یک تراول‌پرتره تولید کنیم که پرتره در سفر باشد و به‌دنبال این بودیم که با نگاهی نو، قصه شخصیت‌ها و چهره‌ها را دنبال کنیم و فصل جدیدی از زندگی آنها تصویر شود. آنچه مخاطب رسانه می‌داند فقط توانایی فردی‌ و نقش آفرینی بازیگران در سریال‌ها و فیلم‌ها بوده است‌؛ اما آنچه در این مجموعه اتفاق افتاده این است که دوربین گاهی به حریم خصوصی و فردی‌شان نزدیک‌تر شده و بخشی از زندگی عادی روزمره‌‌شان و برخی از فضاهایی کمتر دیده‌شده را به‌تصویر کشیده است. 
وی در پاسخ به این پرسش که آیا نقاط مختلف ایران هم با این مستند به‌تصویر کشیده شده، می‌گوید: بله، در این پروژه یک‌ایران رنگارنگ می‌بینیم و سفرهایی داشتیم به شمال، جنوب و شهرهای مرکزی و شرقی ایران و سرزمین پدری این شخصیت‌ها را نشان دادیم؛ یعنی خاطراتی که در گذشته از زندگی و محیط پیرامون‌شان داشته‌اند یا در آن محیط زندگی کرده‌اند یا نقطه خاصی که تمام این سال‌ها به آنجا رفت‌وآمد داشته‌اند. پروژه سرزمین پدری، به‌صورت یک مستند روایی و در قالب روایت اول‌شخص ساخته شده و بعد از این‌که فیلمبرداری پروژه‌ها به‌اتمام رسید، قصه‌هایی را که دراماتیزه شده بود با صدای خود شخصیت‌ها روایت کردیم. در این مستند جنبه‌های دراماتیک گفتار متن را پررنگ کردیم و قصه‌شان را ساختیم. گروهی داشتیم که کار تحقیق پروژه را انجام می‌دادند و پس از این که کار تحقیق پروژه - چه تحقیق میدانی و چه تحقیق کتابخانه‌ای و گفت‌وگوهایی که با خود شخصیت‌ها داشتیم - به اتمام رسید، سفرها شکل گرفت و برنامه‌ریزی شد و مستند شکل گرفت.
   
شروع از سرزمین پدری 
قربان‌پور در‌خصوص سیر روایت این مستند، تصریح می‌کند: نقطه مبدأ پروژه ما نقطه‌ای است که شخصیت‌ها در گذشته‌شان خاطراتی از آنجا دارند و شروع ثبت‌و‌ضبط پلان‌ها از همان جغرافیای شهر پدری بود. گاهی برخی شخصیت‌ها زندگی و محل تولد و جغرافیای زندگی‌شان در تهران بوده که به‌واسطه این افراد، تهران و جغرافیای پیرامونی آن را می‌بینیم. 
وی در‌خصوص دلیل انتخاب این بازیگران، عنوان می‌کند: در این پروژه از همکاری خانه سینما و انجمن بازیگران هم استفاده کردیم. ما اول سراغ شخصیت‌های کاریزماتیک رفتیم و در ادامه نیز به شخصیت‌هایی پرداخته‌ایم که در سریال‌های تأثیر‌گذار تلویزیون نقش‌آفرینی کردند،  همچنین برای تولید  فصل دوم این مجموعه در حال رایزنی هستیم تا با فراهم شدن شرایط ، به بازیگران جوان بپردازیم؛ یعنی جهان امروز این شخصیت‌ها نیز تصویر شود. 
وی با اشاره به اینکه مجموعه مستند فوق به‌نوعی تاریخ شفاهی مصور است، عنوان می‌کند: به‌نظرم این مجموعه می‌تواند برای مردم جذاب باشد. مردم این شخصیت‌ها را به واسطه تلویزیون و سینما می‌شناسند و با آنان خاطره جمعی دارند. فکر کردیم چطور می‌توانیم پروژه‌ای را تولید کنیم که حس زندگی و طراوت افراد زنده شود و بخشی از حال درونی‌شان را تصویر کنیم. 
   
دلیل انتخاب کارگردان‌های مختلف 
همان‌طورکه عنوان شد این مجموعه مستند کارگردان‌های مختلف دارد. قربان‌پور درباره دلیل حضور کارگردان‌های متفاوت می‌گوید: ساخت این پروژه با صرف زمان تدوین و آماده‌سازی در مدت یک‌سال انجام شده و ما در ساخت این پروژه تغییرات جوی و فصلی را هم مد‌نظر داشتیم و به‌دنبال این بودیم که چهار‌فصل را در این پروژه داشته باشیم. در زمستان سال گذشته که جنوب طراوت بیشتری داشت به‌ آن سمت رفتیم و بخشی هم بعد از نوروز ۱۴۰۳ فیلمبرداری شده و طراوت فصل بهار و تابستان هم در فضای بصری پروژه لحاظ شده است. 
وی درباره زبان روایت و تلاش برای جذب مخاطب تلویزیون این‌طور بیان می‌کند: چیزی که در این پروژه برای ما مهم بود اکت شخصی سوژه‌ها بود. یعنی بحث اصلی‌مان این بود که چطور می‌توانیم دنیای متفاوتی از آدم‌ها تعریف کنیم. بیشتر دنیای درونی شخصیت‌ها بود که در پروژه بروز و ظهور پیدا کرد‌؛ مثلا با برخی از این شخصیت‌ها به میدان‌های ورزشی و مکان‌های هنری رفتیم و فعل‌و‌انفعالی که در زندگی روزمره‌شان وجود داشت را به تصویر کشیدیم. در ‌این مجموعه مستند تلاش کردیم فضای زنده‌تری از دنیای یک بازیگر بسازیم تا تصویری که مخاطب از او دارد درنقطه‌ای فراموش شودو تصویر جدیدی از او شکل بگیرد. قدر مسلم این است که مستندهای پرتره خاستگاه ویژه‌ای در تلویزیون دارند و تلاش شده تا این مجموعه مستند با استانداردهای فنی و هنری تولید شود. در‌حال حاضر پروژه آماده نمایش است‌ اما تصمیم‌گیری در باب پخش مجموعه بر ‌عهده مرکز سیما‌فیلم است.به‌دنبال این هستیم که زمان پخش مناسبی برای این مجموعه پیدا کنیم،اما هنوز زمان پخش پروژه مشخص نیست؛ امیدواریم با توجه به تلاشی که برای ساخت پروژه شده، زمان مناسبی به آن اختصاص داده شود.