آغاز و استمرار این روند، نشان دهنده آیندهای مبهم در دالان سیاسی سوریه است. جایی که آثار و تبعات ناشی از فقدان یک حکومت مرکزی و مقتدر در دمشق بیش از پیش خود را نمایان میسازد. در این میان، گروههای تروریستی -تکفیری، مخالفان مسلح، معاندان سیاسی و ... هریک برای آینده سیاسی و امنیتی و سرزمینی سوریه نقشههایی کشیدهاند که تلاقی و ترکیب آنها با یکدیگر، مولد آشفته بازاری غیر قابل مدیریت در این کشور عربی خواهد بود.
درگیری تحریرالشام و قسد در دیرالزور
در یکی از این موارد، نیروهای قسد (کردها) در روزهای اخیر و با عقبنشینی نیروهای ارتش در اوج درگیری دولت و مخالفان، توانستند کنترل شهر دیرالزور را به دست بگیرند.گروه تحریرالشام تلاش میکند با کنار زدن گروه قسد (کردها) کنترل شهر مهم دیرالزور در شرق سوریه را به دست بگیرد. گروه تحریر الشام به رهبری جولانی هم اکنون کنترل دمشق را در دست دارد اما این کنترل، دارای اطلاق در سراسر سوریه نیست! دیرالزور، شهر عربنشین در شرق سوریه و در مرز عراق است. شماری از اهالی شهر هم علیه قسد تظاهرات کردند. نخستین اعتراضات داخلی در سوریه، از دیرالزور کلید خورده است. هزاران نفر از مردم شهر دیرالزور در شرق سوریه بعد از سقوط بشار اسد، علیه کنترل این شهر به دست گروه کردی قسد تظاهرات کردند و خواهان خروج آنها از این شهر شدند. شمال شرق سوریه هم اکنون در کنترل نیروهای کردی قسد است و تحریرالشام نیز زیر بار چنین مسألهای نمیرود! بهرغم توافقاتی که اخیرا میان جولانی و عبدی (سران تحریرالشام و قسد) انجام گرفته، هر دو گروه برای کسب سهم بیشتر از معادلات جدید در سوریه رقابت و منازعهای شدید با یکدیگر داشته و خواهند داشت.
آغاز جنگ داخلی در لاذقیه
ماجرا به این نقطه ختم نمیشود! اولین درگیری شبه نظامیان تحریرالشام با شبه نظامیان مخالف آغاز شده است. در حومه لاذقیه بین شبه نظامیانی که دیدهبان حقوق بشر سوریه آنها را «بقایای رژیم سابق» خواند و تحریرالشام درگیریهای خونینی شکل گرفته است. لاذقیه یکی از سنگرهای مهم و مناطق استراتژیک در سوریه است. دیروز جسد یک شهروند کنار یک رودخانه پیدا شد و همچنین افراد مسلح ناشناس نیز بدون اطلاع از دلایل و انگیزه، یک جوان روستایی را در حومه غربی حماه با چندین گلوله کشتند. در حادثهای دیگر، افراد مسلح ناشناس دو شهروند روستایی را در حومه لاذقیه به مقصد نامعلومی بردند و اعدام کردند. آنچه امروز در لاذقیه رخ میدهد، پرده از منازعاتی بر میدارد که نمیتوان برای پایان آن در این بندر مهم سوریه نقطه پایانی را متصور شد. هلاکت ۱۵ نیروی وابسته به هیات تحریرالشام در لاذقیه، موضوعی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت.
ارتش آزاد سوریه ناراضی است!
ارتش آزاد سوریه، گروهی است که مدعی سهمخواهی کلان از قدرت بوده و تلاش کشورهایی مانند ترکیه، قطر و آمریکا جهت مدیریت رفتار آن در سوریه ( در روزهای پس از پایان حکومت سابق این کشور) ثمربخش نبوده است. اصلیترین نگرانی غرب و کشورهای منطقه وابسته به واشنگتن، شکلگیری منازعات داخلی سخت میان ارتش آزاد سوریه وهیات تحریرالشام است. این منازعه در فرآیند براندازی میدانی حکومت بشار اسد نیز در اطراف حلب کلید خورد. درهفته گذشته، برخی منابع عرب با بیان اینکه درگیریهای داخلی بین معارضین به طرز قابلتوجهی شدت گرفته، از تنش نظامی بین هیات تحریرالشام و گروه ارتش ملی سوریه در حومه شرقی حلب خبر دادند. یکی از گروههای تعریف شده در بطن ارتش ملی سوریه جیشالاسلام است. هفته گذشته که یکی از فرماندهان ارشد هیات تحریرالشام توسط جیشالاسلام ودرحقیقت ارتش ملی سوریه به قتل رسید،منجربه اسارت دوفرمانده جیشالاسلام توسط هیات تحریرالشام شده است. نکته بسیار مهم اینکه سرویس اطلاعاتی ترکیه تلاش میکند با حمایت همزمان لجستیکی و امنیتی از هیات تحریرالشام و ارتش ملی سوریه، مانع از تشدید منازعات میان آنها شود اما عطش قدرت میان این دو گروه به قدری زیاد است که در نهایت، زیر بار تسلط یکدیگر نخواهند رفت.
هشدار نشریه آمریکایی درخصوص آینده سوریه
فایننشال تایمز، از نشریات غربی مخالف حکومت سابق بشار اسد در سوریه، به مقامات غربی در خصوص نگاه خوشبینانه نسبت به تحولات سوریه هشدار داده است. بر اساس آنچه این نشریه عنوان کرده، آینده سوریه شامل رقابت میان گروههای شورشی، نقش گروه هیات تحریرالشام در قدرت و امکان بازسازی این کشور خواهد بود. اختلافات میان گروههای شورشی، خطر بازگشت داعش، نگرانی اقلیتهای قومی و مذهبی از سختگیری تحریرالشام و تعامل سوریه با کشورهای همسایه وقدرتهای جهانی از مسائل کلیدی محسوب میشود که هرگونه رخداد ناگهانی در آنها، میتواند کل نقشه ( طراحی شده از سوی غرب) را بر هم بریزد. نباید فراموش کرد که سوریه در غرب آسیا و در حلقه اتصال کشورهای مقاومت قرار گرفته و میتواند بهعنوان پل ارتباطی شرق-غرب، در پیوند دو قطب اقتصادی یعنی چین و اتحادیه اروپا، نقش بسزایی ایفا کند. از این رو چشم طمع بازیگران منطقهای و عوامل آنها، متوجه آینده سوریهای است که اکنون حکومت مرکزی و مستقری ندارد. رژیم اشغالگر قدس و آمریکا نیز ضمن تماس با جولانی و دیگر سران گروههای مخالف حکومت اسد، درصدد مدیریت منازعات بالقوه و بالفعل موجود میان این گروهها هستند اما حتی خوشبینترین استراتژیستهای غربی و صهیونیستی نیز نسبت به نتیجه بخشی این مسأله دید مثبتی ندارند!
