سرعت گرانی کم شد؟

با این حال مردم می‌گویند کاهش نرخ تورم را حس نمی‌کنند ودر سه ماه اخیر افزایش قیمت‌ها در بازار را تجربه کرده‌اند؛ هر چند نرخ تورم میانگین روند تغییرات قیمتی یک سبد کالایی است و از سوی دیگر کاهش نرخ رشد تورم به معنی کاهش قیمت‌ها نیست، بلکه نشان می‌دهد آهنگ و سرعت افزایش قیمت‌ها کم شده است.براساس گزارش مرکز آمار ایران، شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور در آذرماه ۱۴۰۳ به عدد ۲۸۵.۱رسیده که نسبت به ماه قبل ۲ درصد، نسبت به ماه مشابه سال قبل ۳۱.۴درصد و در ۱۲ ماهه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۳۲.۵درصد افزایش را نشان می‌دهد.
تورم نقطه‌به‌نقطه در آذرماه امسال به ۳۱.۴درصد رسیده، یعنی خانوارها به‌طور میانگین ۳۱.۴درصد بیشتر از آذرماه۱۴۰۲برای خرید یک مجموعه کالاها و خدمات یکسان هزینه پرداخت کرده‌اند. تورم نقطه‌به‌نقطه آذرماه در مقایسه با ماه قبل از آن ۱.۱واحد درصد کاهش داشته است. نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در ماه‌های مهر و آبان امسال به ترتیب ۳۱.۶ و ۳۲.۵درصد گزارش شده بود.
نرخ تورم نقطه‌ای کالا و خدمات متفرقه با ۳۹.۵درصد بیشترین افزایش را داشته و مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها با ۳۸ درصد، آموزش با ۳۳.۲درصد و حمل‌ونقل با ۳۱.۵درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در مقابل کمترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه مربوط به دخانیات با ۲۲.۵درصد بوده است.نرخ تورم ماهانه خانوارهای کشور درآذر۱۴۰۳برابر ۲ درصد اعلام شده که برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» ۱.۸درصد و برای گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»۱.۲درصد بوده است. نرخ تورم ماهانه در مهر و آبان امسال ۲.۷ و ۲.۷درصد بود که نشان از کاهش آن در آذرماه دارد.
بیشترین نرخ تورم ماهانه در آذرماه مربوط به گروه سبزی‌ها و حبوبات با ۶.۲درصد بوده و گروه‌های میوه و خشکبار، حمل‌ونقل و مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت‌ها به ترتیب با ۲.۹، ۲.۷و ۲.۵درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند و در مقابل تورم ماهانه گروه انواع گوشت قرمز و سفید منفی ۰.۸درصداعلام شده است.نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور در آذرماه به۳۲.۵ درصد رسیده که نسبت به آبان‌، ۰.۶واحد درصد کاهش داشته است. در ماه‌های مهر و آبان امسال نرخ تورم سالانه۳۳.۶ و ۳۳.۱ درصد بود. دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در آذر امسال برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ۳۰ درصد برای دهک اول تا ۳۲.۹درصد برای دهک نهم گزارش شده که نشان می‌دهد فاصله تورمی دهک‌ها در آذرماه به ۲.۹واحد درصد رسید. این شاخص نسبت به آبان‌ که ۳.۲واحد درصد بوده، ۰.۳واحد درصد کاهش داشته است.
    
چرا نرخ تورم آذرماه کاهشی شد؟
 مرتضی افقه، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با جام‌جم در مورد کاهشی شدن نرخ تورم در آذرماه امسال، گفت: با توجه به افزایش قیمت‌ها و ارز که مردم آن را در این ماه حس کرده‌اند، نرخ تورم اعلام شده به‌نظر غیرعادی می‌رسد، زیرا تقریبا در این ماه دولت افزایش قیمت‌هایی را تصویب کرده بود.
وی افزود: البته بخشی از کاهش تورم به کاهش نرخ رشد نقدینگی که از چند سال گذشته با هدف کاهش تورم در دستور کار بوده، برمی‌گردد که سطح تقاضا را کاهش داده است؛ به‌طوری‌که با توجه به افزایش سطح قیمت‌ها اما تقاضا برای خرید کاهش داشته و بخشی از کاهش رشد نرخ تورم این موضوع بوده که سرعت رشد قیمت‌ها را کند کرده است.
 این استاد اقتصاد دانشگاه در مورد روند نرخ تورم در ماه‌های آینده، اظهار کرد: پیش‌بینی می‌شود که اگر شرایط به همین منوال باشد، کاهش تورم ادامه‌دار نخواهد بود و با توجه به شرایط اقتصادی که داریم این روند معکوس خواهد شد و روند نرخ تورم در ماه‌های آینده افزایشی خواهد بود.
افقه با اشاره به این‌که دولت نرخ ارز نیمایی را حذف کرده و قیمت ارز در بازار غیررسمی افزایش داشته است، ادامه داد: ارز یکی از متغیرهای اقتصادی است که به‌شدت روی تورم تأثیرگذار است؛ بنابراین بدون تردید اگرقیمت ارزدرهمین حدودبماند، قیمت کالاها در ماه‌های آینده افزایش خواهد داشت.
وی در مورد راهکار برای کاهش تورم، بیان کرد: علت اصلی تورم در کشور ما، ساختاری است؛ البته یک مشکل اقتصاد ایران این است که برخی اقتصاد‌خوانده‌ها برای کنترل تورم بر بخش تقاضا تمرکز کرده‌اند درحالی که به‌نظر من بخش عرضه مشکل دارد و به موانع تولید برمی‌گردد.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: امروز عمده مشکلات که سد راه کسب‌وکارها و تولید قرار دارد، داخلی است؛ البته تنش‌های منطقه‌ای هم برسرمایه‌گذاری و تولید تأثیرگذاراست وحجم تقاضای تولیدکننده ومصرف‌کننده را به‌دلیل نگرانی از آینده افزایش می‌دهد اما بخشی مربوط به داخل کشور است. دولت باید موانع کسب‌وکار را کاهش دهد که می‌تواند در کاهش نرخ تورم اثرگذار باشد.
افقه گفت: امروز بنگاه‌های تولیدی در شهرک‌های صنعتی با ۳۰ تا۴۰درصد ظرفیت فعالیت می‌کنند که باید بتوانیم اینها را فعال کنیم. اقتصاد‌خوانده‌ها می‌گویند باید نقدینگی را کم کنیم، یعنی سمت تقاضا را مدنظر قرار داده‌اند و اگر این تمرکز به سمت عرضه باشد، کاهش تورم پایدارتر خواهد بود تا این‌که تقاضا را کم ‌کنیم.
هرچند روند کاهنده تورم نویدبخش است اما کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند این روند در ماه‌های آینده تغییر می‌کند و با توجه به افت قدرت خرید مردم ناشی از تورم‌های بسیاربالا درهفت سال اخیر، دولت باید برای کنترل تورم و بهبود معیشت خانوارها برنامه‌ریزی و راهکار داشته باشد، زیرا موتورهای تورم همچنان روشن است و دولت باید برای خاموش کردن آنها برنامه داشته باشد.