تحقق ‌یک رویا

یک پژوهش ارزشمند که توسط یک تیم تحقیقاتی مشترک آمریکایی و اروپایی انجام شده، نشان می‌دهد که برخی از بیماران با قلب مصنوعی می‌توانند عضله قلب را بازسازی کنند. این مطالعه درمجلهCirculation منتشر شده است.به‌گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، این کشف می‌تواند راه را جهت درمان‌های انقلابی برای نارسایی قلبی هموارکند،وضعیتی که نزدیک به هفت میلیون بزرگسال آمریکایی را تحت تأثیر قرارمی‌دهد و در ۱۴درصد ازمرگ‌و‌میرهای سالانه نقش دارد. در ایران نیز هشت درصد از مردم گرفتار این بیماری هستند که ۱۶۰ هزار نفر را سالانه در ایران به کام مرگ می‌کشاند. 
   
نارسایی قلبی: چالش‌های فعلی
نارسایی قلبی همچنان یک بیماری غیرقابل درمان است. در‌حالی که داروها می‌توانند پیشرفت بیماری را کاهش دهند، تنها گزینه برای موارد پیشرفته این بیماری، پیوند قلب یا پشتیبانی مکانیکی از طریق دستگاه‌های کمکی بطن چپ (LVADs) است. این دستگاه‌ها که به‌عنوان قلب مصنوعی شناخته می‌شوند، به قلب کمک می‌کنند خون را پمپاژ کند، اما هیچ درمانی جهت بهبود نارسایی قلبی ارائه نمی‌دهند. دکتر هشام سادِک مدیر مرکز قلب ساروِر ورئیس بخش قلب و عروق در کالج پزشکی دانشگاه آریزونا، رهبری این تیم بین‌المللی محققان را برعهده داشت تا بررسی کنند آیا عضلات قلب دارای قابلیت بازسازی هستند یا خیر. او در این‌باره می‌گوید: «ماهیچه‌های اسکلتی توانایی قابل توجهی برای بازسازی پس از آسیب دارند. به‌طور مثال، اگر در حین بازی فوتبال عضله‌ای را پاره کنید، باید به آن استراحت دهید تا بهبود یابد اما وقتی عضله قلب آسیب می‌بیند، دوباره رشد نمی‌کند و احیا نمی‌شود. ما چیزی برای معکوس‌کردن روند از‌دست‌دادن عضلات قلب نداریم.»
   
قابلیت بازسازی قلب
این تحقیق با گرفتن نمونه‌های بافتی از بیماران قلب مصنوعی آغاز شد. این نمونه‌ها توسط دکتر استاوروس دراکوس و همکارانش در دانشگاه بهداشت و دانشکده پزشکی یوتا ارائه شده است. تیم‌هایی از مؤسسه کارولینسکا در استکهلم، به سرپرستی دکتر یوناس فریسن و دکتر اولاف برگمان، از روش‌های نوآورانه تاریخ‌گذاری کَربُن برای تعیین این‌که آیا این بافت‌ها حاوی سلول‌های تازه تولید‌شده هستند یا خیر، استفاده کردند. یافته‌ها قابل توجه بود: بیمارانی که قلب مصنوعی داشتند، سلول‌های ماهیچه‌ای را با بیش از شش‌برابر سرعتی که در قلب‌های سالم مشاهده می‌شد، بازسازی کردند. 
دکتر سادک خاطرنشان کرد: «این قوی‌ترین شواهدی است که تاکنون داریم‌؛ مبنی بر این‌که سلول‌های عضله قلب انسان واقعا می‌توانند بازسازی شوند، که حقیقتا هیجان‌انگیز است، زیرا این تصور را تقویت می‌کند که یک ظرفیت ذاتی در قلب انسان برای بازسازی وجود دارد. همچنین قویا از این فرضیه که ناتوانی عضله قلب در استراحت‌کردن، عامل اصلی از دست‌دادن توانایی قلب برای بازسازی اندکی پس از رشد دوباره است، پشتیبانی می‌کند.»
   
نقش استراحت در بازسازی قلب
سلول‌های ماهیچه قلب به‌طور فعال پیش از تولد تقسیم می‌شوند اما مدت کوتاهی پس از تولد متوقف می‌شوند و از کار می‌افتند. این سلول‌ها تنها بر پمپاژ خون بدون مکث تمرکز می‌کنند. در سال ۲۰۱۱ دکتر سادک مقاله‌ای را در مجله Science منتشر کرد که این تغییر را برجسته کرد. سپس در سال ۲۰۱۴، او شواهدی ارائه کرد که نشان می‌داد بیمارانی که قلب مصنوعی دارند ممکن است سطحی از بازسازی عضلات قلب را تجربه کنند. 
این یافته‌ها یک سؤال حیاتی را مطرح می‌کنند: آیا پشتیبانی مکانیکی ارائه شده توسط LVAD‌ها یا همان قلب‌های مصنوعی، نقش تختخواب مورد نیاز برای بازسازی عضلات را تقلید می‌کند؟
دکتر سادک گفت: «این پمپ‌ها (‌قلب مصنوعی) قلب را دور می‌زنند و خون را به داخل آئورت هل می‌دهند. به این معنی که قلب در هنگام فعالیت آنها، اساسا در حال استراحت است.»
مطالعه حاضر شواهد مستقیمی را ارائه کرد که نشان می‌دهد استراحت‌دادن به قلب از طریق حمایت مصنوعی می‌تواند بازسازی ماهیچه‌ها را امکان‌پذیر کند. این نخستین‌بار است که چنین شواهد انکارناپذریری در انسان نشان داده می‌شود. 
   
تنوع در بازسازی قلب
جالب اینجاست که تنها حدود ۲۵ درصد از بیماران با قلب مصنوعی، بازسازی قابل توجه عضلات را تجربه می‌کنند. هدف دکتر سادک کشف این موضوع است که چرا برخی از بیماران به این درمان پاسخ می‌دهند، در‌حالی که برخی دیگر پاسخ نمی‌دهند. او خاطرنشان کرد: «مشخص نیست چرا برخی از بیماران پاسخ می‌دهند و برخی نه اما کاملا واضح است که افرادی که پاسخ می‌دهند توانایی بازسازی عضله قلب را دارند. اکنون بخش هیجان‌انگیز تعیین این است که چگونه می‌توانیم همه را نسبت به این درمان پاسخگو کنیم، زیرا اگر چنین امکانی فراهم شود، اساسا می‌توان نارسایی قلبی را درمان کرد.»
   
پیامدهایی برای آینده
قابلیت افزایش بازسازی ماهیچه قلب از طریق مسیرهای مولکولی هدفمند، می‌تواند درمان نارسایی قلبی را متحول کند. دکتر سادک گفت: «این دستگاه‌ها آزمایش‌شده و واقعی هستند و ما سال‌هاست از آنها استفاده می‌کنیم اما زیبایی نتایج این پژوهش آن است که قلب مکانیکی درمانی نیست که ماامیدواریم درآینده به بیماران خودارائه دهیم.» این پژوهش بر پایه سال‌ها تحقیق و همکاری استوار است و امیدی دوباره به میلیون‌ها بیمار مبتلا به نارسایی قلبی در سراسر جهان ارائه می‌کند. باتحقیقات بیشتر، رؤیای درمان نارسایی قلبی می‌‌تواند به واقعیت تبدیل شود.