رایزنی برای پیشگیری از تجزیه سوریه

پس از تحولات اخیر در سوریه و مشخص شدن اینکه ترکیه، ایالات متحده آمریکا، رژیم صهیونیستی و برخی از کشور‌های جنوبی خلیج فارس در شکل گیری تحولات و پیش‌روی تحریر الشام در سوریه و پیچیدگی بحران در این کشور نقش داشته‌اند، اکنون این نکته مطرح می‌شود که آیا دستاورد‌های میدانی این جریان تداوم خواهد داشت یا اینکه شکل دیگری از رقابت‌ها پدید خواهد آمد و رقابت‌های چند لایه ژئوپلیتیکی قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی در سوریه شکل دیگری از جریانات را رقم خواهد زد؟

واقعیت این است که رفتن بشار اسد خلأ قدرت را در کشور سوریه پدید آورده و علی رغم اینکه تلاش‌هایی صورت می‌گیرد و بخصوص ترکیه به دنبال این است که این خلأ قدرت به سرعت به یک حکومت فراگیر از سوی جولانی و همراهانش تبدیل شود تا بلکه سوریه بتواند به خواسته‌های سیاسی، اقتصادی و بلند پروازی‌های خود دست پیدا کند در عین حال اکنون این موضوع کاملا مشهود است کشور‌هایی نظیر روسیه و ایران دیدگاه‌هایی دارند که اگر این دیدگاه‌ها مورد توجه قرار نگیرد قطعا آنچه ترکیه، رژیم صهیونیستی و آمریکا رقم زده‌اند به نحو مطلوب آن‌ها پیش نخواهد رفت.

البته باید به این نکته نیز توجه داشت که اکنون در قضیه سوریه ذی‌نفعان داخلی و خارجی در حال بازیابی، بازطراحی و شاید به نوعی طراحی‌هایی باشند که در آینده بیشتر خودش را نشان خواهد داد در این بین نباید فراموش کرد که شهر‌های مهمی مانند حلب حماه یا مناطق مهمی نظیر دیرالزور، لاذقیه، حمص و دمشق هرکدام ظرفیت‌هایی دارند که به دلیل بهت ناشی از خلأ قدرت و ترک کشور از سوی بشار اسد هنوز فرصت بازیابی خود را پیدا نکرده‌اند و البته کشور‌های مجاور سوریه نیز همین شرایط را دارند برای نمونه لبنان یا بخش‌هایی از فلسطین همچنان در نوعی خلأ ناشی از پیش‌بینی‌های قبلی به سر می‌برند.

در مجموع می‌توان گفت که اکنون جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت مهم منطقه‌ای بدون اینکه بخواهد دخالتی در امور داخلی سوریه بکند با دقت به مناسبات توجه دارد و هر گونه ترتیباتی که ژئوپلیتیک منطقه را تحت تاثیر قرار دهد برای جمهوری اسلامی ایران مهم است و ایران با توجه به درونمایه‌های عمیق فرهنگی و ارتباطات مرتبط با آن و همچنین با توجه به توانمندی‌ها، ظرفیت‌ها و نفوذی که در طول سالیان گذشته در منطقه و سطح جهان داشته است به عنوان یک کشور قدرتمند به موضوع می‌نگرد.

به این ترتیب برای ما سوریه و مباحث درونی آن و همچنین شکل گیری مناسبات منطقه‌ای بسیار مهم است. اکنون نیز در حال رایزنی‌ جدی برای این مهم هستیم که از یک سو ملت سوریه از هرگونه تجزیه کشورشان دور شوند و در عین حال خودشان سرنوشت خود را تعیین کنند. افزون بر این ما نیز بتوانیم با توجه به الزاماتی که در حوزه سیاست خارجی از پیش تعریف کرده‌ایم منافع ملی کشور ایران و همچنین منافع امت اسلامی را به نحوی شایسته دنبال کنیم.

در این جهت همکاری ایران با سایر کشور‌های اثرگذار در حال انجام است و به نظر می‌رسد سوریه موضوعی نیست که در کوتاه مدت و به سرعت و مطابق آنچه ترکیه و اسراییل طراحی کرده‌اند و غرب از آن پشتیبانی کرد، پیش برود.