رویای امپریالیستی ترامپ؛ چقدر به واقعیت نزدیک است؟

اظهارات جنجالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، درباره تصاحب مناطقی مانند گرینلند، بازپس‌گیری کانال پاناما و حتی الحاق کانادا و مکزیک، موجی از نگرانی را در میان رهبران جهان به وجود آورده است. این سخنان بار دیگر سیاست‌های امپریالیستی ایالات متحده را در صدر مباحث بین‌المللی قرار داده و پرسشی مهم را مطرح می‌کند: آیا این رؤیاهای امپریالیستی قابلیت تحقق دارند یا تنها در حد شعار باقی خواهند ماند؟

آیا این رؤیا به واقعیت تبدیل می‌شود؟
ایالات متحده در طول تاریخ خود همواره به‌دنبال گسترش قلمرو و نفوذ بوده است؛ از خرید لوئیزیانا در سال 1803 گرفته تا الحاق هاوایی در اواخر قرن نوزدهم. اما در دنیای امروز، تحقق این‌گونه اهداف به‌شدت دشوار است. نظام بین‌المللی فعلی بر پایه حاکمیت ملی و قوانین بین‌المللی استوار است و هرگونه تلاش برای تغییر مرزها یا تصاحب سرزمین‌ها می‌تواند به واکنش‌های جدی و حتی جنگ‌های منطقه‌ای یا جهانی منجر شود.  

چرا آمریکا سیاست‌های امپریالیستی را دنبال می‌کند؟
آمریکا به‌عنوان یک ابرقدرت جهانی، همواره تلاش کرده است تا با گسترش نفوذ خود در مناطق مختلف، برتری استراتژیک و اقتصادی خود را حفظ کند. دلایل این سیاست‌ها را می‌توان در چند عامل خلاصه کرد:

۱. منابع طبیعی و اقتصادی: مناطق مورد ادعای ترامپ، مانند گرینلند، از نظر منابع طبیعی و موقعیت ژئوپلیتیکی اهمیت بالایی دارند. گرینلند دارای منابع معدنی غنی و موقعیتی استراتژیک در قطب شمال است که برای واشنگتن جذابیت دارد.  
۲. رقابت با قدرت‌های دیگر: آمریکا برای مقابله با نفوذ چین و روسیه در نقاط مختلف جهان، به‌دنبال تقویت جایگاه خود است.  
۳. میراث تاریخی امپریالیسم: سیاست‌های گسترش‌طلبانه بخشی از هویت تاریخی ایالات متحده است و رهبران این کشور همواره تلاش کرده‌اند این میراث را احیا کنند.  

واکنش جهان به زیاده‌خواهی‌های آمریکا
اظهارات ترامپ نه تنها در میان رهبران کشورهای هدف، بلکه در سطح جهانی نیز با واکنش‌های منفی مواجه شده است. کانادا و مکزیک به‌عنوان کشورهای مستقل و متحدان تجاری آمریکا، چنین ادعاهایی را توهین به حاکمیت خود تلقی می‌کنند. کشورهای اروپایی نیز سیاست‌های امپریالیستی آمریکا را تهدیدی برای ثبات جهانی می‌دانند.  

پیامدهای این رویکرد برای آمریکا
اگرچه این اظهارات ممکن است برای جلب حمایت داخلی و تحریک حس ناسیونالیسم آمریکایی مطرح شده باشد، اما در عمل می‌تواند به انزوای بین‌المللی ایالات متحده منجر شود. متحدان آمریکا ممکن است اعتماد خود را به این کشور از دست بدهند و رقبا از این وضعیت برای تقویت مواضع خود استفاده کنند.  

جمع‌بندی
رویای امپریالیستی ترامپ با واقعیت‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی قرن بیست‌ویکم فاصله زیادی دارد. در دنیای امروز، حاکمیت ملی و قوانین بین‌المللی به‌عنوان اصول بنیادین پذیرفته شده‌اند و هرگونه تلاش برای تغییر آن‌ها می‌تواند پیامدهای خطرناکی داشته باشد. اگر آمریکا بخواهد همچنان به‌عنوان یک ابرقدرت مورد احترام باقی بماند، باید دست از سیاست‌های زیاده‌خواهانه بردارد و بر همکاری بین‌المللی تأکید کند. تنها در این صورت است که می‌تواند نقش سازنده‌ای در نظم جهانی ایفا کند.