به نظر میرسد شیب تند پیشرفت فضایی ایران در سالهای اخیر سرعت و دقت بیشتری به خود گرفته است اما این مسیر از سالهای ابتدایی شروع نهضت فضایی شدن هموارتر شده و اکنون ایران در جمع کشورهایی است که برنامه ایجاد یک پایگاه فضایی ثابت و یک منظومه ماهوارهای گسترده با کاربردهای مختلف به شمار میرود.
صنعت فضایی؛ عامل توسعه
فناوریهایی که برای تسهیل و ارتقای امکانات فضایی نیاز است میتواند برای توسعه صنعتی یک کشور بسیار موثر باشد، به همین علت هرچه کشوری در راستای ارتقای صنعت فضایی خود تلاش کند و سطح فناوری طراحی و صنعتی خود را افزایش دهد سبب توسعه ابزارآلات و طراحی صنعتی و حتی در بحثهای کلانتر سرمایهگذاری و به دست آوردن دستاورد اقتصادی خواهد شد. این مسأله اهمیت صنعت فضایی و رسیدگی به موضوع را در سطح حاکمیتی بیش از پیش نشان میدهد. به طوری که براساس برآوردهای مجمع جهانی اقتصاد و موسسه مکنزی اند کامپنی که معتبرترین شرکت مشاور مدیریت جهان در آمریکاست، ارزش اقتصادی صنعت فضایی تا سال ۲۰۳۵ به ۱.۸تریلیون دلار میرسد. این صنعت به دلیل امکان بررسی تغییرات گسترده آب و هوایی، کمک به نظارت بر زنجیره تامین جهانی، کاربردهای اقتصادی، نظامی، اطلاعاتی و غیره اهمیت زیادی دارد. با این حال کشورهای محدودی در جهان از این فناوریهای بومی و استقلال در زمینه تولید و پرتاب ماهواره برخوردارند.
پیشرفت صنعت فضایی مرهون نگاه ما میتوانیم
امروز در سالروز صنعت ملی فضایی توجه به این نکته که پیشرفتهای حاصله نه به دلیل وابستگی به کشورهای پیشرو در این امر بلکه با نگاه خودکفا و گفتمان «ما میتوانیم» است؛زیرا درپیش ازانقلاب سال۵۷ تقریبا هیچ نقشی از ایران در صحنه بینالمللی صنعت فضایی ترسیم نشده بود اما امروز ایران به تنهایی در حال ساخت بزرگترین سایت پرتاب فضایی منطقه است، آن هم درهمجواری با کشورهایی که از اول تا آخرصنعتشان وابسته به آمریکا و غرب است.با این حال اعتماد به سرمایه انسانی و تلاش وهمت توانسته در ایران آن هم درشرایط حساس تحریمی رقم بخورد وصاحب سکوی مستقل پرتاب کند. ایران امروز جزو۶ کشور دارای موشک پرتابگر و ماهوارهبر است که این مسأله به خوبی نشان میدهد جمهوری اسلامی ایران به دروازههای علمی فوق پیشرفته دنیا نزدیک شده و توانسته شانه به شانه کشورهای مدعی این صنعت که سالها پیش از ایران شروع کردهاند، حرکت کند.
سیمرغ ایرانی؛ نتیجه خودکفایی
جمهوری اسلامی تاکنون از سایت پرتاب امام خمینی(ره) ماهوارههای زیادی را در مدار زمین قرار داده است؛ اتفاقی که نقش بزرگ داشتن یک ماهوارهبر داخلی و بومی را نشان میدهد. بومی بودن این ماهوارهبر و قابلیت تغییر و تکمیل آن در داخل یکی از امور بسیار حیاتی و خاص است که به طور کلی صنایع زیرمجموعه و موثر صنعت بزرگ فضایی را تکان داده و باعث رشد تجربهها شده است. همچنین نشان دهنده استقلال صنعت فضایی ایران که وابسته به هیچ متغیر خارجی نخواهد بود.
از آنتن در اسدآباد تا تشکیل منظومه شهید سلیمانی
سالهای دهه ۴۰ و ۵۰ ایران تنها توانسته بود عضو سازمان بینالمللی ارتباطات شده و با یک آنتن استاندارد در اسدآباد همدان مصرفکننده محصولات فضایی کشورهای بزرگ باشد. آن زمان به هیچ وجه خبری از انتقال تجربیات سفر به فضا و ماه و فناوری فضایی غرب نبود اما در فاصله ۲ دهه و از زمان تشکیل سازمان فضایی ایران در سال ۲۰۰۴ میلادی و به اعتراف نهادهای بینالمللی، ایران در صنعت فضایی پیشرفتهای گستردهای داشته که به هیچ وجه قابل کتمان و انکار از سوی دشمنان پیشرفت این مرز و بوم نیست. از روزی که در اواسط دهه ۸۰ شمسی ماهوارهبر سفیر ایران پروازهای زیرمداری را شروع کرد تا ارسال ماهواره امید، مصباح ۱ و ۲ و زهره فقط دو سه سال گذشت. این سیر نجومی فضایی ایران در سالهای بعد به سرعت افزایش یافت تا جایی که در ۱۴ بهمن ۸۸ کاوشگر ۳ به همراه یک موش صحرایی و دو لاکپشت به فضا پرتاب شد و امروز ماهوارههای ناهید و پارس ۱ و ۲ به همراه بلوک انتقال مداری که توسط دانشمندان فضایی ایران تشکیل شده در حال تکمیل منظومه ماهواره ای ایرانی با کاربردهای چندگانه به نام منظومه شهید سلیمانی است. باید به این نکته توجه داشت که سازمان فضایی ایران در برنامه خود، سال ۱۴۱۰ را سال فرستادن انسان به فضا اعلام کرده که این اتفاق میتواند راههای جدیدی از توسعه را پیش روی ملت و کشور ایران بگشاید.
ایران اسلامی؛ ایران فضایی
در کنار همه تلاشهای متخصصان ایرانی و طی شدن مسیر سخت اما راهگشا برای ملت و کشور باید به این نکته بسیار ظریف دقت کرد که این پیروزیها در سایه یک نگاه کلان اتفاق افتاده است و آن هم نگاه «خودکفایی» و «ما میتوانیم» انقلاب اسلامی است و هرجایی که این نگاه تکثیر شده ملت ایران همواره روی خوش دستاوردهای بزرگ را دیده است؛ در حالی که کشورهای دیگر دنیا شاید چند برابر زمان و هزینه کردهاند تا به نقطهای برسند که ایران با اراده اسلامی و اعتقادی خود رسیده است. تکمیل برنامههای فضایی پیشبینی شده در ایران که از یک دکل در همدان که همه دارایی فضایی ایران پیش از انقلاب اسلامی بوده است، به بیان متخصصان داخلی و خارجی کاری کارستان است.