مصوبه‌ای برای کاهش وابستگی روغن

در این مصوبه آمده است که به منظور مشارکت شرکت‌های واردکننده نهاده و محصولات کشاورزی در تولید داخل، به شرکت‌های غیردولتی واردکننده روغن خام، دانه، کنجاله اجازه داده می‌شود تا در طرح توسعه کشاورزی قراردادی دانه‌های روغنی مشارکت کنند.باتوجه به واردات بیش از ۹۰ درصد روغن مورد نیاز و مصرفی کشور از طریق واردات، به نظر می‌رسد این تصمیم وزارت جهاد کشاورزی به منظور حمایت از تولید داخلی انواع دانه‌های روغنی و در راستای اجرای سیاست‌های کلان کشور در حوزه امنیت غذایی، تقویت زنجیره تامین، حمایت از تولید و بهره‌وری و توسعه کشت دانه‌های روغنی در قالب طرح کشاورزی قراردادی بوده است.
از سوی دیگر وزارت جهاد کشاورزی به دنبال آن بود که به منظور مشارکت و استفاده از ظرفیت شرکت‌های غیردولتی واردکننده نهاده‌ها و محصولات کشاورزی در تولید و ساماندهی بازار انواع دانه‌های روغنی، کنجاله و انواع روغن خوراکی خام، این مهم را به منصه ظهور برساند.کشاورزی قراردادی یکی از روش‌های وزارت جهاد کشاورزی برای افزایش تولید کالاهای اساسی طی سالیان اخیر بوده که در آن، کشاورزان و تولیدکنندگان محصولات کشاورزی از طریق عقد قرارداد با یک پشتیبان یا مجری (وزارت جهاد کشاورزی و نهاد‌های تابع) نسبت به تولید محصولات کشاورزی اقدام می‌کنند.به طوری که با هدف ارتقای عملکرد کمی و کیفی محصول تولیدشده، پشتیبان (وزارت جهاد کشاورزی) متعهد می‌شود همزمان با خرید محصول کشاورزی به صورت تضمینی، توافقی یا با فرمول قیمتی مشخص، نسبت به ارائه خدمات فنی- آموزشی، مشاوره‌ای، تامین نهاده‌های مورد نیاز(کود، سم و بذر) و بیمه کشاورزی در تمامی مراحل کاشت، داشت و برداشت به کشاورزان تحت قرارداد در موعد مقرر اقدام کند.
   
مقابله با خودکفایی
این مصوبه در حالی ابلاغ شده که طی سالیان اخیر برخی واردکنندگان روغن همواره مانع افزایش ضریب خودکفایی در تولید دانه‌های روغنی می‌شدند. به طوری که علیرضا مهاجر، معاون سابق زراعت وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم گفته بود وقتی قیمت روغن در بازارهای جهانی ارزان‌تر از تولید داخل است، هیچ لزومی به افزایش ضریب خودکفایی روغن در کشورمان وجود ندارد.در سالیان متمادی، واردات روغن خام در کشور تحت‌تأثیر اقداماتی از سوی مافیای واردات قرار داشته که با استفاده از رویکردهای سیاه‌نمایی، به دنبال افزایش سود حاصل از این واردات بوده‌اند. این روند موجب شده بود که تخصیص ارز با نرخ ترجیحی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی که سال‌ها به واردکنندگان بزرگ روغن اختصاص می‌یافت، به سودجویی‌های خاصی منجر شود. با این حال، با هوشمندی و درایت وزارت جهاد کشاورزی، تغییرات بنیادینی در این سیاست‌ها ایجاد شده است.هم‌اکنون، واردات روغن خام به شکلی مشروط شده و مستقیما به میزان تولید دانه‌های روغنی در داخل کشور گره خورده است. این رویکرد جدید، عملا امتیاز ارز ترجیحی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی را که پیشتر لذت شیرینی برای واردکنندگان داشت، از میان برده و معادله را به نفع تولید داخلی تغییر داده است. درنتیجه این تدبیر، تخصیص ارز دولتی دیگر بی‌قید و شرط نیست و مستلزم مشارکت فعال و حمایت جدی واردکنندگان از فرآیند تولید داخلی دانه‌های روغنی و سایر محصولات مشابه شده است.
   
​​​​​​​کاهش وابستگی
 این سیاست نه‌تنها به دنبال کاهش وابستگی کشور به واردات روغن خام است بلکه با هدف تقویت بنیه تولیدکنندگان داخلی و ایجاد پایداری در این بخش استراتژیک از اقتصاد کشور اتخاذ شده است. این تحول، گامی مهم در جهت خودکفایی و پویایی بخش کشاورزی و صنایع مرتبط با آن محسوب می‌شود.در این خصوص بد نیست بدانیم در سال گذشته دو میلیون تن روغن در کشور تولید و حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن نیز از این محصول وارد کشورمان شد که برای واردات این میزان محصول سه میلیارد دلار ارزبری صورت گرفته شده است. در همین خصوص علیرضا شریفی، دبیر انجمن صنایع روغن نباتی کشور گفت: بنابر آمار در هفت ماهه ابتدای سال، بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزارتن روغن نباتی تولید و توزیع شد که در سابقه ۷۲ ساله صنعت روغن نباتی کشور بی‌سابقه بوده است.به گفته وی، واردات روغن خام و دانه‌های روغنی در هفت‌ماهه امسال، ارقام قابل‌توجهی بوده که در کنار عرضه روغن خام شرکت بازرگانی دولتی طبق نظر وزارت جهاد کشاورزی، موجب شد تا در زمینه بازار روغن نباتی به آرامش برسیم، هرچند طولانی شدن روند تخصیص ارز نگرانی‌هایی در خصوص استمرار این آرامش در هفته‌ها و ماه‌های آتی ایجاد کرده است.دبیر انجمن صنایع روغن نباتی کشور با بیان این‌که به طور متوسط ماهانه ۱۷۰ هزار تن روغن مصرف می‌شود، افزود: در شش‌ماهه دوم سال میزان مصرف افزایش می‌یابد اما به‌دلیل التهاب روغن در سه‌ماهه پایانی سال قبل، امسال در شش‌ماهه اول، استثنائا میزان تولید بالایی داشتیم. مصرف ماهانه روغن در کشور به طور متوسط ۱۷۰ هزار تن است که در شش‌ماهه اول به کمتر از ۱۵۰ هزارتن و نیمه دوم سال به ۲۰۰ تا ۲۱۰ هزارتن می‌رسد، هرچند ممکن است مصرف امسال از دو میلیون تن فراتر رود. به گفته وی، برآورد می‌شود که تولید روغن تا پایان سال با بهبود وضعیت تخصیص ارز به رقم بیش از دو میلیون و ۲۰۰ هزارتن برسد.