مقایسه انواع سوکت‌های پردازنده و تأثیر آن بر قدرت پردازش

نوع سوکت، تعیین‌کننده‌ی پردازنده‌های سازگار با مادربرد است. در واقع محل نصب و قرارگیری سی پی یو در سیستم، سوکت مادربرد است که در این مطلب قصد داریم ویژگی‌های آن را به طور کامل بررسی کنیم.

سوکت مادربرد چیست؟

سوکت مادربرد جایی است که پردازنده روی آن نصب می‌شود و ارتباط بین پردازنده و سایر قطعات را ممکن می‌سازد. این سوکت شامل یک‌سری پین یا کانکتور است که اطلاعات و برق را بین مادربرد و پردازنده منتقل می‌کند. هر سوکت فقط با مدل‌های خاصی از پردازنده‌ها سازگار است، بنابراین موقع خرید مادربرد باید دقت کنید.

دو نوع رایج آن LGA (پین روی مادربرد، مخصوص اینتل) و PGA (پین روی پردازنده، مخصوص AMD) هستند. برخی پردازنده‌ها از BGA استفاده می‌کنند که روی مادربرد لحیم شده و قابل تعویض نیستند. برای مثال، پردازنده‌های اینتل نسل 12 و 13 از سوکت LGA 1700 و پردازنده‌های AMD Ryzen 7000 از سوکت AM5 استفاده می‌کنند. اگر قصد ارتقاء سیستم دارید، باید ببینید مادربرد شما از چه سوکتی پشتیبانی می‌کند.

کاربرد سوکت مادربرد در سیستم

سوکت مادربرد نقش مهمی در اتصال پردازنده به مادربرد دارد و باعث ارتباط الکتریکی بین آن‌ها می‌شود. این سوکت امکان دریافت و ارسال اطلاعات بین پردازنده و سایر قطعات مانند رم، کارت گرافیک و اس اس دی را ایجاد می‌کند. همچنین برق موردنیاز پردازنده را از طریق مادربرد تأمین می‌کند تا سیستم بتواند به درستی کار کند.

به طور کلی نوع سوکت مادربرد مشخص می‌کند که چه پردازنده‌هایی با مادربرد سازگار هستند و امکان ارتقا یا تغییر پردازنده هست یا خیر. برخی سوکت‌ها از فناوری‌های جدیدتری مثل پشتیبانی از رم‌های DDR5 و PCIe 5.0 برخوردار هستند که امکانات جدیدی در مادربردها حساب می‌شود. به خاطر داشته باشید اگر سوکت مادربرد و پردازنده همخوانی نداشته باشند، امکان نصب و استفاده از پردازنده وجود نخواهد داشت.

مشخصات سوکت مادربرد

سوکت مادربرد دارای مشخصات فنی مهمی است که تعیین‌کننده‌ی نوع پردازنده‌های سازگار با آن است. پین‌ها یا کانکتورها یکی از اصلی‌ترین مشخصات است؛ برای مثال، سوکت LGA 1700 دارای 1700 پین است. چیپست مادربرد نیز در کنار سوکت اهمیت دارد، زیرا قابلیت‌های پردازنده را کنترل می‌کند.

سوکت‌ها با نسل‌های خاصی از پردازنده‌ها سازگارند، مثلاً AM4 برای Ryzen 3000 و AM5 برای Ryzen 7000. پشتیبانی از فناوری‌های جدید مثل PCIe 5.0 و DDR5 نیز بستگی به نوع سوکت دارد. همچنین جنس و کیفیت ساخت سوکت، روی دوام و رسانایی بهتر آن تأثیر می‌گذارد. انتخاب سوکت مناسب مستقیماً روی عملکرد و امکان ارتقاء سیستم شما اثرگذار است، پس به آن توجه ویژه‌ای داشته باشید.

سوکت مادربرد های سری H

سوکت‌های سری H مخصوص پردازنده‌های اینتل هستند و برای سیستم‌های خانگی و گیمینگ طراحی شده‌اند. این سوکت‌ها بیشتر برای پردازنده‌های Core i3, i5, i7 و i9 از نسل‌های مختلف اینتل استفاده می‌شوند. دو سوکت معروف در این سری عبارتند از LGA 1151 و LGA 1200. سوکت LGA 1151 برای پردازنده‌های نسل 6 تا 9 اینتل (مثل i7 8700K) طراحی شده و LGA 1200 مخصوص نسل 10 و 11 اینتل (مثل i5 10600K) است. این سوکت‌ها معمولاً از PCIe 3.0 و رم DDR4 پشتیبانی می‌کنند.

سوکت مادربرد های سری B

سوکت‌مادربردهای سری B مخصوص پردازنده‌های اینتل هستند و برای کاربرانی طراحی شده‌اند که عملکرد میان رده‌ای برای سیستم نیاز دارند و قیمت مناسب آن در کنار عملکرد برایشان مهم است. این سوکت‌ها معمولاً از چیپست‌های میان‌رده‌ای هم استفاده می‌کنند و برای سیستم‌های خانگی، نیمه‌حرفه‌ای و گیمینگ معمولی مناسب هستند. معروف‌ترین سوکت‌های این سری شامل B360، B460، B560 و B660 هستند.

این سوکت‌ها از پردازنده‌های نسل 8 تا 12 اینتل پشتیبانی می‌کنند. سوکت‌های سری B معمولاً از رم DDR4 و PCIe 3.0 یا 4.0 پشتیبانی می‌کنند. برخلاف سری Z، این سوکت‌ها قابلیت اورکلاک کردن محدودتری دارند. برای کسانی که به دنبال سیستم‌هایی با عملکرد خوب و قیمت مناسب هستند، سوکت‌های سری B گزینه مناسبی خواهند بود.

سوکت مادربرد های سری Z

سوکت‌های سری Z مخصوص پردازنده‌های اینتل هستند و برای کاربرانی طراحی شده‌اند که به دنبال عملکرد بالا و ویژگی‌های پیشرفته هستند. این سوکت‌ها به طور ویژه برای گیمینگ حرفه‌ای، سیستم‌های ورک‌استیشن و اورکلاکینگ طراحی شده‌اند. معروف‌ترین سوکت‌های این سری شامل Z370، Z390، Z490، Z590 و Z690 هستند.

این سوکت‌ها از پردازنده‌های نسل 8 تا 12 اینتل پشتیبانی می‌کنند. سوکت‌های سری Z قابلیت اورکلاک پردازنده و رم را دارند، که باعث افزایش عملکرد سیستم می‌شود. این سوکت‌ها همچنین از PCIe 4.0 و 5.0، رم DDR4 و DDR5 و تعداد بیشتر اسلات‌های PCIe پشتیبانی می‌کنند. اگر به دنبال عملکرد حداکثری و پشتیبانی از ویژگی‌های پیشرفته هستید، سوکت‌های سری Z گزینه‌های مناسبی هستند. اگر تنوع بالایی از مادربردهای کامپیوتر را می خواهید و یا اطلاعاتی در این زمینه ندارید به لینک زیر مراجعه کنید و با کارشناسان مهرگان ای تی تماس بگیرید. 

https://mehreganit.com/product-category/computer/main-board/

نحوه اتصال سی پی یو به سوکت مادربرد

برای اتصال سی‌پی‌یو به مادربرد، ابتدا باید سیستم را خاموش کرده و از برق بکشید. سپس سوکت پردازنده را بررسی کنید که معمولاً با یک ضامن یا لچ محافظت می‌شود. این ضامن را به آرامی باز کنید تا فضای مناسب برای قرار دادن پردازنده ایجاد شود. پردازنده را به دقت در سوکت قرار دهید. مهم است که پردازنده با علامت‌های راهنمای موجود در سوکت و روی پردازنده هم‌راستا باشد.

پس از قرار دادن پردازنده، ضامن سوکت را بسته و پردازنده را محکم کنید تا ثابت بماند. بعد از نصب پردازنده، باید سیستم خنک‌کننده (فن یا واترکولر) را روی پردازنده نصب کنید تا از گرمای بیش از حد جلوگیری شود. در آخر، تمام کابل‌ها و اتصالات لازم را به مادربرد وصل کرده تا سیستم آماده‌ی کار شود.

جمع بندی

سوکت مادربرد جایی است که پردازنده به مادربرد متصل می‌شود و این ارتباط، اساس عملکرد سیستم را شکل می‌دهد. هر سوکت برای پردازنده‌های خاصی طراحی شده و بسته به نوع سوکت، قابلیت‌هایی مثل پشتیبانی از نسل‌های مختلف پردازنده یا رم متفاوت است. وقتی مادربرد را بر اساس سوکت انتخاب می‌کنید، می‌توانید از تمام توان سیستم همانطور که می‌خواهید استفاده کنید و حتی در آینده راحت‌تر سیستم خود را ارتقاء بدهید. در نهایت، سوکت درست به شما این امکان را می‌دهد که سیستم پایداری داشته باشید و بتوانید از آن بر اساس نیاز کاربریتان استفاده کنید.