امید، مقاومت و ایمان به خدا بهعنوان عناصر کلیدی برای پیروزی در این اثر معرفی شدهاند. ویچسلاو سینگایفسکی، منتقد سرشناس سینمای روسیه و جهان، پس از تماشای این پویانمایی، آن را خانوادگی و درباره دوستی و همراهی توصیف کرد و توصیه کرد همگان آن را ببینند. او به داستان زنده و دلنشین پویانمایی اشاره کرد که نه تنها کودکان، بلکه بزرگسالان را نیز مجذوب میکند. در این شماره با مهدی جعفری، تهیهکننده پویانمایی افسانه سپهر که در جشنواره فجر امسال یکی از نمایندگان پویانماییها بود، گفتوگو کردیم.
چه شد که دغدغه ساخت پویانمایی و حضور و فعالیت در عرصه کودک و نوجوان برای شما شکل گرفت؟
از دوران نوجوانی و قبل از دانشگاه علاقه بسیاری به بازی و پویانمایی داشتم. در حقیقت دوست داشتم رویاهایم را به وسیله بازی و پویانمایی به تصویر بکشم. البته در دوره نوجوانی من، امکانات خاصی وجود نداشت که چنین رویایی را به تحقق برساند. در نهایت آرام آرام وارد دانشگاه و فضای تولیدات شدم و تا۲۵سالگی سعی کردم مطالعه وسطح دانش خودم را به بالاترین حد ممکن برسانم و دورههای آموزشی مختلف را در آن سن تجربه کردم. هدف من از این کاررسیدن به بالاترین سطح دانش تولید بازی وپویانمایی بود. در ادامه مسیر رویاها و هدفهایم سازمان یافته و کمی ساختارش بهبود یافت تا به آنها بتوانم دست پیدا کنم. در حال حاضر خودم فرزند نوجوان دارم و دغدغه او و نوجوانهای اطراف او را میبینم و احساس میکنم ما، به عنوان کسانی که در عرصه هنر درحال تلاش کردن هستیم؛ خیلی بدهکار هستیم به جامعه نوجوان و کودکمان.یکی ازکارهایی که به نظرم میتوانیم برای این نسل انجام دهیم، افزایش کیفیت بازیهای ویدئویی و پویانماییها به لحاظ بصری است تا بتوانیم راه نفوذ خود را برای اثرگذاری پیدا کنیم.
چه چیزی الهامبخش شما برای ساخت پویانمایی افسانه سپهر بود؟
باید خدمت شما بگویم که امید، در سختترین لحظههای زندگی به شما کمک میکند. امید داشتن به موفقیت، پیروزی و داشتن آینده و فردایی بهتر و حفظ کانون خانواده جزو عناصر الهامبخش برای تولید چنین پویانمایی برای ما به شمار میرود.
چالشهای اصلی در فرآیند تولید این پویانماییها چه بود و چگونه با آنها مواجه شدید؟
مهمترین چالش برای ساخت پویانمایی در کشور ما در حقیقت زیرساخت به حساب میآید. منابع مالی برای تولید اثر به علاوه چالشهایی برای نگارش فیلمنامه و طراحی یک قصه و تنظیم هدفی که داریم، بخشی از چالشهای ما در ساخت این مجموعه بود و ما در نهایت با تمام تلاشها سعی کردیم این موارد را حل و رفع کنیم تا در نهایت نتیجهاش اثری شد که مخاطبان در جشنواره تماشا کردند.
آیا در اتاق فکر، از کودک و نوجوانها استفاده شد؟
اینکه در اتاق فکر تولید پویانمایی ما، ازکودک ونوجوان استفاده شده؛ به آن صورتی که فکرمیکنید،نه.اما درموقع طراحی و ایدهپردازی و نوشتن داستان و قصه، ذائقه کودک و نوجوان مدنظر ما بود. به این دلیل که خود من سالهاست در حوزه پویانمایی و بازی کودک و نوجوان درحال فعالیت هستم و در طول این سالها با نوجوانان زیادی با ذائقههای متفاوتی روبهرو بودهام، به همین سبب ذائقه آنها را میدانستیم. اگر بخواهم به سوابق کاری خودمان اشاره کنم، میتوانم از پویانماییهای کوتاه دیگر، فیلم و سریالهای مختلفی که بیشتر آنها در جشنواره نیز حضور داشت نام ببرم. ولی شایدجالب باشد که تجربه من و تیم درتولید بازی بیشتر ازدنیای پویانمایی است.بعد از اینکه این پویانمایی به تولید نهایی رسید، به روال کار خودم چند اکران خصوصی و ویژه برای دانشآموزان و نوجوانان گذاشتم تا نظر برخی از آنها را درباره پویانمایی ببینم. فکر میکنم ناظر به مخاطبانمان سعیکردیم برخی ازفضاهای قصه راعوض کردیم و آن رابه جشنواره رساندیم. همین الان من به عنوان تهیه کننده، چند پژوهشگر به میان مردم و نوجوانان فرستادم تا نظرات آنها نیز ثبت و ضبط شود.
نقش خانواده و ایستادگی در برابر ظلم در داستان پویانمایی چگونه به تصویر کشیده شده است؟
باز هم میگویم خانواده خیلی مهم است. فارغ از مشکلات و تمام مواردی که در جامعه به وجود میآید، بچهها این را باید بدانند که مهم ترین رکن اساسی درجامعه ما، خانواده و حفظ کانون خانواده است. برای نجات این مورد قهرمان قصه ما هرکاری از دستش بر میآید انجام میدهد وهمواره تلاش میکند.ایستادگی دربرابر ظلم تلاش شدکه با نمادگذاریهایی که احتیاج به توضیح مفصلی دارد؛ در پویانمایی گنجانده شود.
آیا برای طراحی هیولاها و موجودات فانتزی در پویانمایی از منابع یا داستانهای خاصی الهام گرفتهاید؟
برای طراحی هیولاها و موجودات فانتزی در پویانمایی، ما سعی کردیم کاراکترها را شبیه کسانی کنیم که برای کودکان ما غریبه نیستند. معمولاسعی کردیم برای فهم بهترفضای داستان،ازشخصیتهایی استفاده کنیم که کودکان دربازیهای کامپیوتری آنهارامیبینندو همانطور که گفتم با آنها غریبه نیستند. بر اساس مشورتهایی که با تیم کارگردانی شد، تصمیم بر این شد که ما از این نمادها استفاده کنیم.
چگونه توانستید توازن بین ژانرهای فانتزی، ماجراجویی، کمدی و خانوادگی را در این پویانمایی حفظ کنید؟
توازن این ژانرها بخشی متعلق و به عهده نویسنده و نویسندگان این مجموعه سپرده شده بود. در این اثر سعی کردیم بچهها با خانواده بنشینند و این پویانمایی را تماشا کنند تا آن پیامهایی که مد نظر ماست به بچهها و خانوادهها منتقل شود.در حقیقت گنجاندن این همه ژانر کار سادهای نیست و ما سعی کردیم با هر تکنیکی این کار را انجام دهیم. باید از خلاقیت کاظم سیاحی و لقمانیان و استاد منانی نیز نام ببرم که خیلی در این کار به ما کمک کردند.
همکاری با عماد رحمانی و مهرداد محرابی چگونه بود و چه تجربیاتی از این همکاری به دست آوردید؟
همکاری با عماد رحمانی تقریبا بیش از یک دهه است و در طول پروژههای مختلف با یکدیگر آشنا هستیم و این همکاری با اضافه شدن مهرداد محرابی بسیار بهتر شده و روز به روز به تجربه ما افزوده میشود.قطعا مسیری که داریم ادامه میدهیم، به سمت موفقیت و رشد بهتر حرکت میکند و تجربههای بسیار خوبی به دست آوردهایم تا در آثار بعدی بتوانیم موفقتر عمل کنیم.
چه تأثیری از فرهنگ و تاریخ ایران در این پویانمایی به نمایش گذاشته شده است؟
ما سعی کردیم در پویانمایی برخلاف دیگر آثار از روایت این یوزپلنگ عبور کنیم و این شخصیت را در طول قصه داشته باشیم و خیلی آن را برجسته نکنیم. بابو در این پویانمایی همراه قهرمان قصه است و در این مسیر همراه قهرمان برای حل مشکلات است. سعی کردیم درطول این مسیر دیالوگها وموقعیتهایی بسازیم که بچهها بخندند و شاد شوند ازاین شوخیها.نماد ونشانه وپوشش وگویش همه برگرفته از تاریخ ایران است که شما میتوانید در این پویانمایی ببینید.
چه نکاتی را به فیلمسازان جوانی که به دنبال ساخت پویانماییهای مشابه هستند توصیه میکنید؟
میتوانم به فیلمسازان جوان بگویم تا میتوانید پویانمایی ببینید و تا میتوانید کتاب بخوانید. دنیای پویانمایی بسیار جذاب و در عین حال سخت است و نباید زود خسته شوید. مطمئن باشید بعد از این سختیها به موفقیت خوبی میرسید و موفقیت از نظر من یعنی خنده روی لب بچهها و نگاه مخاطبان است.این موارد باعث میشود خستگی از جان شما بیرون برود و شما به آرزوی خود میرسید.
جشنواره فجر چه قدر به نظر شما به پویانمایی اهمیت میدهد؟
بعد ازسینمای کمدی و طنز که در چندسال اخیر بسیار پرفروش واقع شده، پویانماییها هستند. این مورد نشاندهنده این است که نوجوان به شدت پای سینمای خودش علاقهمند و پای کار است ودوست دارد پویانماییهای خودش را تماشا کند.طبعا این مورد نشاندهنده این است که چقدر مهم است که به حوزه نوجوان بپردازیم. جشنواره با انگیزه دادن به این بخش و تولیدکنندگان میتواند مسیر درست رابهتر طراحی کند و به این دلیل تولیدکنندگان زیادی میتوانند رو به اکران در سالنهای بیشماربیاورند.جشنواره فجر یکی از مهمترین و مورد توجهترین جشنوارههای ممکن در کشورمان است و حتی به نظرم در خارج از کشور نیز این جشنواره بااهمیت است.