ایران‌باحفظ توازن درسیاست خارجی خود،منافع ملی خود رادرجهان آشوبناک کنونی پیگیری می‌کند.این رویکرد نشان‌دهنده یک دیپلماسی فعال و پیچیده است که ایران با هدف حفظ استقلال و ارتقای جایگاه بین‌المللی خود به آن مبادرت می‌ورزد.
گام دیگر برای تقویت روابط با شرق
درحالی‌که روز آینده مذاکرات فنی بین ایران و آمریکا در مسقط انجام خواهد شد تا زمینه برای مذاکرات دور سوم ایران و آمریکا به‌طور غیرمستقیم درشنبه آینده فراهم شود، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با ابراز رضایت از روند گفت‌وگوها اظهار کرد، برای قدم‌های بعدی نیاز به زمان است. صحبت ساکن اتاق بیضی‌شکل کاخ سفید در خصوص نیاز مذاکرات به زمان در شرایطی است که او همواره برای رسیدن به یک توافق، عجول به نظر می‌رسید.همزمان با تحولات اخیر؛ سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران عازم چین شده تا با مقامات این کشور رایزنی و دیدار داشته باشد. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در سفر به چین، قصد دارد روابط سیاسی و اقتصادی تهران و پکن را بیش از پیش تقویت کند. این سفر که امروز، دوم اردیبهشت ۱۴۰۴، انجام می‌شود، در شرایط خاصی صورت می‌گیرد. چین به‌عنوان یکی از امضاکنندگان برجام و یکی از قدرت‌های بزرگ اقتصادی و سیاسی جهان، نقش حیاتی در حفظ یا حتی شکل‌دهی به یک توافق جدید هسته‌ای با ایران دارد. کشورمان می‌تواند با گسترش روابط با چین، از حمایت‌های سیاسی واقتصادی بیشتری برخوردارشود وبه‌ویژه در زمینه مقابله با فشارهای بین‌المللی از حمایت پکن بهره‌مند شود. در این زمینه تهران و پکن با معاهده جامع همکاری‌های ۲۵ساله بین دو کشور، زیرساخت حقوقی و سیاسی خود را از سال‌ها قبل برای توسعه و تعمیق روابط به‌دست آورده‌اند. در طول دوران فشارهای غیرقانونی و یک‌جانبه آمریکا نیز چین با خرید نفت ایران و همکاری‌های سیاسی دیگر، همواره روابطی مبتنی بر حسن‌نیت را نشان داده است. در دوران گذار روابط بین‌الملل که نظم جهان به سمت جهان پساغربی حرکت می‌کند توسعه روابط با قدرت‌های جدید نه یک تاکتیک که راهبردی بلندمدت است و تابع تحولات زودگذر نیست.
ایران و روسیه؛ از توافق سیاسی تا چهارچوب حقوقی بلندمدت
همزمان با دور تند تحولات، روز گذشته ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، قانون معاهده جامع راهبردی میان جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه را امضا کرد. این معاهده که پیش‌تر در ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (۲۸ دی‌ماه ۱۴۰۳) توسط مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران و ولادیمیر پوتین در مسکو به امضا رسیده بود، اکنون با تصویب در دو رکن قانون‌گذاری روسیه ــ دومای دولتی و شورای فدراسیون ــ و امضای رئیس‌جمهور این کشور، از یک توافق سیاسی به یک چهارچوب حقوقی و اجرایی بلندمدت تبدیل شده است.این معاهده به مدت ۲۰ سال با قابلیت تمدید تنظیم شده و همکاری‌های ایران و روسیه را در زمینه‌های مختلف اقتصادی، نظامی و سیاسی گسترش خواهد داد. به عقیده کارشناسان، امضای رسمی این معاهده توسط پوتین در این مقطع زمانی حساس، نشان‌دهنده تعهد روسیه به همکاری با ایران و تضمینی برای ثبات و امنیت بیشتر در روابط دو کشور است. روسیه در روزهای اخیر نیز از روند گفت‌وگوهای غیرمستقیم تهران و واشنگتن حمایت و مواضع سازنده‌ای اتخاذ کرده است. روسیه در مقطعی حتی تلاش کرد تا به‌عنوان میانجی برای حصول یک توافق بین دو کشور وارد عمل شود. پیش از دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در رم، وزیر امور خارجه کشورمان با سفر به روسیه پیام مقام معظم رهبری را به رئیس‌جمهور این کشور ابلاغ و متعاقبا پاسخ آن را به تهران دریافت کرد. این رفت‌وآمدها به‌خوبی نشان‌دهنده عمق هوشمندی دیپلماسی ایران در شرایط حساس کنونی است. علاوه بر این در روزهای اخیر پیام پادشاه عربستان سعودی نیز توسط وزیر دفاع این کشور به رهبرمعظم انقلاب انتقال داده شد. این پیام در شرایطی ارسال شده که روابط ایران و کشورهای منطقه نیز وارد فصلی جدید از همکاری‌ها شده است. ایران توانسته در چهارچوب دیپلماسی همسایگی خود توسعه روابط با همسایگان را رقم بزند؛ به‌گونه‌ای که برخلاف مذاکرات برجامی در دهه ۹۰، کشورهای عربی منطقه این بار از دستیابی بین ایران و آمریکا به یک توافق استقبال می‌کنند.
پیام استراتژیک ایران به غرب
حسن همجواری با همسایگان، توسعه روابط با شرق و پیگیری خنثی‌سازی تحریم‌ها توسط ایران در کنار قدرت دفاعی و همچنین صنعت غنی‌سازی پیشرفته کشورمان باعث شده تا تهران در مذاکرات کنونی با آمریکا دست بالایی را داشته باشد و دیپلمات‌های کشورمان به‌خوبی بتوانند از منافع ملی ایرانیان حراست کنند. یکی از مهم‌ترین پیام‌های نهایی‌شدن معاهده ایران و روسیه و سفر وزیر امورخارجه کشورمان به پکن،تقویت جایگاه ایران درمقابل فشارهای غربی است. با نهایی‌شدن معاهده، ایران اکنون جایگاه و وزن بالاتری در تعاملات دیپلماتیک خود با جهان خواهد داشت. همکاری‌های اقتصادی و نظامی با روسیه، علاوه بر تأمین منافع ملی ایران، به‌ویژه در زمینه انرژی و امنیت منطقه‌ای، به کشورمان توانایی می‌دهد تا در مذاکرات هسته‌ای جایگاه بهتری داشته باشد. توسعه روابط ایران با کشورهای همسایه و جهان همچنین باعث می‌شود تا ایران در برابر کشورهای غربی پیام روشنی ارسال کند که تهران برای مقابله با فشارهای آنان تنها به غرب وابسته نیست و در صورت عدم موفقیت در مذاکرات هسته‌ای با کشورهای غربی، گزینه‌های استراتژیک دیگری در اختیار دارد. از این‌رو، ایران تلاش دارد با تقویت روابط با کشورهای مختلف، موقعیت خود را در برابر فشارهای بین‌المللی تقویت کرده و به‌ویژه در زمینه مذاکرات هسته‌ای، اهرم‌های مؤثری را در دست داشته باشد.
