ضرورت حفظ لبنیات در سفره خانوار

همین امر سبب‌شده با افزایش قیمت فرآورده‌های لبنی در کشورمان، سرانه مصرف لبنیات سال به سال کاهشی شده و این امر خود به افزایش بروز بیماری در شهروندان و هزینه‌های درمانی منجر شود. علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت ابتدای سال جاری گفت: سرانه مصرف لبنیات در ایران حدود یک‌چهارم میانگین جهانی است. البته کارشناسان صنعت لبنیات می‌گویند ایرانیان یک‌سوم میانگین جهانی لبنیات مصرف می‌کنند به‌طوری که میانگین مصرف جهانی فرآورده‌های لبنی ۲۵۰ کیلوگرم بوده ولی در ایران بین ۷۰ تا ۸۰ کیلوگرم است. برخی دیگر نیز اعتقاد دارند که سرانه مصرف لبنیات از ۱۳۰ کیلوگرم در سال ۱۳۸۹ به ۵۵ کیلوگرم در سال جاری رسیده است؛ از سوی دیگر علی احسان ظفری، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های لبنی سرانه مصرف لبنیات را ۴۰ کیلوگرم می‌داند که علت این اتفاق هم به کاهش قدرت خرید مردم و افزایش هزینه‌های تولید برمی‌گردد. اخیرا احمد مقدسی، رئیس انجمن صنفی گاوداران گفت: با توجه به افزایش هزینه‌های تولیدی، قیمت پیشنهادی شیر خام را به وزارت جهاد کشاورزی دادیم که در کارگروه تنظیم بازار قیمت مشخص شده است و به‌رغم آن‌که ۲ هفته قبل به ستاد تنظیم بازار رفته اما هنوز مشخص نشده است. وی قیمت پیشنهادی هرکیلو شیرخام را ۲۶ هزار و ۴۰۰ تومان اعلام کرد و افزود: وزارت جهاد کشاورزی پس از بررسی هزینه‌های تولید، قیمت هرکیلو شیرخام با چربی ۳ درصد را ۲۳ هزار و ۹۷۰ تومان تعیین و برای تصویب به ستاد تنظیم بازار فرستاده است. مقدسی با بیان این‌که مشکلی در تولید شیرخام نداریم، افزود: اگر قیمت مصوب شیرخام هرچه سریع‌تر تعیین شود، برآورد می‌شود که تولید شیرخام به ۱۲ میلیون تن برسد که امیدواریم هرچه سریع‌تر قیمت مصوب شود تا تولید دستخوش تغییر نشود. 
   
گرانی شیر یک‌بار، محصولات  لبنی چند‌بار
این در‌حالی است که قیمت شیر خام همین ۷ ماه پیش یعنی اواخر شهریورماه سال جاری با یک افزایش ۲۰ درصدی یا ۳ هزار تومانی از ۱۵ هزار تومان به ۱۸ هزار تومان رسید. با توجه به سهم ۷۰ درصدی شیر در تولید محصولات لبنی، قیمت این محصولات باید ۱۴ درصد رشد پیدا می‌کرد اما انواع فرآوردهای لبنی نه‌تنها بین ۲۰ تا ۴۰ درصد افزایش قیمت به خود دیدند بلکه در دو برهه زمانی دیگر نیز به‌صورت آزادانه قیمت‌های خود را افزایش دادند تا جایی که این امر اعتراضات زیادی را در بین مردم ایجاد کرد.در دی‌ماه ۱۴۰۳، با ادامه فشارهای اقتصادی و افزایش هزینه‌های تولید، بحث‌های جدیدی در ستاد تنظیم بازار مطرح شد. انجمن صنفی گاوداران با ارائه بررسی هزینه‌های تولید، قیمت پیشنهادی ۲۶ هزار و ۴۰۰ تومان را برای هر کیلوگرم شیر خام مطرح کرد اما وزارت جهاد کشاورزی پس از بررسی‌های کارشناسی، قیمت ۲۳ هزار و ۹۷۰ تومان را به‌عنوان نرخ پیشنهادی به ستاد تنظیم بازار ارائه داد. 
 
کاهش مصرف
این افزایش قیمت نسبت به نرخ مصوب سال گذشته (۱۸هزار تومان) حدود ۳۳ درصد رشد نشان می‌دهد که می‌تواند مصرف فرآورده‌های لبنی را به شدت در بین اقشار مختلف مردم کاهش داده و لبنیات دیگر کم‌کم به‌عنوان کالای لوکس تلقی شود. به‌طوری‌که مصرف‌کنندگان به‌‌دلیل سرکوب‌های مداوم حقوق و دستمزد و عقب‌ماندن آن از تورم، با افزایش قیمت شیر و لبنیات موافق نیستند و گران‌شدن این محصولات را به‌‌معنای حذف آنها از سبد غذایی خود می‌دانند. 
   
کمبود در داخل و رونق صادرات
کارخانجات لبنی موظف به رعایت قیمت چهار محصول لبنی ماست ۲.۵کیلوگرمی، پنیر یواف ۴۰۰ گرمی، شیر نایلونی ۹۰۰ گرمی کم‌چرب و شیر بطری یک‌لیتری کم‌چرب و عرضه متناسب با نیاز آنها به بازار بودند اما رصد فروشگاه‌های زنجیره‌ای و سایت‌های اینترنتی خبر از عرضه بسیار محدود و گاها نایاب بودن این محصول در آنها دارد. این امر ریشه در آن دارد که شرکت‌های لبنی با توجه به نوسانات قیمت ارزدرسال گذشته،صادرات شیرخشک،کره و سایر محصولات لبنی را به تأمین نیاز بازارداخل ترجیح می‌دهند، به‌طوری که براساس آمار گمرک،در یازده ماهه۱۴۰۳ درمقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۲، شاهد افزایش ۴۳درصدی ارزش صادرات لبنیات و ۱۹درصدی حجم صادرات این محصولات بوده‌‌ایم. در یازده‌ماهه سال ۱۴۰۳ مجموعا ۵۸۷هزارو۳۴۷ تن محصولات لبنی به ارزش حدود ۹۵۰ میلیون دلار به ۴۶ کشور صادر شده است.