از دوم مارس ۲۰۲۵، زمانی که اسرائیل محاصره کامل نوار غزه را اعلام کرد، فاز تازهای از جنگ آغاز شد؛ فازی که هدف آن نهتنها زمین، بلکه نان، دارو و آب مردم فلسطین است. تهاجم نظامی اسرائیل که از اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شده بود، حالا به مرحلهای رسیده که حتی نهادهای حقوقبشری غربی هم دیگر توان چشمپوشی از آن را ندارند.در تازهترین واکنش، اگنس کالامار، دبیرکل سازمان عفو بینالملل در گفتوگو با خبرگزاری آناتولی از وضعیت وخیم انسانی در غزه پرده برداشت. او با صراحت و لحنی بیپرده گفت: «آنچه در غزه رخ میدهد، نسلکشی است که در برابر دیدگان همگان در حال وقوع است.» کالامار از جامعه جهانی، بهویژه اتحادیه اروپا خواسته تا از اصولی که بر پایه آن تأسیس شدهاند ــ یعنی حقوقبشر، حقوق بینالملل و صلح جهانی ــ دفاع کنند. او تاکید میکند که «صدای زنگ خطر» به صدا درآمده اما ارادهای جدی برای متوقف کردن ماشین نسلکشی اسرائیل دیده نمیشود. اودراین مصاحبه،بارها جملهای را تکرارمیکند که خود گویای عمق فاجعه انسانی درغزه است: «هیچ غذایی در غزه وجود ندارد.» این هشدارتنها سخن او نیست؛ برنامه جهانی غذا، سازمان بهداشت جهانی و دیگر نهادهای بشردوستانه بینالمللی نیز یکصدا زنگ خطر را به صدا درآوردهاند. تصاویر کودکانی که پوست و استخوان شدهاند، زنانی که نوزادان مرده در آغوش دارند و خانوادههایی که زیر آوار یا در بیابانهای رفح سرگردانند، شاهدانی بیصدا اما قدرتمند بر این نسلکشی هستند.
نقض سیستماتیک حقوقبشر با مهر تأیید غرب
اما کالامار تنها به جنایات اسرائیل نمیپردازد، بلکه نقش کشورهای غربی، بهویژه آمریکا و برخی دولتهای اروپایی را در تسهیل و تداوم این نسلکشی مورد انتقاد قرار میدهد. از نظر او «عدم دفاع آمریکا و کشورهای اروپایی از حقوق بینالملل و حقوق فلسطینیان، از عواملی بوده که نسلکشی را ممکن و ملموس کرده است.» او بهویژه نسبت به برخی مواضع شرمآور دولتهای اروپایی هشدار میدهد که اعلام کردهاند حاضرند از بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیمصهیونیستی و فرد تحت تعقیب دادگاه بینالمللی کیفری، به گرمی استقبال کنند.این درحالی است که در نوامبر ۲۰۲۴، دادگاه بینالمللی کیفری (ICC) رسما حکم بازداشت نتانیاهو و وزیر جنگ وقت اسرائیل، یوآو گالانت را به دلیل «دلایل منطقی برای ارتکاب جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت در غزه» صادر کرد. کالامار با لحنی هشدارآمیز به رهبران اروپایی میگوید: «هیچکس نباید مانع پاسخگو کردن کابینه اسرائیل شود و هیچکس نباید توجیهی برای استقبال باشکوه از جنایتکاران جنگی داشته باشد.»
اروپا، شریک جرم سانسور
دبیرکل عفو بینالملل در ادامه، به مسألهای هموزن نسلکشی اما کمتر دیدهشده اشاره میکند: سرکوب روایت و صدای مخالف در غرب. او با اشاره به اقدامات دولت آلمان، از عدم به رسمیت شناختن نسلکشی غزه بهعنوان جنایت علیه بشریت و همزمان محدودسازی آزادی بیان حامیان فلسطین ابراز نگرانی میکند. از نظر او «آلمان از توصیف آنچه در غزه میگذرد بهعنوان نسلکشی یا جنایت علیه بشریت خودداری میکند اما استفاده از قوانین برای محدود کردن آزادیبیان مشروع افرادی که بهدنبال همبستگی با فلسطینیان هستند، آن را متفاوت میسازد.» کالامار از تمام دولتها، نهادهای حقوقبشری و افکار عمومی جهان خواسته تا صریحا بپذیرند که آنچه در غزه رخ میدهد، نسلکشی است و مسئول آن نیز اسرائیل است. او تاکید کرده که رفع فوری محاصره غزه و ورود بیقید و شرط غذا، آب و دارو باید در اولویت قرار گیرد.
مسأله غزه، آزمون نهایی جهان مدرن است
سیاست قحطیسازی و استفاده از گرسنگی بهعنوان ابزار فشار، مصداق جنایت علیه بشریت و نقض صریح کنوانسیونهای بینالمللی است. کنوانسیون ژنو و قطعنامه ۲۴۱۷ شورای امنیت سازمان ملل استفاده از گرسنگی بهعنوان سلاح جنگی را محکوم کردهاند اما امروز، در برابر چشمان جهان، غزه به آزمایشگاهی برای این نوع از جنگ بدل شده است؛ جنگی که در آن مرگ آهسته و بیصدا فراگیر میشود. در حالی که بسیاری از نهادهای بینالمللی از جمله صلیب سرخ جهانی، سازمان ملل و نهادهای بشردوستانه دیگر نسبت به مرز فروپاشی در غزه هشدار میدهند، رفتار قدرتهای غربی چیزی جز بیتفاوتی یا حتی همدستی نیست. غزه، امروز دیگر صرفا یک موضوع فلسطینی نیست؛ این جغرافیا، به آزمونی برای سنجش معنای انسانیت در قرن بیستویکم بدل شده است. آیا جهان، قدرت آن را دارد که پیش از فروپاشی کامل یک ملت، خود را نجات دهد؟ یا آنکه وجدان جمعی نیز مانند خطوط امدادی، به محاصره درآمده است؟